تعلیق ۵ ساله واردات و تولید تراریخته
به گزارش سرویس بسیج جامعه پزشکی خبرگزاری بسیج، دکتر علی کرمی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات بیولوژی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) گفت: با توجه به تلاش‌های مدافعان سرسخت توسعه محصولات تراریخته جهت تصویب دو بند در برنامه ششم که می‌تواند مشکلاتی برای سلامت جامعه و محیط زیست کشور ایجاد کند؛ لازم است تفاهم‌نامه پیشنهادی اینجانب جهت پایان دادن به این اختلاف‌ها انتشار یابد، و همه مسئولین ذی‌ربط را دعوت کنیم با پذیرش بندهای این تفاهم‌نامه یا موراتوریوم تراریخته ایران که مشابه موراتوریوم کشور سوئیس است، به اختلافات و بگومگوهایی که بین دانشمندان زیست فناوری، مسئولین و مردم به وجود آمده و سبب خوشحالی دشمن است، پایان دهیم.
رئیس پژوهشکده مجازی بیوتکنولوژی پزشکی بسیج جامعه پزشکی با دعوت همگان به پذیرش این تفاهم‌نامه و رفع اختلاف، اتحاد و همدلی در حمایت از تحقیق و توسعه، گفت: با اتحاد می‌توانیم تا لبه‌های مرز و تعلیق ۵ ساله واردات و تولید تراریخته در کشور برویم و جشن اتحاد بگیریم و در سال «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» و اجرای دستورات رهبری در بند ۸ سیاست‌های ابلاغی محیط زیست به توسعه کشاورزی سالم و ارگانیک بپردازیم تا در طی این ۵ سال تحقیق و توسعه و بررسی و ارزیابی دقیق علمی و همه جانبه، تصمیمی معقول و منطقی برای کشور گرفته شود و دچار تصمیمات عجولانه و شتاب زده‌ای که در آینده خطری برای سلامت جامعه باشد، نشویم.
کرمی، با توضیح بیشتر درباره این تفاهنامه گفت: پس از بررسی‌های متعدد و برگزاری جلسات کار‌شناسی در سطوح عالی علمی و دانشگاهی و تجزیه و تحلیل رفتار کشورهای پیشرفته جهان توسط پژوهشکده مجازی بیوتکنولوژی پزشکی و با توجه به اختلاف نظر میان دانشمندان کشور در زمینه محصولات تراریخته (تغییر شکل یافته ژنتیکی موسوم به GMO –LMO) و جهت بهره‌گیری مفید از این فناوری در تولید محصولات مختلف کشاورزی، برای تجمیع نظرات دانشمندان ایرانی حول محورهای منطقی، تفاهم‌نامه ملی تعلیق واردات و رهاسازی و تولید محصولات تراریخته در ایران به مدت ۵ سال و همچنین به طور همزمان توسعه دانش و فناوری تراریخته تا مرزهای دانش و ارزیابی علمی اثرات آن بر سلامت انسان، محیط زیست و سایر محصولات کشاورزی، تنوع زیستی و ژنتیکی و تدوین مقررات و آیین‌نامه‌ها مربوطه، مواضع اصولی ما برای آگاهی افکار عمومی و جامعه نخبگان در این زمینه به شرح مفاد ذیل اعلام می‌شود؛ امید است با توافق بر این اصول، اختلافات موجود پایان یافته و با اتحاد و همدلی جهت بررسی علمی این فناوری، نتایج حاصل از این تفاهم نامه در عرصه‌های مورد نیاز کشور استفاده شود.
به گزارش خبرنگار سینا، مفاد تفاهم‌نامه از این قرار است:
۱- ما دانشمندان عرصه زیست فناوری اذعان داریم که مهندسی ژنتیک و فناوری تراریخته، ابزار و دانشی ارزشمند است که در صورت رعایت مقررات و موازین ملی و بین‌المللی در مراحل آزمایشگاهی و تجاری و در گلوگاه‌های ارزیابی و صدور مجوز می‌تواند کمک مؤثری به رفع مشکلات غذایی و بهبود کیفیت محصولات و همچنین سلامت محیط‌زیست و منابع طبیعی کند.
