به گزارش خبرگزاری بسیج ، تخریب سرزمین و بیابان‌زایی از طرفی موجب فقر شدید و از طرف دیگر باعث تهدید امنیت غذایی و قحطی می‌شود.
تغییر اقلیم و مصرف بی‌رویه آب در بخش‌های مختلف در مناطق خشک، وجود دام مازاد در مناطق خشک و بیابانی و تخریب معادن باعث توسعه بیابان‌زایی شده و 250 میلیون نفر در دنیا را دچار مشکل کرده است.
طبق آمار UNEP هر سال12 میلیون هکتار به بیابان‌های دنیا اضافه می‌شود یعنی در هر دقیقه 23 هکتار بیابان به بیابان‌های دنیا افزوده می‌شود.
ایران 2.4 درصد بیابان‌های جهان را در خود جاداده که در 17 استان پراکنده هستند؛ به طور متوسط در دنیا به ازای هر نفر 0.2 هکتار بیابان وجود دارد و این میزان در کشور و در استان اصفهان به ترتیب 0.5 و 0.66 هکتار بیابان به ازای هر نفر است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان در گفتگو با "خبرگزاری بسیج" می گوید: بیابان‌ها 30 درصد از مساحت استان اصفهان را در برگرفته‌اند که این 30 درصد در هشت شهرستان استان پراکنده‌شده‌اند .
محمدحسین شاملی می افزاید: 1.9 میلیون هکتار از بیابان‌های استان اصفهان، تحت‌تأثیر فرسایش بادی قرار دارند که ریزگردها را نیز به همراه دارند و طبق برآورد سال 1389، حدود 39 میلیارد تومان خسارت به منابع زیستی و اقتصادی وارد می کند.
وی ادامه می دهد: در شرق اصفهان60 کوره فعال گچ وجود دارد و این در حالی است که 70 تن ریزگرد تنها از طرف شرق اصفهان به آسمان این شهر سرازیر می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان با بیان اینکه در شرق اصفهان و برخوار 349 کوره آجرپزی وجود دارد که این تعداد بسیارزیاد است و باید ساماندهی شو، اظهار می کند: این کوره‌ها یا باید روش پخت خود را تغییر دهند و یا تعطیل شوند.
وی با اشاره به عملکرد کارگروه ساماندهی کوره‌ها و معادن گچ و خاک شرق اصفهان، بیان می کند: دو معدن گچ رحیم‌آباد و شرق کمشچه توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت تعطیل و صاحبان این معادن مکلف به تحویل عرصه به اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان برای عملیات تسطیح، احیا و نهال کار شدند.
شاملی خاطرنشان می کند: طبق مذاکراتانجام‌گرفته، در خصوصمعادن سنگ‌های تزیینی و معادن فلزی به ترتیب عرصه معدن به 20 و 50 هکتار تقلیل یافته است،در حالی پیش از این، عرصه معدن حدود 400 هکتار بوده است.
وی به عملکرد اداره امور بیابان در طول سال‌های 49 تا 94 اشاره و اظهار می کند: نهال‌کاری و مراقبت و آبیاری حدود 340 هزار هکتار، بذرکاری و بذرپاشی حدود یک‌میلیون هکتار، مالچ‌پاشی به حدود 29 هزار هکتار، مدیریت هرز آب‌ها، ایجاد بادشکن، تهیه طرح‌های بیابان‌زدائی و اجرایی شدن پروژه ترسیب کربن در منطقه ورزنه به مساحت 70 هزار هکتار با مساعدت استانداری اصفهان از جمله فعالیت‌های اداره امور بیابان استان اصفهان بوده است.
وی اضافه می کند: هر چند با توجه به اینکه این اقدامات باعث حفاظت از جاده، راه‌آهن، فرودگاه، تأسیسات و شبکه آبیاری، اراضی کشاورزی و شهرها و روستاها شده است، اما علیرغم چهار دهه فعالیت، هنوز کانون بحرانی فرسایش بادی در سطح استان وجود دارد به طوری که 1.9 میلیون هکتار از بیابان‌های استان اصفهان، تحت‌تأثیر فرسایش بادی قرار دارند.
