خبرهای داغ:
بقعه‌ای در میان حرم

نگاهی به زندگی عالمی که پیکرش پس از هشت قرن سالم بود

ابن حجر عسقلانی، از علمای اهل سنت درباره علامه قطب الدین راوندی می‌گوید: او در جمیع علوم، فاضل است.
کد خبر: ۸۷۱۳۶۱۳
|
۲۹ تير ۱۳۹۵ - ۱۳:۳۰
نگاهی به زندگی عالمی که پیکرش پس از هشت قرن سالم بود
به گزارش خبرگزاری بسیج از قم،  تقریبا در وسط صحن اصلی حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) که به نام صحن امام رضا(ع) یا صحن اتابکی شناخته می شود و در نزدیکی حوض میان صحن، بقعه و سنگ قبری نسبتا بزرگ، به صورت مایل(بر اساس جهت قبله که کمی مایل به راست است)، خودنمایی می‌کند که عبارت هو الباقی به شکل برجسته روی آن حک شده است.
اینجا در حرم مطهر، یادآور خاطره نمازهای پر شور جماعت بسیاری از مراجع معظم تقلید و علمای حوزه علمیه قم است که یکی از آنها هم مرحوم آیت‌الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی است.

نقل است که در دوران نزدیک به مشروطیت و در جریان بازسازی این صحن، گوشه‌ای از فضای زیر این بقعه نمایان شد و پیکر عالمی از علمای شیعه پس از گذشت حدود هشت قرن، سالم بود. نقل و اثبات همین جریان برای آیت‌الله مرعشی کافی بود تا به دستور ایشان، سنگ قبری جدید برای این بقعه مبارکه تدارک دیده شود.

اینجا مزار شیخ قطب الدین راوندی است، عالم بزرگ قرن ششم هجری قمری که در کاشان به دنیا آمد؛ اما در قم زیست و در قم نیز به ملکوت اعلی پر کشید.

قطب الدین تحصیلات ابتدایی خود را در کاشان گذراند و سپس راهی قم شد. آنگونه که تاریخ ثبت کرده است، علاوه بر پدرش که نخستین استاد او بود، بزرگانی مانند حضرات علامه شیخ طبرسی (صاحب تفسیر ارزشمند مجمع البیان)، شیخ ابوجعفر حلبی، محمد بن حسن طوسی (پدر خواجه نصیرالدین طوسی) و ابوجعفر محمد بن مرزبان، از جمله استادان قطب الدین بوده‌اند که در این میان، قطب الدین بیش از همه از محضر علامه شیخ طبرسی بهره برده است.

بهره‌گیری فراوان قطب الدین از شیخ طبرسی همچنین موجب شد تا بیش از 60 اثر به جای مانده از او، درباره قرآن و تفسیر قرآن باشد که از آن جمله می‌توان به «فقه القرآن»، «شرح آیات الاحکام»، «اسباب النزول»، «اللباب فی فضل آیه الکرسی» و «الناسخ و المنسوخ من القرآن» اشاره کرد.

همچنین کتاب‌های الخرایج و الجرایح (در عقاید و کلام)، تهافت الفلاسفه، ضیاء الشهاب، قصص الانبیاء، النیات فی جمیع العبادات و إحکام الأحکام، از دیگر یادگاران به جای مانده از قطب راوندی است.

او در عین حال درباره نهج البلاغه هم کتابی دارد که نام آن، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه است.

اینگونه است که به دلیل تسلط جامع قطب الدین راوندی به بسیاری از علوم از جمله فقه و اصول، حدیث، تفسیر، کلام و تاریخ، وی را باید یکی از علامه‌های شیعه دانست که هم فقیه است، هم محدِّث، هم مفسر و هم متکلم و مورخ؛ شخصیتی که حتی برخی از علمای سایر مذاهب هم به فضل او اذعان کرده‌اند که یکی از این علمای مشهور، ابن حجر عسقلانی، از علمای بارز اهل سنت است که درباره علامه قطب الدین راوندی می‌گوید: او در جمیع علوم، فاضل است.