۲- ما اصرار داریم که «تحقیق و توسعه در علوم و نسل‌های نوین فناوری تراریخته» در مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی کشور با قوت هرچه تمام‌تر ادامه یابد؛ همچنین معتقدیم که مرحله بعد از آزمایشگاه (یعنی مرحله آزمایش ریسک) در «گلخانه‌های مجهز با سطح ایمنی ۳ (BSL۳)» به‌طور کامل اجرایی شود؛ تا کشور از علوم و فناوری‌های روز دنیا عقب نماند.
۳- توافق می‌شود به مدت ۵ سال واردات، تولید و کشت بذرهای تراریخته محصولات کشاورزی در کشور تعلیق و ممنوع شود؛ همچنین در این فرصت بررسی‌های لازم در ابعاد مختلف علمی و ایمنی این محصولات صورت گرفته و تمام مستندات و تجارب سایر کشور‌ها با دقت بررسی می‌شود تا برخی ابهامات موجود در حوزه ایمنی این محصولات رفع شده و برای رهاسازی، تولید و وارادات این محصولات تصمیم ملی مقتضی اتخاذ شود.
تبصره: درصورت ضرورت و یا اجبار نسبت به واردات برخی محصولات یا فرآورده‌ها و نهاده‌های حاوی تراریخته، وارد‌کننده ملزم به اظهار تراریختگی باشد؛ همچنین این محصولات نباید درصد تراریختگی بیش از ۱ درصد داشته باشند.
۴-ما تأکید داریم سازمان غذا و دارو، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست، گمرکات، مراکز قرنطینه و سایر مراکز نظارتی مرتبط، به آزمایشگاه‌های تشخیصی و کیت‌های تشخیص سیار و سریع تراریخته مجهز شده و گلوگاه‌های تجاری‌سازی این امر مانند گمرکات مورد ارزیابی منظم قرار گیرند.
۵- در صورت اظهار تراریختگی یا درصورت مثبت بودن نتیجه آزمایش در گمرکات کشور برای آگاهی مخاطب روی محصول برچسب تراریخته نصب شود و واردکنندگان متخلفی که اظهار نکنند، مجازات شوند.
۶- در این ۵ سال ضروری است براساس سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب برای «محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک» استانداردهای ملی تهیه و تدوین شده و تمهیدات لازم برای توسعه این محصولات اندیشیده شود، همچنین در محصولات کشاورزی عادی نیز از روش‌های کم‌ضرر مقابله با آفات و همچنین کودهای زیستی جهت کاهش سموم و مواد شیمیایی استفاده شود.
۷- «نقد و بررسی علمی و فنی» جنبه‌های مختلف محصولات تراریخته توسط اساتید و متخصصین آزاد است، در این عرصه دانشمندان و انجمن‌های علمی باید با حفظ وحدت و همدلی در راستای «حفظ سلامت مردم» و «حفظ محیط زیست» از هر نوع برخورد غیرعلمی از قبیل برچسب زنی، برخورد سیاسی، تهاجم رسانه‌ای، توهین و حمله علیه یکدیگر، ممانعت از بحث علمی، تهدید و ارعاب و اخراج دانشمندان و... بپرهیزند؛ در این زمینه توصیه به حفظ و رعایت اخلاق علمی ضروری است.
۸- با توجه به وجود سلایق متنوع در جامعه و حق طبیعی برای اظهارنظر شخصی، موافقت یا مخالفت با محصولات تراریخته حق طبیعی دانشمندان و مردم است؛ طبیعی است حق اظهار نظر برای تشکل‌های مردمی سلامت و زیست‌محیطیِ مخالف یا موافق تراریخته، محترم شمرده می‌شود.
۹- رسانه‌های کشور با اطلاع‌رسانی علمی و فرهنگ‌سازی جهت آگاهی مردم درمورد این محصولات، سبب رشد فرهنگی جامعه و توسعه علم و فناوری مفید و سالم شوند.
۱۰- ضروری است هر نوع ضعف و کاستی در قوانین و مقررات و همچنین زیرساخت‌های مورد نیاز توسعه ایمن این محصولات در کشور مرتفع شود تا پس از پایان ۵ سال با اخذ تصمیمات مقتضی، مشکلی در بُعد اجرا وجود نداشته باشد.
