شاخص های کلان اقتصادی چین و روابط تجاری با ایران

بر اساس آمار وزارت دارایی چین میزان ذخایر خارجی این کشور طی سال گذشته میلادی 7/21 میلیارد دلار افزایش و به 84/3 هزار میلیارد دلار بالغ گردید. نرخ تورم در چین از 6/2 درصد در سال 2013 به 2 درصد در سال 2014 کاهش یافته و سرمایه گذاری خارجی طی این مدت در چین 7/1 درصد افزایش و به 6/119 میلیارد دلار بالغ گردیده است. در مقابل از سوی این کشور نیز بالغ بر 102 میلیاد دلار در سایر کشورهای جهان سرمایه گذاری شده است

در سال 2014 بالغ بر 1/7 میلیون نفر به جمعیت چین اضافه شده و در راستای سیاست های کنترل جمعیتی و تک فرزندی جمعیت چین از مرز 368/1 میلیارد نفر گذشته است.

در حالی که در طول 4 دهه قبل بیش از 80 درصد جمعیت چین در مناطق روستایی زندگی می کردند، جمعیت شهری چین در سال 2014 به بیش از 54 درصد رسیده و بالغ بر 16/749 میلیون نفر شده است.

بر اساس برآوردهای سازمان ملی آمار چین در سال 2014 بیش از 22/13 میلیون شغل جدید در مناطق شهری چین ایجاد و 53/777 میلیون نفر از مردم کشور شاغل بوده اند. میزان بیکاری در مناطق شهری علی رغم افزایش 9/1 درصدی مهاجرت کارگران روستایی به شهرها،به 9/4 درصد کاهش یافت.با این حال نرخ بیکاری چین با یک درصد افزایش نسبت به سال ماقبل به 1/5 درصد رسید.

بخش کشاورزیدر چین بیشترین نیروی کار فعال در این کشور را به خود جذب نموده و در حال حاضر این کشور بزرگترین تولید کننده برنج در جهان می باشد.در سال 2014 میزان تولید غلات درچین 9/.  درصد افزایش یافته و به 1/607 میلیون تن رسیده است.  دیگر محصولات عمده کشاورزی چین شامل گندم، ذرت ، سیب زمینی، نیشکر و سویا می باشد . پرورش دام، میوه ، سبزی و ماهیگیری نیز در این کشور توسعه و گسترش خوبی داشته است. 

منابع معدنی و سوختی در کشور چین فراوان و در اغلب موارد توسعه نیافته است. این منابع شامل ذخایر بزرگ ذغال سنگ، نفت ، گاز طبیعی، سنگ آهن، بوکسیت، قلع، منگنز و همچنین تولید بالقوه عظیم نیروی هیدرولیک است. اقتصاد چین دولتی و تمامی کارخانه ها در تملک دولت است. فرآورده های پتروشیمی نزدیک به یک چهارم صادرات چین را تشکیل می دهد. دیگر صنایع مهم شامل آهن و فولاد، سیمان، خودرو ، کود شیمیایی، پوشاک و نساجی است.

1-نگاهی به بودجه  سال 2015 میلادی چین:

2-    نگاهی به بودجه  سال 2015 میلادی چین:

1-    بودجه رسمي چين

·         بودجه عمومی کل کشور :

-        در آمد بودجه عمومی کل کشور 15430 میلیارد یوان ( 2529 میلیارد دلار (یک  دلار = 1/6 یوان ) ) (افزایش 3/7 درصد نسبت به سال 2014) که با افزوده شدن 100 میلیارد یوان از محل صندوق ثابت به 15530 میلیارد یوان ( 2545 میلیارد دلار ) خواهد رسید.

-        هزینه های عمومی کل کشور 17150 میلیارد یوان (  5/2811 میلیارد دلار ) که نسبت به سال گذشته 6/10 درصد افزایش داشته است.

-        کسری بودجه به میزان 1620 میلیارد یوان( 5/265 میلیارد دلار )  در سال 2015 خواهد بود که نسبت به سال 2014 به میزان 270 میلیارد یوان افزایش دارد.