بحران در یک قدمی اصفهان ...
بحران گرد و غبار و ریزگردها در یک قدمی اصفهان است و اگر امروز توسط مسؤولین، تشکل های مردم نهاد و حتی خیرین اقدام عاجلی صورت نپذیرد، بحرانی بزرگ بر این شهر چیره خواهد شد.
استاندار اصفهان معتقد است: شرایط ویژه نشان می دهد که بحران گرد و غبار و ریزگردها در یک قدمی اصفهان است و اگر امروز اقدام عاجلی انجام نشود، با نابودی زمین های کشاورزی و سایر تاسیسات، بحرانی بزرگ در کمین اصفهان خواهد بود.
رسول زرگرپور در گفتگو با "خبرگزاری بسیج" مجموعه ای از معضلات آلودگی هوا، آب و ریزگردها را عمده مشکلات زیست محیطی استان اصفهان می داند و بیان می کند: علیرغم اینکه معضلات مربوط به ریزگردها در استان سالانه تشدید می شوند، اما متاسفانه مقابله با ریزگردها هنوز به عزم عمومی نرسیده و به مطالبه ی اصلی تبدیل نشده است؛ این موضوع در حالی است که چون کمبود آب به یک مطالبه ی عمومی تبدیل شده است، در همه جا به آن پرداخته می شود.
به گفته ی وی مسائل زیست محیطی استان از آنچه که فکر می شود عمیق تر است و به همین دلیل کارگروه مربوط به ریزگردها قبل از ابلاغ کشوری در استان دایر گردیده است.
مدیر ارشد استان اصفهان اظهار می کند: متاسفانه بشر به طبیعت خیانت بزرگی کرده است و با تبدیل خاک طلا به خشت به دست خود کانون های بحران را ایجاد و با حفر زمین به عمق ۳۰ متر پوشش های گیاهی را نابود نموده است که این ها تبدیل به کانون های اصلی گردوغبار شده اند.
وی با بیان اینکه برخی از سودجویان در کنار جاده ها اقدام به برداشت خاک نموده اند، می گوید: با این اقدام های غیر معقولانه دور از انتظار نیست که در چند سال آینده اصفهان به اهواز دوم تبدیل شود چرا که در آینده امکان مقابله وجود نخواهد داشت .
زرگرپور با تاکید بر اینکه نباید اجازه دهیم بحران بر استان اصفهان غلبه کند، ادامه می دهد: مدیریت ارشد استان آماده است برای ایجاد و استفاده از ظرفیت های موجود تامین اعتبار نماید.
استاندار اصفهان تصریح می کند: برای مقابله با ریزگردها همه ی مدیران باید مدیریت جهادی داشته باشند و مردم و همه ی تشکل های مردم نهاد باید به صورت جدی حضور داشته باشند وخیرین نیز باید به این عرصه ورود پیدا کنند، زیرا این کار شاید از ساخت بسیاری از مراکز دیگر واجب تر و ضروری تر باشد.
بحران فرسایش بادی,گسترش بیابان زایی در اصفهان
معادن شن و ماسه و همچنین کوره‌های گچ‌پزی و آجرپزی که در شرق اصفهان واقع است، موجب تغییر بافت خاک شده و جریان ورود ریزگردها به شهر اصفهان را تشدید کرده است به طوری که ایستگاه‌های سنجش آلودگی‌ها که در حاشیه شرقی اصفهان قرار دارند، نشان می‌دهد ذرات گرد و غبار بیشتری از منطقه شرق وارد شهر اصفهان می‌شود و اندازه برخی از این ریزگردها نیز کمتر از ۵ر۲ میکرون است و سلامت انسان را تهدید می‌کند.