راوندی همچنین ذوق و سلیقه‌ای هم در شعر داشت که شعر زیر در منقبت اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به‌ویژه مقام نورانی پدران امت، یعنی پیامبر (ص) و امیر المومنین (ع)، نمونه‌ای از آثار اوست:

قسیم النار ذو خبر و خیر

یخلصنا الغَداه مِن السَّعیر

(تقسیم کننده بهشت و دوزخ و صاحب خیر کثیر و از همه برتر علی (ع) است؛

که فردا ما را از آتش جهنم رهایی می‌بخشد.)

 

فکان مُحمّد فی الدین شَمسا

علی بعده کالبدر المنیر

(در آسمان اسلام، حضرت محمد (ص) خورشید است؛

و پس از او علی (ع) به مانند ماه شب چهاردهم نورافشانی می‌کند.)

 

هُما فَرعان مِن عُلیا قریش

مصاص الخلق بالنصب الشهیر

(این دو بزرگوار فرع یک اصل و از تبار تابناک قریش اند؛

و به دلایلی که همگان می دانند پناه و پشتیبان خلق اند.)

 

و قال له النبی و انت مِنّی

کهرون و انت معی وزیری

(پیامبر (ص) به علی (ع) فرمود که تو از من هستی؛

چنان که هارون از موسی بود؛ تو نیز همیشه با من و وزیر من هستی.)

 

و من بعدی الخلیفه فی البرایا

علی جاءه السریری

(و پس از من نیز جانشین من در میان مردمانی؛

و تنها تو هستی که سزاوار جانشینی من هستی.)

 

و انت عیائهم و الغَوث فیهم

لدی الظلماء کالصبح البشیر

(و زمانی که مردم در سیطره تاریکی ها گرفتار آیند، تنها دادرسی که می تواند چون صبح، نور و نجات را مژده دهد تو خواهی بود و بس.)

 

و لائی فی البتول و فی بَنیها

کمثل الروض فی الیوم المطیر

(دل من در گرو محبت فاطمه زهرا (س) و فرزندان اوست؛ چنان که وجود باغستان ها و گلستان ها در گرو روزهای بارانی است.)

 

محمد النبی، غَدا شفیعی

لانّ علیا الاعلی ظهیری

(فردای قیامت ، رسول خدا (ص) شفیع من خواهد بود؛

چرا که علی اعلی پشتیبان من است.) 

 

و لا ارضی بتیم او عدی

امیرا خاب ذلک من امیری

(به حکومت دیگران به هیچ وجه رضایت نخواهم داد؛

حکومت کسانی که بیراهه رفتند و از امیرالمومنین (ع) روگردان شدند.)

 

مصیری آل احمد یوم حشری

و یوم الحشر حُبّهم نصیری

(راه من راه آل محمد (ع) است و تا قیامت از این راه منحرف نخواهم شد؛

چراکه در آن روز بزرگ، تنها چیزی که به کار من می آید، حبّ آل محمد (ع) است و بس.)

همچنین باید به این نکته اشاره شود که درک محضر علامه راوندی و حضور در درس‌های وی، موجب تربیت تعداد فراوانی از علما و فضلای شیعه شد که رشیدالدین محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی (معروف به ابن شهرآشوب)، برجسته‌ترین یا یکی از برجسته‌ترین  آنهاست.

و مانند چنین روزی، یعنی چهاردهمین روز از شوال المکرم سال 573 هجری قمری بود که شمع فروزان این خورشید تابناک به خاموشی گرایید تا پیکر نورانی این فقیه شیعی در جوار مرقد مطهر بی‌بی حضرت فاطمه معصومه (س) در خاک آرام گیرد.

اینجا مرقد مطهر این عالم ربانی است و گوشه‌ای از این اطلاعات بر روی سنگ مزار آن عالم ربانی نوشته شده است؛ سنگ مزاری که بر روی آن نام کتاب‌های فقه القرآن و الخرایج و الجرایح و همچنین نام مبارک استاد این استاد، یعنی شیخ طبرسی و شاگرد این استاد، یعنی ابن شهر آشوب هم حک شده است؛ رحمت الله علیهم اجمعین.
ارسال نظرات