-        درآمد بودجه کل عمومی دولت مرکزی3 692 میلیارد یوان( 9/1134 میلیارد دلار )  که نسبت به سال 2014 به میزان 7 درصد افزایش دارد. این میزان با افزوده شدن 100 میلیارد یوان از محل صندوق ثابت به 7023 میلیارد یوان خواهد رسید.

-        هزینه های بودجه عمومی کل دولت مرکزی 8143 میلیارد یوان (4/1313 میلیارد دلار ) که نسبت به سال 2014 با افزایش 5/9 درصدی (4/112 میلیارد یوان) مواجه شده است.

-        کسری بودجه دولت مرکزی در سال 2015 به میزان 1120 میلیارد یوان (6/183 میلیارد دلار ) خواهد بود که 170 میلیارد یوان بیش از سال 2014 می باشد.

·         بودجه دولت های محلی :

-        درآمد بودجه عمومی کل دولت های محلی به میزان 8507 میلیارد یوان (6/1394 میلیارد دلار ) می باشد که 5/7 درصد نسبت به سال 2014 افزایش داشته است که با توجه به تخفیف مالیاتی و سایر دریافتی ها از دولت مرکزی به میزان 8/5591 میلیارد یوان جمعاً به میزان 8/14098 میلیارد یوان خواهد رسید.

-        هزینه بودجه عمومی کل دولت های محلی 8/14598 میلیارد یوان (2393 میلیارد دلار ) که نسبت به سال گذشته میلادی 2/10 درصد افزایش داشته است.

-        کسری بودجه دولت های محلی با افزیش 100 میلیارد یوانی نسبت به سال گذشته به 500 میلیارد یوان یوان خواهد رسید.

·         بودجه بخش های مختلف :

-        حفاظت از منابع انرژی و محیط زیست : 125/29 میلیارد یوان(7/4 میلیارد دلار )

-        اکتشاف منابع زیرزمینی : 684/29 میلیارد یوان(86/4 میلیارد دلار )

-        کشاورزی ، جنگلداری و آب : 062/66 میلیارد یوان (افزایش 6/18 درصدی نسبت به سال گذشته)(82/10 میلیارد دلار )

-        امنیت اجتماعی و اشتغال : 93/72 میلیارد یوان (افزایش 2/4 درصدی نسبت به سال گذشته) (95/11 میلیارد دلار )

-        خدمات عمومی : 491/100 میلیارد یوان(48/16 میلیارد دلار )

-        تولید دانه های روغنی و خوراکی و ذخایر مواد : 638/154 میلیارد یوان(35/25 میلیارد دلار )

-        آموزش : 151/135 میلیارد یوان (افزایش 8/8 درصدی نسبت به سال گذشته)155/22 میلیارد دلار )

-        امنیت عمومی : 192/154 میلیارد یوان (افزایش 3/4 درصدی نسبت به سال گذشته)(27/25 میلیارد دلار )

-        علوم و فناوری : 725/275 میلیارد یوان (افزایش 3/12 درصدی نسبت به سال گذشته)(20/45 میلیارد دلار )

-        دفاع ملی : 898/886 میلیارد یوان (افزایش 1/10 درصدی نسبت به سال گذشته)( 39/145 میلیارد دلار )

-        حمل و نقل : 689/80 میلیارد یوان(22/13 میلیارد دلار )

-        فرهنگ ، ورزش و رسانه ها : 921/24 میلیارد یوان(08/40 میلیارد دلار )

-        بهداشت و درمان و اجرای طرح های خانواده : 019/11 میلیارد یوان( 8/1 میلیارد دلار )

-        استانداردسازی یارانه ها و کمک هزینه ها برای کارمندان دولت و حقوق و دستمزد نهادهای عمومی : 9/4 میلیارد یوان(800 میلیون دلار)

3-   نگاهی به مبادلات تجاری و بازرگانی خارجی چین  در سال 2014:

بر اساس آمار وزارت بازرگانی چین در سال 2014 میزان کل مبادلات بازرگانی چین با کشورهای خارجی بالغ بر 4303 میلیارد دلار گردیده که این میزان 45/3 درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته افزایش داشته است.