مدیرکل حفاظت‌محیط زیست اصفهان اعلام می کند: 1.9 میلیون هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی در استان اصفهان وجود دارد که وجود برخی صنایع و خشکی تالاب‌ها و همچنین خشکی زاینده‌رود به این گردو غبار دامن می‌زند.
حمید ظهرابیمی گوید: از 1.9 میلیون هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی استان اصفهان، ۲۴۰ -۲۵۰ هکتار آن نزدیک شهر اصفهان قرار دارد که می‌توانند منشا ایجاد گردو غبار محیطی باشد،این کانون‌ها سبب شده است که در نقاط دارای ایستگاه سنجش، غلظت آلاینده‌های ذرات معلق ۲ و نیم میکرونی اعدادی را نشان دهد که نیاز شدید به برنامه ریزی و مدیریت در این عرصه‌ها احساس شود.
وی ادامه می دهد: از طرف دیگر استقرار واحدهای معدنی و صنایع مختلف در اطراف شهر اصفهان و تعدادی واحد صنعتی بزرگ که در رابطه با کانی‌های غیر فلزی فعالیت میکنند می‌توانند منشا ایجاد گرد و غبار باشند و به همه این‌ها، آلاینده‌های ناشی از فعالیت خودرو‌ها و سوخت را که ذرات خطرناک میکرونی تولید میکنند را نیز باید اضافه کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان اظهار می کند: در کنار این مجموعه، معادن سطحی تولید گچ نیز وجود دارد که با تخریب سطح زیادی از عرصه‌ها و قسمت‌های تثبیت شده خاک و رها کردن بخش‌های تخریب شده، نقش مهمی را در افزایش کانون‌های فرسایش بادی ایجاد میکنند که با فعالیت‌های در حال انجام هم منابع مصرف کننده این معادن را متوقف خواهیم کرد و هم از طریق شورای معادن کشور پیگیری کرده‌ایم تا بتوانیم فعالیت آن‌ها را به صورت قانونی متوقف کنیم، زیرا رونق اقتصادی که این معادن ایجاد میکنند، بسیار کمتر از خساراتی است که به این منطقه وارد میکنند.
وی با اشاره به اینکه مشکلات مربوط به تالاب‌های این استان نیز به پدیده گرد وغبار در اصفهان دامن زده است، اضافه می کند: هر حوضه آبریزی مانند یک سیستم زنده‌است، هر قسمتی از آنکه آسیب ببیند سبب آسیب دیدن دیگر بخش‌ها می‌شود؛ در حال حاضر کمبود آب در زاینده رود، عدم تامین حقآبه تالاب بین‌المللی گاو خونی، افت آبهای زیرزمینی منطقه و کاهش رطوبت منطقه باعث شده است که بیابان‌زایی به شدت در منطقه شرق اصفهان افزایش پیدا کند و منجر به شوری اراضی و ایجاد مداوم کانون‌های جدید فرسایش بادی شود.
ظهرابی تصریح می کند: افت آبهای زیر زمینی، کاهش سطح پوشش گیاهی و ازبین رفتن رطوبت خاک نتیجه جز تبدیل شدن زمین به کانون بحران فرسایش بادی ندارد، در کنار آن کمبود آب باعث شده است که بخش عظیمی از اراضی کشاورزی به عنوان اراضی‌ای که آب برایشان قابل تامین نیست، تبدیل به بیابان می‌شوندو باعث می شود اصفهان در شرایط خاصی قرار بگیرد.
بیش از ده سال است که معضل ریزگردها دامنگیر استانهای جنوبی كشور شده است اما این معضل در چند سال اخیر شدت بیشتری یافته و به دیگر نواحی مركزی كشور و حتی اصفهان نیز رسیده است.
در بحران ریزگردها ، به دلیل جدی نگرفتن تهدید از قبل و عدم برنامه ریزی لازم جهت پیشگیری متاسفانه به جای پیش بینی بحران به یکباره در متن بحران قرار گرفته ایم که می طلبد مسؤولان چاره ای گره گشا برای حل ای معضل بیندیشند.
