اول پهلوان باشید، بعد قهرمان
به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان ورزش بسیج، فرا رسیدن سالروز ارتحال رهبر کبیر انقلاب سبب شد تا در گزارشی به بررسی توصیه های امام راحل برای ورزشکاران و نگاه ایشان به ورزش بپردازیم.در بررسی كلام امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در مورد ورزشكاران به چند خصوصیت مهم و كلیدی برمی‌خوریم، كه این ویژگی‌ها عبارتند از:
الف: توجه به خدا
مهمترین ویژگی از خصوصیاتی كه حضرت امام(ره) برای ورزشكار نظام اسلامی قائل هستند، توجه به خداوند و ذكر نام اوست، منظور ایشان از این توجه، فقط در شرایط خاص و بحرانی نیست بلكه این موضوع باید در تمام شئون زندگی افراد وجود داشته باشد. از توصیه‌های بسیار مؤكد ایشان به همه اقشار جامعه، علی الخصوص ورزشكاران، عدم غفلت از یاد خدا است. البته ایشان در كنار یاد خدا، داشتن ایمان و اعتقاد واقعی به اسلام را نیز مهم می‌دانند.
«ایمانتان را تقویت كنید، به اسلام پناه ببرید، همه‌مان به اسلام پناه ببریم همه جا یاد خدا باشیم. من می‌دانم كه ورزشكارها در گودهای زورخانه یاد خدا هستند، یاد امیرالمؤمنین هستند، تقویت كنید این یاد خدا را، تقویت كنید این یاد مولا را و همه با قدرت، همه با ایمان، ان‌شاء‌الله به پیش بروید».[1]
ب: اقتدا به حضرت علی علیه السلام
حضرت امام همواره، بهترین الگو و سرمشق را برای ورزشكاران حضرت علی(ع) می‌دانند و همیشه به آنان توصیه می‌كنند كه زندگی را در تمام شئون بررسی كرده و از شخصیت فراگیر و جامع ایشان تبعیت كنند.
امام در کلام خود با صراحت کامل در این مورد صحبت می کند:«علی(ع) كه در هر جا می‌رویم اسم او هست، پیش فقها وقتی می‌رویم فقه علی، پیش زاهدها وقتی كه می‌رویم زهد علی، پیش صوفی‌ها وقتی كه می‌رویم آنها هم می‌گویند تصوف علی، پیش ورزشكاران هم كه می‌رویم آنها هم می‌گویند كه علی و با اسم علی شروع می‌كنند. این علی همه چیز است، یعنی در همه ابعاد انسانیت درجه یك است.»
در ادامه امام می فرمایند:« آنطور كه نقل می‌كنند ایشان میهمان حضرت كلثوم بودند و برای ایشان افطار آوردند، شیر و نمك، گفته می‌شود كه فرمود كه: چه وقت دیدید كه من دو تا خورشت داشته باشم؟! خواست نمك را بردارد، گفت نخیر، آن شیر را بردار و افطار كردند با همان نمك و خودشان می‌گویند كه این تعجب است، می‌گویند تعجب است كه با این خوردن، این قدرت هست، بعد می‌فرمایند كه درخت‌هایی كه در بیابان است محكم‌تر هست. این درخت‌هایی كه در بیابان هست كم آب می‌خورند؛ اینها هم آتششان محكم‌تر است و هم صلابتشان زیادتر است و این طور نیست كه انسان با خوردن قوت پیدا می‌كند. در هر صورت، این علی.... می‌گویند این علی كیست، این علی است كه همه چیز ماست. همه چیز است و من امیدوارم كه شما ورزشكارها همانطوری كه قدرت بدنی برای خودتان تحصیل می‌كنید، و ماشاء‌الله با بازوهای ستبر اینجا الان نشسته‌اید و من هم خیلی خوشم می‌آید، همانطور به علی(ع) اقتدا كنید در آن مطالبی كه او داشته؛ در آن زهدی كه او داشته در آن تقوایی كه او داشته است. البته ماها هیچ كدام قدرت نداریم مثل او باشیم، ما تا یك اندازه‌ای كه ماها قدرت داریم، تبعیت بكنیم از آن آقا و تهذیب نفس بكنیم و امیدواریم كه برای ملت خودتان مفید باشید و موجب سربلندی كشور خودتان باشید. خداوند ان‌شاء‌الله به شما قدرت زیادتر، قوه ایمان، قوه تهذیب نفس، قدرت بر تسلط بر نفس عنایت كند. سلام بر همه شما جوانان برومند».[2]
ج: اخلاق پسندیده
یكی دیگر از خصوصیات مهمی را كه امام خمینی(ره) برای ورزشكاران قائلند داشتن اخلاق و آداب انسانی و اسلامی است. در این میان مهمترین خصوصیات اخلاقی، سه ویژگی مردانگی و محبت و پرهیز از اختلاف است. «امیدوارم كه پهلوان‌های عزیز ما همه جا سربلند باشند و همه جا با یك روح انسانی، یك روح اسلامی، یك نفس مهذب عمل كنند كه هرجا بروند علاوه بر این كه در پهلوانی مقدم بر دیگران بشوند در اخلاق و در آداب و در انسانیت مقدم بر همه باشند».[3]
«امیدوارم خداوند به شما توفیق عنایت كند و اختلاف كه ریشه همه مفاسد است كنار گذاشته شود، همه با هم برادر، همه با هم دوست. در بین شما آن چیزی كه از همه بیشتر به چشم می‌خورد، محبتی است كه در شماهاست. شماها اهل محبت هستید و محبت اقتضا می‌كند كه اختلاف در كار نباشد.»
