منش علمی از آیت‌الله سید هاشم نجف‌آبادی متعبدی مراقب و اهل تضرع پدید آورده بود
متن پیام رهبر انقلاب اسلامی که صبح امروز (پنجشنبه) از سوی حجت‌الاسلام و المسلمین محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری در این کنگره در مشهد مقدس قرائت شد، به‌شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی محمّد و آله الاکرمین
تجلیل و تکریم نام و یاد عالم ربّانی، فقیه و مفسّر پارسا و پرهیزگار، مرحوم آیت‌الله آقای حاج سیّدهاشم نجف‌آبادی (رضوان الله علیه) کار شایسته‌ای است که به‌توفیق و هدایت الهی، دفتر تبلیغات بدان همّت گماشته است. این روحانی عالی‌مقام که مراتب علمی را در نجف و در محضر اساتید بنام آن روزگار طی کرده و مفتخر به اجازه و شهادت علمی از آنان بود، در مدت نزدیک به چهل سال اقامت در مشهد مقدس، بیشترین تلاش خود را به تفسیر قرآن منعطف ساخته و محفل گرم و بی‌وقفه تفسیریِ جذابی در مسجد گوهرشاد (شبستان شمال غربی) برپا نموده بود.
هر شب پس از اقامه نماز جماعت، جمعی از ارادتمندان مشتاق، گرد منبر بی‌پیرایه این عالم عامل، مجتمع گشته و از بیان شیرین و نفس گرم او سخن خدا را می‌شنیدند، و این سفره گسترده معرفت و حکمت، ده‌ها سال، مائده الهی و قرآنی را نصیب دوستداران می‌کرد.
ثبت و نگارش همین درس‌های شبانه، تلاش دیگر این عالم قرآنی بااخلاص بود که اکنون بحمدالله در اختیار همگان قرار گرفته است.(1) در کنار این تلاش ارزشمند قرآنی که در محیط عمومی آن روز مشهد، نظیری برای آن دیده نمی‌شد، توغّل(2) و تبحّر در کلمات اهل‌بیت (علیهم السّلام) نیز خصوصیت برجسته دیگر این عالم متقی و متعبد بود.
تسلط او بر حدیث چنان بود که در هر مجلس و محفل، حتی در جمع خانوادگی ــ که این حقیر در دوران کودکی و نوجوانی تا اوائل جوانی از اقبال حضور در آن برخوردار بودم ــ رشحه‌ای از آن کلمات نورانی را به کام حاضران می‌ریخت و مجلس را با ذکر کلمات امامان هدایت (سلام الله علیهم) منور می‌ساخت.
رفتار و منش عملی ایشان در زندگی شخصی به‌گونه‌ای بود که گفتارش را نافذ و اثرگذار می‌کرد. حضور و استفاضه او از محضر علمای بزرگ اخلاق و سلوک توحیدی در نجف از قبیل عالم سالک واصل الی الله مرحوم سیّداحمد کربلائی، از او متعبدی مراقب و اهل تضرع و بکاء و خشوع، پدید آورده بود؛ تمتعات متعارف زندگی از قبیل خوراک و پوشاک و شئون اجتماعی و امثال آن، در زندگی او نمودی نداشت. درعین‌حال اهتمام به امر دین در میدان‌های دشوار و پرخطر، از قبیل حضور در مجاهدت علمای مشهد در مسجد گوهرشاد در سال 1314 شمسی، از نقاط برجسته زندگی او بود که تحمل زندان و تبعید شش‌ساله از سوی دستگاه رضاخانی در سمنان و شهر ری نتیجه قهری آن به شمار می‌رفت.
مرحوم آیت‌الله نجف‌آبادی، عالمی جامع و عامل و مراقب بود، و در مشهدِ آن روز ارادتمندان و مخلصان فراوان داشت، و هنگامی که خبر وفات ایشان در سال 1380 قمری به قم رسید ــ و اینجانب در آن سالها در قم اقامت داشتم ــ مرحوم آیت‌الله‌العظمی بروجردی مجلس ترحیم مجللی در مدرسه فیضیه اقامه فرمود و این حقیر و برادر بزرگ و مکرم مرا مورد تفقد قرار داد.
شایسته می‌دانم که در این مناسبت از فرزند فاضل ایشان مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین آقای حاج سیدحسن میردامادی یاد کنم که پس از پدر، رشته تفسیر را به‌شیوه آن مرحوم ادامه داد و سالها محفل گرم تفسیری پدر را حفظ کرد. رحمت خدا بر همه آنان و بر ما.
سیّدعلی خامنه‌ای
25 فروردین 1394
