فرمانده سپــاه فجر بررسی میکند: «مدیریت جهادی چیست؟ مدیر جهادی کیست؟»
مدیریت جهادی چیست؟ مدیر جهادی کیست؟/ قسمت اول: اخلاص
در محاسن اخلاقی یکی از ملاک های مهم که به آن تاکید فراوانی شده است اخلاص می باشد.اخلاص یعنی انگیزه و تصمیم گیری فقط برای خدا باشد.
ممکن است افرادی اراده های خوبی داشته باشند ولی انگیزه آنها مادی است اما کسانی که در پی تقرب به خداوند هستند اراده آنان برخواسته از انگیزه های الهی است.
آیات و روایات متعددی در مورد اخلاص آمده است. خداوند کریم در آیه 29 سوره اعراف می فرمایند: بخوانید خدا را از سر اخلاص و در هر عبادت رو به سوی او آرید.
امیر المومنین در توصیف بندگان مومن می فرمایند: «قد اخلص لله فاستخلص; یکی از صفات برجسته آنان این است که خویش را برای خدا خالص کرده، و خداوند خلوص او را پذیرفته »
امام صادق(ع) نیز شرط بندگی خدا را در هر حرکت، خالص شدن نیت عنوان می کنند. چه بسیار مردانی که در طول انقلاب اسلامی به خصوص در دوران دفاع مقدس خالصانه در راه خدا جهاد کردند و با خون در راه اسلام به امام عاشورایی خود لبیک گفتند.
از طرفی به این نکته نیز باید اشاره کرد که همان قدر که اخلاص در نیت مهم است اخلاص درعمل نیز از اهمیت ویژه ای برخورداراست.
اخلاص در عمل شاید به ظاهر دشوارتر به نظر رسد اما حقیقت امر آن است که لازمه ی کار جهادی یعنی کار برای رضای خدا، توجه داشتن به این مقوله است.
رهبر معظم انقلاب در بیاناتشان در مورد اخلاص می فرمایند: «یک حرکتی را شما انجام می دهید برای خدا، یک اقدامی را میکنید برای خدا، یک تصمیمی را می گیری برای خدا هیچ کس نمی فهمد. این را خدای متعال، میفهمد، میداند ، می نویسد.
اعتماد دارید به خدای متعال؟ حسن ظن دارید به خدای متعال؟ حالا گیریم نفهمیدن دیگران، مگر دیگران چقدر به ما مزد می دهند؟ در مقابل مزد الهی.
یک معنای این گفته مقام معظم رهبری که فرمودند «من انقلابی‌ام، دیپلمات نیستم» این است که انقلاب تمام نشده و هم‌چنان ادامه دارد. مدیر جهادی در پیش برد اهداف انقلاب، باید شجاعت و جسارت انقلابی‌اش را به منصه ظهور برساند. یک نمونه از این رفتار انقلابی مبارزه با ظلم اقتصادی است؛ به منظور ایجاد عدالت اقتصادی و رفع ظلم از مظلومان جامعه، مهلت و تراخی جایز نیست. این کار جز با حرکتی انقلابی شدنی نیست؛ زیرا انقلاب پدیده‌ای است مهلت ناشناس. همچنین رهبری در مورد نقش جوانان در آینده انقلاب اسلامی می فرمایند:«
بسیجی اینطور فکر می کند. اخلاص به خرج می دهد مخلصا لله کار را انجام می دهد. اگر اخلاص شد آن وقت خود پرستی ها خود محوری ها و اینها برکنار خواهد شد. ثروت اندوزی برای خود، دست دراز کردن اینجا و آنجا، اینها دیگر ممنوع خواهد شد اینها ناشی از شرک است، شرک پنهان. در مدیریت کشور، در نظام های عمومی کشور وسازمانهای عمومی کشور در فعالیت های گوناگون در فعالیت های موسوم دولتی در فعالیت های شخصی همه جا روحیه بسیجی می تواند خودش را نشان بدهد»
با این اوصاف اخلاص در نیت و عمل موجبات بیرون رفتن تمام رذایل نفسانی را فراهم می کند و باعث رشد معنوی می شود. و این رشد معنوی حتما در مسیر جهاد موثر خواهد بود.
هیاهو و جنجال تناسبی با مدیر جهادی ندارد
کم توقعی و بی هیاهو بودن
هیاهو؛ جنجال و حاشیه‌سازی که این روزها به غلط به عنوان قدرت و توانمندی رسانه‌ای یک مدیر تلقی می‌شود، بیشتر از این‌که نشانه قابل افتخاری برای او باشد، گواهی بر خالی بودن دست او از داشته‌های مدیریتی و مهم‌تر از آن، نبود مقوله خدامحوری در نظام فکری او است.
