تكنیكهای مقابله با لجبازی كودكان

به گزارش خبرگزاری بسیج استان چهارمحال و بختیاری؛ آنها به كمك انواع رفتارهای خشن یا گریه میخواهند به خواسته های مطلوب یا نامطلوبشان برسند و آنچه را می خواهند به دست آورند. بنابراین طبیعی است زمانی كه این رفتار زیاد تكرار شود وبه شكل عادتی همیشگی درآید، كودكی لجباز خواهیم داشت كه واكنش نشان دادن در بربر او نیز بسیار سخت و دشوار خواهد بود .

برای تشخیص آنكه كدام رفتار كودك بهنجار و كدام رفتارش نابهنجار است توجه به عوامل محیطی ، فرهنگی و زیست شناختی دخیل در ایجاد و شكل گیری آن رفتار اهمیت بسزایی دارد.

یكی از جنبه های وابسته به عوامل زیست شناختی كه در بررسی یك رفتار نقش بسزایی داردسن است. در رابطه با مشكل لجبازی در كودكان ، سن وقوع رفتار را نیز باید حتما در نظر گرفت.

زیرا مشخص شده است كه پافشاری شدید بر عقیده خودو گرایش به انجام رفتارها به آن صورت كه صرفا خود كودك دوست دارد كه اصطلاحا از سوی والدین لجبازی نامیده میشود در دو مقطع سنی طبیعی است . نخستین دوره در سنین 2تا5 سالگی قرار دارد ودومین مرحله آن نیز همزمان با سنین نوجوانی است.

بنابراین باید بدانید كه رفتاری كه والدین آن را لجبازی میدانند یك رفتار طبیعی و مرحله ای به هنجار از روند رشد كودك است.

علائم لجبازی كودكان:

از جمله نشانه های رفتاری كودكان در این سنین شامل این موارد میشود

در این سنین فرزند شما بیش از هر زمان دیگری از كلمه من استفاده می كند، كلمه دیگری كه به دفعات از او می شنوید خودم است . بنابراین جملات رایج كه كودك بیان می كند عبارت است از من می توانم ، خودم می خواهم انجام دهم، من اینجوری دوست دارم و كلیه عبارتی كه نشان دهنده رفتاری مستقل از رفتار شماست.

فرزند شما به شدت برای انجام كاری تمایل نشان میدهد كه شما نمی خواهید وی آن را انجام دهد ویا از انجام كاری سرباز میزند كه شما دوست دارید او حتما انجام دهد.این رفتار مقابله ای ومخالفت جویانه در مقابل هر موضوع بی اهمیتی ممكن است روی دهد.

او تلاش می كند تا با گریه، داد و فریاد و حتی اعمال زور به خواسته اش دست یابد و آنقدر پافشاری می كند كه شما در مقابل او كوتاه بیاید.

بنابراین همانطور كه مشاهده می كنید بسیاری از رفتارهای كه ممكن است به حساب بد تربیت شدن كودك گذاشته شود قسمتی از جریان رشد اوست كه منطقا رسیدن به این مرحله نشان دهنده رشد طبیعی اوست.

راهكارها و پیشنهادات روانشناسی:

با این حال مسلما این رفتارها برای والدین آزار دهنده است و تثبیت این سبك رفتاری در كودك نیز مناسب نخواهد بود.به همین دلیل برای سپری كردن این مرحله بهتر است شیوه رفتار مناسب با لجبازی كودكان را بیاموزید.

قاطع و استوار باشید. برای تربیت صحیح كودك یا حل مشكلات رفتاری او، پدر و مادر همیشه باید نظر یكسانی داشته باشند و بر حرف خود نیز پایبند بمانند .

متاسفانه بچه های كه والدینشان رفتار قاطع ندارند، نه تنها خوب تربیت نمی شوند كه حتی قادر نخواهند بود با پدر و مادرشان رابطه ای مناسبی برقرار سازند. بنابراین همیشه توصیه می شود والدین در مقابل رفتار نادرست كودك با مشورت متخصصان، تصمیمی صحیح بگیرند و بر اجرای آن تصمیم صحیح هم اصرار ورزند. چرا كه اگر كودك متوجه شود حرف پدر و مادرش خیلی جدی نیست، او هم آنها را جدی نخواهد گرفت.

