با آسیب های اجتماعی جدید مواجه خواهیم شد/فساد و نابرابری ها همیشه بیش از فقر مشکل آفرین بوده است
به گزارش خبرگزاری بسیج، دکتر یونس نوربخش استاد دانشگاه و جامعه شناس، درباره آمار منتشرشده در خصوص افزایش سارقان سرقت اولی و همچنین آسیب های اجتماعی در آینده هشدار داد.
دیروز رییس پلیس آگاهی تهران بزرگ اعلام نمود که 50 درصد سارقان که در سه ماه گذشته دستگیر شده اند هیچ سابقه ای نداشته اند یا به عبارتی سرقت اولی بوده اند!
دکتر نوربخش در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری بسیج، در پاسخ به پرسشی در مورد دلیل افزایش سرقت اولی های بدون سابقه گفت: من قبلا در مصاحبه هایم گفته بودم که با توجه به مشکلات اجتماعی و اقتصادی که در کشور هست اگر دوره بیماری کرونا طولانی شود، قطعا با آسیبهای اجتماعی جدید مواجه خواهیم شد و الان هم می گویم که اگر برنامه ریزی اجتماعی اقتصادی نداشته باشیم پیش بینی من این است که در ماه های آینده، سه آسیب اجتماعی شامل خشونت در انواع آن، سرقت و اعتیاد افزایش چشمگیر پیدا خواهد کرد.
وی ادامه داد: برخی ها آمار سرقت اولی ها را تا 60 درصد هم ذکر کرده اند که این سارقان، سابقه ندارند ضمن اینکه خود سارقان هم افزایش پیدا کرده اند و سرقت نیز 15 تا 20 درصد افزایش پیدا کرده، بطوریکه الان، پس از اعتیاد، سرقت جزو مهمترین جرم ها تلقی می شود که در جامعه ما وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه بر اساس پژوهش های پیشین میان اعتیاد و سرقت رابطه مستقیم وجود دارد، بیان داشت: متاسفانه از لحاظ سنی هم سارقان جوان تر شده اند که خیلی خطرناک است و نشان می دهد بزهکاری در لایه های جامعه در حال گسترش است.
دکتر نوربخش گفت: این اتفاقات ناامنی عمومی را افزایش می دهد چون حتی کشف این سارقان که سابقه ندارند، برای پلیس دشوارتر است و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند ممکن است شاهد سرقت های حرفه ای و حتی مسلحانه باشیم.
از این جامعه شناس پرسیدیم که آیا باورها و هنجارهای درونی می تواند مانع بزه باشد، که پاسخ داد: جامعه ما الان در شرایط آنومیک به سر می برد که نابهنجاری ها در همه سطوح آن افزایش پیدا کرده و در جامعه آنومیک و دارای شلختگی، باورها، اعتماد عمومی، باور اجتماعی و صداقت کاهش پیدا می کند و هنجارشکنی ساده تر می شود لذا ناهنجاری ها رشد می یابد. ولی به نظر من، هم به دلیل وضعیت اقتصادی و هم به دلیل شیوع کرونا، دو عامل دیگر دراین قضیه مهمتر هستند، اول، فقر و نابرابری های اقتصادی اجتماعی است که افزایش یافته و درآمدها به شدت پایین تر از خط فقر آمده است؛ و دوم، اختلالات در روابط خانوادگی است بطوریکه روابط خانوادگی بسیار آسیب دیده و کرونا هم آن را تشدید کرده است.
وی این عوامل را باعث فشار مضاعف بالاخص برای جوانان دانست و گفت: بطور مثال، قضیه همین کنکور را ببینید. بی برنامگی وزارت علوم، جوانان را در سخت ترین شرایط رها کرده است و جوانان پسر، مسئله سربازی را هم در کنار کنکور دارند و نمی دانند با آن چکار کنند، جوانان معلق مانده اند و هیچکسی نیست که پاسخگوی سالها تلاش آنها و آینده آنها باشد.
دیگر پرسش ما از این استاد دانشگاه درباره نقش فساد در ازدیاد ناهنجاری های اجتماعی بود، و شنیدیم: خود فقر و نداری یک موضوع سخت و دردآور است اما تبعیض و نابرابری بیش از فقر، انسان ها را آزار می دهد اگر فقر، عمومی باشد قابل تحمل است ولی زمانی که نابرابری و فساد دیده شود بیش از حد، اعتقادات و باورهای مردم را دچار چالش می کند بالاخص که دولتمردان هم اقدام جدی نکرده اند. البته قوه قضاییه اخیرا حرکت های خوبی را شروع کرده اما با توجه به گستردگی فساد و نابرابری، باید نظام تصمیم جدی بگیرد تا آسیب های اجتماعی ناشی از آن نیز کاهش یابد.
زمانی که جوان می بیند که فلان شخص مثلا ارز را گرفته، نه آن را پس می دهد و نه کالا را می آورد، ممکن است به این نتیجه برسد که برای نیازهایش اشکال ندارد که خلاف کوچکی را انجام دهد بنابراین فساد و نابرابری ها همیشه بیش از فقر مشکل آفرین بوده و هستند.