امام در جائی دیگر فرموده اند:« دو نفر كه هم را دوست دارند با هم اختلاف نمی‌كنند و شماها بینتان محبت رایج است و مردانگی، و امیدوارم كه این صفت بزرگی، كه هر دو آن صفت از طرف خداوند تبارك و تعالی است، این اسباب این باشد كه اختلاف در كار نباشد. همه با هم، همه‌مان با هم».[4]
د: به دست آوردن نیرو برای دفاع
حضرت امام(ره) تقویت بنیه جسمانی را بسیار مهم می‌دانند، اما در عین حال معتقدند كه این قدرت نباید در راستای ظلم و ستم به دیگران قرار گیرد بلكه باید برای دفاع از مملكت و مظلوم به كار رود. به عبارت دیگر ایشان استفاده از نیروی ورزشكاران را فقط در راستای خدمت به كشور و مستضعفان مفید می‌دانند.«وقتی قدرت جسمانی پیدا شد، دفاع از مملكت می‌توانند بكنند، دفاع از مخالفینی كه می‌خواهند به آنها حمله كنند، می‌توانند بكنند».[5]
در ادامه مباحث بررسی كلام امام خمینی(ره) در مورد ورزشكاران به چند خصوصیت مهم و كلیدی دیگر مواجه می شویم كه این ویژگی‌ها عبارتند از:
1- تقویت روح جسم:
مهمترین وظیفه‌ای را كه حضرت امام خمینی (ره) برای ورزشكاران قائل هستند تقویت همزمان روح و جسم است. تاكید ایشان در تمام سخنرانیهایشان بر این نكته است كه جسم خود را همراه روح خود تقویت نمائید و پس از پیدا كردن قوای جسمانی به تقویت قوای روحانی خود بپردازید كه این امر سبب افزایش نیروی جسمانی شما هم می شود.
«ورزشكارها دو وظیفه دارند: یك، ورزش جسمانی برای قوه پیدا كردن، قدرت پیدا كردن. وقتی قدرت جسمانی پیدا شد، دفاع از مملكت می‌تواند بكنند... یكی هم پرورش روحانی كه اگر پرورش روحانی در انسان پیدا شود، آن وقت قدرت جسمانیش هم مضاعف می‌شود و شما كوشش كنید كه آن قدرت را هم، كه قدرت الهی است، آن قدرت هم به بركت اسلام و به بركت مولا امیرالمؤمنین، سلام الله علیه، در شما پیدا بشود كه یك مرد روحانی قوی و جسمانی قوی بشوید كه هم جانب روحتان قوی باشد و هم جانب جسمتان قوی باشد.»[6]
«به دوستان اسلام و مسلمین و دوستان ولی عصر (عج) و ورزشكاران آستان قدس عرض می‌كنم كه همانطوری كه با ورزش قوت جسمانی خودتان را تقویت می‌كنید، قوای روحانیتان را هم تهیه و تقویت كنید. همانطوری كه كوشش می‌كنید كه جسمتان قوی باشد، كوشش كنید كه روحتان قوی باشد، آن قوت روح و قوت ایمان بود كه شما را غلبه داد بر جنود شیطانی و بر طاغوت و باید آن قوت ایمان و قوت باطنی، شما را غلبه بدهد و بر جنود شیطانی كه در باطن انسان، انسان را می‌خواهد اغواء كند. اصلاح كنید حال خودتان را، همانطوری كه تقویت می‌كنید جسم خودتان را».[7]
یکی از دلایلی كه حضرت امام تاكید زیاد بر همراهی تقویت جسمانی و معنوی می‌كنند این است كه تقویت همزمان این دو نیرو باعث می‌شود انسان به انسانیت واقعی دست یابد.«جوان‌ها همانطوری كه ورزش كردند برای تقویت بدن، ان شاء الله ورزش برای تقویت روح هم كرده‌اند و می‌كنند. وقتی این دو تا قوه با هم شد، قوه جسمانی و قوه روحانی، این ارزش خیلی پیدا می‌كند. قوه جسمانی برای خدمت و قوه روحانی هم برای هدایت. با قوه روحانی انسان هدایت كند خودش را و با قوه جسمانی خدمت كند. این دو قوه وقتی كه مجتمع شد، یك انسان به تمام معنا انسان می‌شود.»[8]