          کل صادرات چین در سال 2014 بیش از 02/6 درصد نسبت به سال 2013 افزایش یافته و به 2343 میلیادر دلار بالغ گردید. همچنین کل واردات این کشور نیز با 54/0 درصد افزایش به 1960 میلیارد دلار رسید. بر اساس آمار مذکور تراز تجاری چین طی سال 2014 میلادی 383 میلیارد دلار به نفع این کشور بوده است در حالیکه تراز تجاری مبادلات خارجی چین در سال 2013 73/259 میلیارد دلار بوده که این رقم در سال گذشته میلادی 49/122 میلیارد دلار افزایش یافته است.

شرکای عمده تجاری  چین  در سال 2014:

شرکای اصلی تجاری چین در سال 2014 به ترتیب عبارتند از1- کشورهای عضو اتحادیه اروپا ( 28 کشور ) با  615 میلیارد دلار ، 2- ایالات متحده آمریکا 1/555 میلیارد دلار، 3- کشورهای عضو آسه آن ( 1+10 کشور ) 1/480 میلیارد دلار، 4- هنگ کنگ 5/376 میلیارد دلار، 5- ژاپن 4/312 میلیارد دلار 6- کره جنوبی 5/290 میلیارد دلار 7- تایوان 3/198 میلیارد دلار بوده اند.

             بر اساس آمار گمرک چین ده کشور اول وارد کننده کالا از چین طی سال 2014 به ترتیب عبارت بوده اند از : 1- آمریکا 2- اتحادیه اروپا 3- هنگ کنگ 4- آسه آن 5- ژاپن 6- کره جنوبی 7- هند 8- روسیه 9- تایوان 10- استرالیا ، بر همین اساس ده کشور اول صادرکننده کالا به چین نیز عبارت بوده اند از : 1- اتحادیه اروپا 2- آسه آن 3- کره جنوبی 4- ژاپن 5- آمریکا 6- تایوان 7- استرالیا 8- برزیل 9- عربستان سعودی .

در سال 2014 میزان صادرات کالا از چین به آمریکا بالغ بر 396 میلیارد دلار و واردات از آن کشور 159 میلیارد دلار و تراز تجاری فیمابین 237 میلیارد دلار به نفع چین بوده است.

حجم مبادلات چین در سال 2014 با کشورهای آسه آن 480 میلیارد دلار برآورد شده و صادارت چین به کشورهای این حوزه 272 میلیارد دلار و واردات از آنها 208 میلیارد دلار اعلام شده است. در بین کشورهای آسه آن مالزی با 101 میلیارد دلار بیشترین حجم مبادلات تجاری را با چین داشته و پس از آن کشورهای ویتنام با 83 میلیارد دلار، سنگاپور 79 میلیارد دلار ، تایلند 72 میلیارد دلار و اندونزی با 63 میلیارد دلار در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.

حجم مبادلات تجاری چین با اتحادیه اروپا در سال 2014 بالغ بر 615 میلیارد دلار بوده است، صادرات چین به مجموع کشورهای این حوزه 371 میلیارد دلار و واردات از آنها 246 میلیارد دلار بوده است. بر اساس آمار گمرک چین در بین کشورهای اروپایی آلمان با 1090 میلیارد یوآن بیشترین حجم مبادلات تجاری را با چین داشته و پس از آن کشورهای انگلستان با 496 میلیارد یوآن، هلند با 456 میلیارد یوآن و فرانسه با 343 میلیارد یوآن در رتبه های بعدی قرار داشته اند.

          حجم مبادلات تجاری چین با ژاپن در سال 2014 بالغ بر 312 میلیارد دلار بوده است که از این میزان صادرات چین به ژاپن 149 میلیارد دلار و واردات از آن کشور 163 میلیارد دلار بوده است. همچنین حجم مبادلات تجاری چین با کره جنوبی 290 میلیارد دلار گردیده که 190 میلیارد دلار از این میزان مربوط به واردات چین از کره جنوبی بوده است.

          در بین کشورهای غرب آسیا هند با حجم مبادلات تجاری 70 میلیارد دلاری بیشترین میزان مبادلات تجاری با چین را داشته و پس از آن ایران با 51 میلیارد دلار در رتبه دوم قرار گرفته است.