چنین مدیری با ضریب دادن به مسائلی که اساسا نباید ضریبی پیدا کنند، در پی آن است تا منافع خود را از میان هیاهوها کسب کند. اما چنین رویه‌ای در قاموس یک مدیر جهادی، نه تنها دیده نمی‌شود؛ بلکه دوری از هیاهوها یک اصل مدیریتی برای او محسوب می شود. چرا که اساسا هیاهو در نگاه او، علاوه بر تضاد با مشی اعتقادی‌اش، اتلاف انرژی مجموعه تحت مدیریت او نیز محسوب می‌شود که می‌تواند ماموریت اصلی را تحت تاثیر قرار دهد.
از سوی دیگر، مدیر جهادی بر اساس همین رویه دوری از فرعیات، بی‌توقعی را پیشه میکند. او از آنجا که عرصه مدیریت را صحنه جهاد برای رضای خدا می‌پندارد، دیگر دل به موارد این دنیایی از جمله پاداش‌های مادی نمی بندد. او پر کار است و کم توقع؛ بازدهی او با انتفاعش از بیت المال مسلمین قابل قیاس نیست. برای هر کاری انتظار پاداش و تشویق ندارد. ارزش عملش را با ریال و دلار و سکه و کارت هدیه معامله نمی کند.
گام برداشتن به روال عادی انحراف در مدیریت جهادی است
تلاش و کار چند برابری
لازمه رسیدن به مقصد تلاش و حرکت است؛ وقتی حرف از کار جهادی می زنیم یعنی سرعت رسیدن به هدف می بایست چند برابر باشد و این موضوع محقق نمی شود مگر با عزم و اراده و همت مضاعف. بر این اساس است که قرآن کریم به صراحت می فرماید«لیس للانسان الی ماسعی» و لذا در این مدل از مدیریت حرف از ایستایی و خمودگی و در جا زدن نیست؛ بلکه حتی کم کاری، بی حوصلگی و به روال شرایط عادی گام برداشتن نیز انحراف از این خط مشی است. چرا که در جای دیگر خداوند متعال تاکید می کند: که تنها«والسابقون السابقون» که سبقت گیرندگان و پیش قراولان در عرصه صف آرایی جنود شیطان در مقابل جنود رحمان* به مقام «اولئک المقربون» نائل می شوند.
گفتار و کردار مدیر جهادی آینه شعار های انقلاب است
ترویج گفتمان انقلاب و رهبری
مهم ترین اصل در مدیریت، هدایت و رهبری مجموعه تحت مدیریت به سمت آرمان ها و اهداف اصلی و بنیادین مجموعه است؛ به زبان دیگر نقطه قوت یک مدیر توانمند، جلوگیری از انحراف و انحطاط مجموعه تحت اشرافش از اصول و آرمان های آن تشکیلات است.
تقویت گفتمان اصیل انقلاب که در یک کلمه «توحیـــد محوری» است و در آیه آیه قرآن کریم به این اصل بنیادین اشاره شده «قل هو الله احد» یــا «هو معکم این ماکنتم» یــا «هو الاول و الآخر» وظیفه ذاتی همه مسئولین و مدیرانی است که در جایگاه های کلان و خرد کشور مشغول انجام تکلیف هستند. ایمان به آرمان انقلاب و تلاش برای تحقق آن، وجه جدایی ناپذیر یک مدیر در جمهوری اسلامی است.
مدیر مجاهد و انقلابی گفتار و رفتارش مانند آینه ای است که شعارهای انقلاب در آن تجلی یافته است. او با فعل و قولش تفسیر این آیه قرآن است که می فرماید: «یا ایها الذین امنوا کونو انصار الله» و این اشاره قرآنی حکایت از این دارد که همه تلاش ها در راستای تحقق حاکمیت الله سبحانه تعالی صورت می پذیرد.
در غیر این صورت فعالیت هایی که در جامعه اتفاق می افتد به سمت و سویی سوق پیدا می کند که نه تنها باعث رسیدن به آرمان ها نمی شود، بلکه سدی در برابر رسیدن به آن ها ایجاد می کند و خواص جامعه در این بین نقش به سزایی ایفا می کنند. امام امت در سرنوشت سازترین وقایع با رجوع دادن افکار عمومی به سمت مقصد و مقصود اصلی، راه را بر همگان روشن ساختند. وقتی امام آزادی خرمشهر را عنایت الهی می داند می فهمیم که مدیر جهادی بایتسی به صورت دائم به دنبال تبیین نقشه راهی باشد که سکان داران این انقلاب ارائه می کنند و این اقدام افزایش روحیه، استمرار و فهم عمومی در جامعه را به دنبال دارد.
مشی و رفتار امام خامنه ای نیز در بیش از دو دهه رهبری انقلاب اسلامی به خوبی موید این معناست. با قاطعیت می توان گفت بزرگترین مروج گفتمان و تفکر امام راحل در قول و فعل کسی نیست جــز حضرت آیت الله العظمی خامنه ای. یعنی ایشان حتی در جایگاه زعامت و رهبری امت نیز لحظه ای از احیا و گسترش و تبلیغ آنچه در سخنرانی نیمه خرداد 92 و در سالروز رحلت امام خمینی «مکتب امام» خواندند فروگذار نکرده اند.