ارتباط دیگر معنویات با ورزش این است كه ورزش كردن باعث نشاط روح شده و روح نیز به این ترتیب زودتر ایمان را قبول می کند. «من از این خوشحالم كه كسانی جهت معنوی را تقویت می‌كنند و اشخاصی هم جهت مادی را، و امید است هر دو آنها دو جنبه مادی و معنوی را جمع بكنند. شما معلمان محترم و آقایان ورزشكاران عزیز اگر این و جنبه را تقویت كنید و همچنین در همه قشرهای كشور اگر این دو جنبه تقویت بشود، جنبه معنوی با آن تعلیمات معنوی كه اسلام آورده است و جنبه‌های مادی با آن طرزهایی كه لازم است، این ملت سعادتمند می‌شود. آنها كه جنبه ورزشكاری و مادی را دارند، آنها جوان‌هایی هستند كه قوای جسمی‌شان به خاطر همین ورزش، نشاط و آمادگی پیدا می‌كند، آن وقت روح آنها معنویات و ایمان را زودتر قبول می‌كند».[9]
حضرت امام (ره) همچنین به این نكته نیز اشاره دارند كه در بعد تقویت روح و جسم نباید از توجه به قدرت لایزال الهی غفلت کرد.
ب. معرفی و صدور انقلاب
وظیفه مهم دیگر ورزشكاران معرفی و صدور انقلاب اسلامی و همچنین تقویت جمهوری اسلامی در زمان حضور در میادین بین المللی است. به عقیده حضرت امام(ره) این كار مهم و خطیر توسط ورزشكارانی صورت می‌گیرد كه دارای دو خصوصیت مهم برخورد با ارزش‌های اخلاقی و عمل به رفتار و كردار اسلامی هستند.
«این چهره‌های شما و آن حال بشاشتی كه در چهره‌های شما دیده می‌شود، این خودش پیروزی است و من امیدوارم كه شماها انقلاب ایران را عملا، صادر كنید به كشورهای دیگری كه می‌روید و امیدوارم كه در جهان شما پیروز باشید و مهم این است كه در كنار این پیروزی‌ها همانطور كه توجه داشتید و دارید.... با اخلاق خوش خودتان و با رفتار خودتان و با كردار خودتان ان شاء الله كه این وجهه اسلامی جمهوری اسلامی را صادر كنید به خارج. وقتی كه شما پهلوان‌های عزیز و شما قهرمانان در خارج از كشور رفتید و پیروزی چشمگیر به دست آوردید و دیدند مردم كه شما وضع روحی‌تان هم یك وضع خاصی است، با دیگران فرق دارد، اعمالتان هم با دیگران فرق دارد، این موجب این می‌شود كه این همه بوقهایی كه بر ضد اسلام و مسلمین و بر ضد ملت ما هست اینها خنثی بشود.شما می‌دانید كه الان همه كوشش‌های قدرت‌های بزرگ این است كه ایران را منزوی كنند به كلی و اصلا از نقشه دنیا ساقطش كنند و آنها نمی‌دانند كه خدا را نمی‌شود منزوی كرد، اسلام را نمی‌شود منزوی كرد و این جوان‌های اسلام كه بحمدالله در صحنه حاضرند و برای اسلام كوشش می‌كنند، برای پیروزی اسلام فداكاری می‌كنند اینها را نمی‌شود منزوی كرد و شما جای خودتان را در دنیا ان شاء الله باز می‌كنید و نام ایران و نام اسلام را همه جا مشهور می‌كنید و بیرق اسلام را سرافراز می‌كنید و ملت مسلمان را مفتخر می‌كنید.»[10]
