یلدایی به وسعت تنهایی

ساعت هاست از پنجره آسایشگاه بیرون را نگاه می کند، وقتی مدیر آسایشگاه متوجه نگاه های کنجکاوانه ام به سمت پنجره می شود، می گوید: زهرا خانم از وقتی که به آسایشگاه آمده هر روز و هر ساعت از پنجره اتاق بیرون را نگاه می کند تا شاید چهره ای آشنا لبخند بر لبانش جاری کند.
زهرا خانم که دو سالی است در آسایشگاه سالمندان به سر می برد، با مرگ همسرش پس از چند سال تنهایی توسط فرزندانش برای نگهداری و مراقبت به این مرکز سپرده شده است.
زهرای 70 ساله بر روی صندلی کنار پنجره نشسته و غرق در رویاهایش بیرون را نظاره می کند؛ نزدیک تر می شوم و خودم را معرفی می کنم، لبخندی می زند و می گوید: 'بلندتر بگو امروز سمعکم را نزده ام' و من دوباره و کمی بلند تر با او صحبت می کنم و می پرسم چرا کنار پنجره نشسته اید؟ منتظر کسی هستید؟
زهرا کمی تامل می کند و نگاهش در دور دست های آن طرف پنجره محو می شود، تا اینکه می گوید: پسرم کامبیز در کانادا زندگی می کنم و دخترم کاملیا پس از ازدواج در اصفهان ساکن شده و پسر دیگرم کامران در تهران به سر می برد.
وی ادامه می دهد: پس از مرگ همسرم تنها ماندم و فرزندانم برای مراقبت و نگهداری بیشتر مرا به این آسایشگاه آورده اند ولی من نیازی به توجه بیشتر این افراد ندارم، من به تنهایی نیز می توانستم در خانه خودم زندگی کنم.
زهرا افزود: دو سالی که اینجا هستم ولی نتوانسته ام به این فضا عادت کنم و هر روز منتظر رسیدن فرزندانم برای بردنم از این مکان هستم؛ گاه حتی تصور می کنم حبیب (شوهرش) از در حیاط وارد شده و مرا با خود خواهد برد.
وی با اشاره به صدای شادی و نشاط دوستانش در آسایشگاه اظهار می کند: شب یلدای امسال هم فرا رسید و من دور از خانه و فرزندانم و بدون حبیب امشب را سپری می کنم.
زهرا کمی فکر می کند و می گوید: در عجبم من که به خانواده خود یا همسرم هیچ بی احترامی و کم توجهی نکرده بودم، چرا در این سن تنها و دور از خانه مانده ام.
از زهرا در خصوص شب های یلدای قدیم می پرسم که به فکر فرو می رود و با شور خاصی از دوران قدیم تعریف می کند: شب یلدا که بلند ترین شب سال است تمام اقوام در منزل بزرگ خاندان جمع می شدیم و تا نزدیکی صبح بیدار می ماندیم و با خوردن آجیل و میوه و شنیدن خاطرات و داستان های بزرگان فامیل شب را سحر می کردیم.
وی که قطره اشکی از گوشه چشمانش جاری است، می گوید: دلتنگ فرزندانم هستم، انتظار داشتم در این شب کنارم باشند و مرا تنها نگذارند؛ می دانند که به مراسم ها و رسوم قدیم خیلی اهمیت می دهم ولی انگار باید امشب را با دوستانی که اینجا هستند، سحر کنم.
با گفتن این حرف غرق در افکارش می شود و سرش را بر می گرداند، انگار که دیگر تمایلی به ماندن در کنارش ندارد...
زهرا نمونه ای از مادران و پدارنی است که در مراکز نگهداری سالمندان، شب یلدا را سپری می کنند؛ هستند زهراهایی که این گونه شب چشم به راه منتظر حضور فرزندان و اقوام درجه یک خود هستند و زهراهای دیگری نیز وجود دارند که بالاجبار خود را با شرایط محیط وقف داده و سعی می کنند غم تنهایی را حداقل در این شب یلدایی با خود حمل نکنند و از جشنی که توسط خیران در آسایشگاه گرفته می شود، لذت می برند.
مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی به خبرنگار ایرنا می گوید: بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1390 در آذربایجان شرقی 365 هزار نفر دارای سن سالمندی هستند که 9.8 درصد جمعیت استان را شامل می شوند.
محسن ارشدزاده افزود: بر اساس این آمار آذربایجان شرقی چهارمین استان پیر کشور از لحاظ جمعیتی است و این نشان دهنده وضعیت مناسب بهداشت، تغذیه و شاخص های امید به زندگی در این استان است.
وی ادامه داد: 9 مرکز شبانه روزی نگهداری از سالمندان در استان وجود دارد که از این تعداد پنج مرکز در تبریز و یک مرکز در شهرستان های مرند، آذرشهر، مراغه و میانه است.
ارشدزاده با اشاره به ظرفیت یک هزار و 500 تختخوابه مراکز نگهداری سالمندان استان اظهار کرد: نصف تخت های این مراکز خالی است و در حدود 800 سالمند که عمدتا افراد بی کس، معلول و یا دارای بیماری های روانی همچون آلزایمر هستند، در آنها نگهداری می شوند.
وی افزود: از هر یک هزار نفر سالمند در استان دو نفر نیازمند مراقبت و نگهداری شبانه روزی هستند .
مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی تاکید کرد: در این استان توجه، حمایت و کمک به سالمندان توسط اعضای خانواده نسبت به سایر استان ها بالاست و تکریم و احترام سالمندان در خانواده انجام می گیرد.
وی ادامه داد: سازمان بهزیستی برای تکریم سالمندان تلاش می کند خدمات مورد نیاز آنان را به صورت ویزیت در منزل ارائه دهد، از این رو 10 مرکز روزانه جهت ارائه خدمات در منزل در استان وجود دارد.
ارشد زاده خاطرنشان کرد: علاوه بر خدمات رایج بهزیستی، سالمندانی که از لحاظ مادی نیازمند حمایت اقتصادی هستند، مورد حمایت قرار می گیرند.
وی گفت: شش هزار نفر از سالمندان استان از خدمات حمایتی و مالی، خدمات مراقبت و نگهداری شبانه روزی و همچنین ویزیت و توانبخشی در منزل استفاده می کنند.
مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی افزود: متقاضی برای تاسیس خانه سالمندان در آذربایجان شرقی بالاست، ولی با توجه به وضع موجود و خالی بودن نصفی از تخت های مراکز موجود، توسعه آسایشگاه های سالمندی در استان احساس نمی شود.
وی تاکید کرد: به دنبال ایجاد مراکز نگهداری سالمندان به شکل هتلینگ و آپارتمانی هستیم تا افرادی که برای نگهداری مراجعه می کنند، بصورت مستقل بتوانند زندگی کنند.
ارشد زاده یادآور شد: در تمامی مناسبت های سال برنامه مختلف در تمامی مراکز بهزیستی توسط افراد خیر و حامیان مراکز برگزار می شود که جشن شب یلدا یکی از آنهاست.
به گزارش ایرنا، یلدا فرصت با هم بودن است و باید از این فرصت برای شاد کردن دل پدران و مادرانی که با هزاران امید و آروز ما را بزرگ کرده اند تا عصای دستاشان در دوران پیری باشیم، استفاده کنیم.
به امید اینکه شب یلدای امسال هیچ پدر و مادری دور از خانه و خانواده و چشم به راه فرزندان نماند.
مینا بازگشا