          در بین کشورهای خلیج فارس چین در سال 2014 بیشترین مبادلات را با عربستان سعودی به میزان 342 میلیارد یوآن داشته و پس از این کشور امارات متحده عربی با 336 میلیارد یوآن و سپس جمهوری اسلامی ایران با 318 میلیارد دلار قرار گرفته است.

          در بین کشورهای همسایه جمهوری اسلامی ایران، چین  در سال 2014 بیشترین مبادلات تجاری را با روسیه به میزان 585 میلیارد یوآن داشته است. میزان واردات چین از روسیه بالغ بر 329 میلیارد یوآن و صادرات به این کشور 255 میلیارد یوآن بوده و تراز تجاری فیمابین 74 میلیارد یوآن به نفع طرف روسی بوده است.

          در بین کشورهای آفریقایی چین در سال 2014 بیشترین حجم روابط را با آنگولا با 227 میلیارد یوآن داشته است که از این میزان 190 میلیارد یوآن واردات چین از آنگولا و 37 میلیارد دلار صادرات به آن کشور بوده است. پس از آنگولا کشور نیجریه با 111 میلیارد یوآن ( 16 میلیارد یوآن واردات و 37  میلیارد یوآن صادرات چین به نیجریه ) دومین طرف عمده تجاری چین در قاره آفریقا بوده است.

          در بین کشورهای جهان، صادرات چین به ایران با 07/72 درصد رشد بالاترین درصد رشد صادرات چین در سال 2014 را به خود اختصاص داده و از 1/14 میلیارد دلار به 3/24 میلیارد دلار رسیده است. پس از ایران به ترتیب کشورهای آنگولا با 9/26 درصد و نیجریه با 9/26 درصد در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.

4-    نگاهی به مبادلات تجاری ایران و چین  در سال 2014

بر اساس آمار وزارت بازرگانی چین میزان مبادلات تجاری ایران و چین در سال 2014 با رشدی 13/31 درصدی نسبت به سال 2013 به بیش از 58/51 میلیارد دلار رسیده و چین به بزرگترین شریک تجاری ایران و متقابلا جمهوری اسلامی ایران در جایگاه بیست و پنجمین شریک تجاری چین در بین کشورهای جهان قرار گرفته است.

در سال 2014 میزان صادرات چین به ایران بالغ بر 34/24 میلیارد دلار شده است که این رقم نسبت به سال 2013 معادل 07/72 درصد رشد داشته است. این در حالی است که میزان صادرات چین به ایران در سال 2013 معادل 14/14 میلیارد دلار بوده است.

در مقابل واردات چین از کشورمان در سال 2014 بالغ بر 50/27 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال قبل معادل 3/8 درصد افزایش نشان می دهد. در سال 2/13 میزان کل واردات چین از ایران بالغ بر 39/25 میلیارد دلار بوده است.

گرچه وضعیت تراز تجاری در مبادلات تجاری ایران و چین طی سال های اخیر همواره به نفع ایران بوده ولی میزان آن هر ساله به طور قابل توجهی کاهش یافته به طوریکه تراز تجاری فیمابین از 24/11 میلیارد دلار در سال 2013 با 08/8 درصد کاهش هم اکنون به کمتر از 16/3 میلیارد دلار به نفع جمهوری اسلامی ایران رسیده و به نظر میرسد با توجه به افت جهانی قیمت نفت در سال جاری و روند رو به افزایش صادرات چین به ایران این روند در سال 2015 نیز تداوم یافته و به صفر نزدیک تر شود.

نفت عمده ترین کالای صادرات ایران به چین می باشد و بر اساس آمار گمرک چین ، کشورمان پس از عربستان سعودی ، عمان و عراق چهارمین تامین کننده نفت چین در منطقه خلیج فارس و در سطح جهان با احتساب کشورهای آنگولا و روسیه که دومین و سومین صادرکننده نفت چین در جهان می باشند، جمهوری اسلامی ایران در سال 2014 ششمین تامین کننده نفت چین بوده است.