حواس كودك را پرت كنید. با استفاده از روش های ساده و سرگرم كننده می توانیم كودك لجباز خود را آرام كرده و برای دقایقی او را وادار كنیم با ما همكاری كند. در نظر بگیریم وقتی كه می خواهیم دندانهای فرزندانمان را مسواك بزنیم، دهانش را باز نمی كند.

در موقع ناخن گرفتن بی قراری می كند و اگر كودكمان پارك را ترك نكند، ما دیر به محل كارمان می رسیم ولی او همچنان از تاب بازی دست برنمی دارد. حرف زدن در این مورد با آنها بی فایده است. برای مطیع كردن كودكان نباید فریاد زد و یا آنها را تهدید كرد. با كمی خلاقیت و حوصله می توانیم حواس فرزندانمان را به كار مورد نظر جلب نماییم.

تحت هیچ شرایطی آنقدر با او مقابله نكنید كه سبك مقابله كردن در او تثبیت شود و عادت كند به شما به چشم یك متخاصم نگاه كندكه همواره دوست دارید او را آزار دهید و كنترلش كنید.

رفتارهای خود با كودك یا همسرتان را ارزیابی كنید اگر فرزند شما می بیند كه بزرگترها خصوصا والدینش با انجام رفتار مقابله ای و لجبازی به خواسته های خود دست می یابند چگونه از او انتظار دارید كه او چنین رفتاری را به كارنبرد ؟!

زمانی كه كودك لجبازی می كند شما نیز متقابلا رفتار كودكانه نداشته باشید و برخواسته خود اصرار نورزید بلكه با بی توجهی از او دور شوید و خود را به كار دیگری مشغول سازید تا او دریابد كه در هر زمانی كه بخواهد از این طریق به خواسته اش برسد توجه شما را از دست می دهد.

البته دقت كنید كه از هر نوع خشونتی پرهیز كنید .به این معنا كه والدین باید درمقابل رفتارهای منفی كودك هیچ واكنش كلامی ، دیداری وشنیداری انجام ندهند انگار كه چیزی را ندیده اند .

در مورد دستورات كه به كودك میدهید، فكر كنید. قوانین را مستقیم و واضح بیان كنید و به آنها در زمینه رعایت این قوانین كمك كنید. با كودك صمیمی شوید و به او توجه كنید. در كنار او بنشینید و به چشمهایش نگاه كنید. نام او را به زبان بیاورید و او را به انجام كار تشویق كنید.

كارهایی را كه از كودك انتظار دارید به او بگویید. درخواست های خود را به طور واضح و روشن بیان كنید، مثلاُ لیلا موقع خواب است برو لباس خوابت را بپوش اگر می خواهید كودكتان از انجام كار خاصی خودداری كند باید قبلا یك بار مساله را به او گفته باشید مثلا علی روی مبل نپر یا روی صندلی بشین و تلویزیون نگاه كن .

برای همكاری فرصت كافی به كودك بدهید. در صورت انجام دستور از او تشكر كنید. اگر می خواهید كار جدیدی مثل آماده شدن برای خواب را به كودكتان یاد دهید، یك بار توضیح دهید، پنج دقیقه صبر كنید سپس خواسته خود را یك بار دیگر تكرار كنید. اگر می خواهید كودك از انجام كار خاصی خودداری كند، باید از تكرار مرتب آن اجتناب كنید.

دلایل منطقی بیاورید اگر كودك ظرف پنج دقیقه كار مورد نظر راانجام نداد از دلایل متناسب بامو قعیت استفاده كنید. درصورتی كه كودك باز هم دستور شما راانجام ندادودرهمان موقع مشغول فعالیت خاصی مانندتماشای تلویزیون یا بازی خود بود،فعالیت او را قطع كنید تلویزیون را خاموش كنید یا اسباب بازی رابردارید و به كودك در مورد دلیل انجام این كار توضیح دهید.

منبع: مركز مشاوره آرامش معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان چهارمحال و بختیاری