«شما نمونه باشید در كشورهای دیگر كه شماها از جمهوری اسلامی هستید، ما امروز احتیاج به این داریم كه اسلام را در هر جا تقویت كنیم و در هر جا پیاده كنیم و از مملكت خودمان اسلام را به جاهای دیگر به آن معنایی كه در مملكت الان حاصل شده است صادر كنیم و یكی از وجهه صدورش همین شما جوان‌ها هستید كه در سایر كشورها می‌روید و جمعیت‌های زیادی به تماشای شما می‌آیند، به تماشای قدرت‌های شما می‌آیند.باید طوری بكنید كه این جمعیت‌های زیاد را دعوت كنید عملا به اسلام. در اعمالتان، در رفتارتان، در كردارتان طوری باشید كه نمونه باشد برای جمهوری اسلامی و جمهوری اسلامی با شما به جاهای دیگر هم ان شاء الله برود.»[11]
«من امیدوارم كه در پناه اسلام همه قدرت‌ها، همه قوه‌ها قدرتمندتر بشوند قوت دارتر بشوند و شماها ان شاءالله برای مملكت آبرومندی تهیه كنید و مملكت ما را معروف كنید در همه جا، چنانكه در این نهضت بحمدالله همه جا معروف شد و همه با چشم احترام به این ملت نگاه می‌كنند و عمده این است كه از این به بعد هم ما این احترام را حفظ بكنیم، به اینكه همه با اخلاق اسلامی و با آداب اسلامی باشیم تا ان شاء الله این قدرت و این قوه در جای خودش خرج بشود و نهضت اسلامی ما به ثمر برسد».[12]
3. ورزش‌های مطلوب در نظام اسلامی
آن چه كه پس از بررسی كلام امام (ره) مشخص می شود این است كه با توجه به اهمیتی كه حضرت امام (ره) برای دین مبین اسلام قائل هستند. لذا در درجه اول به ورزش‌هایی كه مورد توجه این آئین است، توجه می کنند.در راستای همین اندیشه حضرت امام (ره) است كه فرزند گرامی و بزرگوار ایشان مرحوم حاج سید احمد خمینی در زمینه ورزش‌های مختلف علی الخصوص شنا توانائیها و موفقیت‌های بسیار كسب می‌نمایند، كه نگارنده خود شاهد گوشه‌ای از آنها بوده است.
در درجه بعد ورزش‌هایی بیشتر مورد توجه امام (ره) بودند كه جنبه رزمی داشتند و برای دفاع مورد استفاده قرار می‌گیرند. اینجانب از توصیه‌های امام به نوادگان خویش در این زمینه، كه گه گاه به ایشان بیان می‌گردید مطلع می‌باشم. در راستای اعمال همین سیاست بود كه در مهرماه سال 1367 نامه‌ای توسط رئیس اسبق فدراسیون تكواندوی جمهوری اسلامی تهیه و توسط اینجانب به واسطه حضرت حجه الاسلام و المسلمین انصاری تقدیم حضرت امام گردید.
در آن نامه از حضرت امام (ره) در مورد تدریس ورزش تكواندو در مدارس كشور برای پسران و همچنین آموزش این ورزش به بانوان سؤال شده بود، كه حضرت امام (ره) نیز، ذیل نامه جواب فرمودند: «بسمه تعالی، اگر برای دفاع از خودشان و مملكت باشد مانعی ندارد».
[1] . صحیفه امام، جلد 10، صفحه 252، 253.
[2] . همان، جلد 8، صفحه 374.
[3] . همان، جلد 7، صفحه 541.
[4] . همان، جلد 8، صفحه 222.
[5] . صحیفه امام، جلد 15، صفحه 422، 423.
[6] . همان، جلد 16، صفحه 81.
[7] . همان، جلد 8، صفحه 250.
[8] . صحیفه امام، جلد 8، صفحه 35.
[9] . صحیفه امام، جلد 7، صفحات 261، 263.
[10] . صحیفه امام، جلد 12، صفحه 104.
[11] . صحیفه امام، جلد 7، صفحه 544.
[12] . صحیفه امام، جلد 10، صفحه 252.
