تقابل ایالات متحده امریکا با جمهوری اسلامی ایران
دوران جدیدی را تجربه می‌کند؛ مقامات ارشد امریکایی تلاش دارند اهداف صرفاً
هسته‌ای خود همانند«تعطیلی صنعت هسته‌ای» و«مشروط دانستن حق غنی‌سازی
ایران»را با تفسیرهای خاص از برجام و قطعنامه2231 گسترش و به حوزه‌های
اقتدارزای ایران به ویژه«صنعت موشکی»تسری دهند.
پازل امریکایی‌ها از «نقض متن و روح برجام»در دو دولت اوباما و ترامپ آغاز
و با مولفه‌هایی مانند «سند‌سازی جهت صدور قطعنامه‌های ضد موشکی ایران»
و«تحمیل نقض یک طرفه برجام توسط ایران»در آینده ادامه خواهد داشت؛ برهمین
اساس چنانچه «موضع گیری-جهت‌گیری و رفتار»مقامات قوه مجریه و مقننه همانند
دو سال اخیر ادامه پیدا کند، به عنوان عوامل تشکیل‌دهنده محاسبات دشمن،
تضییع منافع ملی شیب تندتری به خود خواهد گرفت.
چنین مسئله‌ای را می‌توان از جهت گیری‌ها و اظهارات چند روز اخیر مقامات
ارشد امریکایی به سهولت برداشت کرد، آن‌هم در هنگامه‌ای که «فقدان مواجهه
فعال»از سوی ایران، امریکایی‌ها را جهت جاسازی سایر قطعات پازل ترغیب
می‌کند.
فقدان استفاده از«بدل» در مواجهه با امریکایی‌ها در طول دوران پسابرجام از
سوی مقامات ارشد دولت و مجلس منجر به آن شده که نقض متن و روح برجام همچنین
تفسیر موسع و گاه غیرواقعی امریکایی‌ها از متن قطعنامه2231 با پاسخ متوازن
و متناسب همراه نشود و بالعکس تلاش شده تحرکات ضدایرانی امریکایی‌ها کم
اهمیت جلوه داده شود!
آخرین اقدام امریکایی‌ها جهت نقض برجام، تصویب قانونs722 است، آنها به این
سطح هم قانع نیستند و براساس نشانه‌های متقن در هفته‌های نزدیک گام را از
این نیز فراتر خواهند. گذاشت و با تفسیرهای گسترده‌تر از متن برجام و
قطعنامه 2231، تحریم‌های بیشتری را علیه ایران وضع و «طرح نقض برجام توسط
ایران»را روی میز خواهند گذاشت.
به بیان بهتر امریکایی‌ها نخست «نقض برجام»را برای طرف ایرانی قابل پذیرش و
در مراحل بعد تلاش می‌کنند پا را فراتر از این گذاشته و در اقدامی پیش
دستانه«نقض برجام توسط ایران»را روی میز گذاشته با خرده استدلال‌هایی
نظیر«نقض روح قطعنامه 2231با آزمایش‌های موشکی»، «عدم دسترسی آژانس به
مراکز نظامی ایران طبق درخواست آتی»یا«حضور مستشاران نظامی ایران به
کشورهای منطقه».
به همین دلیل است که روز گذشته سخنگوی وزارت خارجه امریکا، آزمایش موشک
ماهواره برسیمرغ را نقض قطعنامه2231می داند: «آنچه رخ داد را نقض قطعنامه
2231 شورای امنیت سازمان ملل می‌دانیم»، یا باب کورکر و دویچه وله یا
آسوشیتدپرس از طرح جدید ترامپ برای بازرسی از «پایگاه‌های نظامی مشکوک
ایران»سخن به میان آورده‌اند.
در شرایطی که تحریم«جامع»، «چندوجهی»و«فراگیر» اخیر امریکایی‌ها علیه
ایران تصویب شده و انتظار آن است که مسئولان داخلی «تلقی مشترک و سپس رفتار
یکسان»در مواجهه بااین تحریم اتخاذ کنند شاهد بیان گفته‌های هزینه زا که
«پالس اشتباه به امریکایی داده و محاسبات آنها راتغییر می‌دهد» می‌باشیم که
امریکایی‌ها را برای تکمیل پازل مورد اشاره مصمم تر می‌کند.
بیان برخی عبارت‌ها نظیر«تحریم‌های جدید، تجمیع تحریم‌های گذشته
است»و«برجام با پشتوانه بین‌المللی محکم قابل نقض نیست»و« مصوبه
امریکایی‌ها چیز جدیدی نبوده و یک بخش‌هایی به تحریم‌ها اضافه شده ...
رسانه‌ها و رادیو و تلویزیون اضطراب بلاوجه ایجاد نکنند» توسط برخی از
سیاستمداران داخلی در حالی تقلیل تحریم و ساده انگاری اقدامات ضدایرانی است
که «پاول رایان» رئیس مجلس نمایندگان امریکا در بیانیه‌ای قانون جدید را
«یکی از جامع‌ترین بسته‌های تحریمی در طول تاریخ» علیه ایران توصیف و
می‌گوید: «این طرح عرصه را بر خطرناک‌ترین دشمنان ما تنگ‌تر می‌کند».
«توجیه گری»برای زنده نگه داشتن برجام به هر قیمتی پس از تصویب قانون
s722درحالی است که وزیرامور خارجه طی هفته گذشته آن را نقض متن برجام
دانسته و این تفاوت موضع از سوی مقامات ایرانی، امریکایی‌ها را به این باور
می‌رساند که «هر سطح از نقض برجام»ازسوی ایرانی‌ها بدون پاسخ خواهد ماند
وشکل‌گیری چنین تصوری امریکایی‌ها را به این باور خواهد رساند که گزینه
«ایران ناقض برجام است»را روی میز قرار دهند.
به همین دلیل است که روز گذشته طرح«بازرسی از پایگاه‌های نظامی مشکوک
ایران»براساس بند74تا79ضمیمه نخست برجام، توسط امریکایی‌ها مطرح شده است
واز سوی دیگر نیویورک تایمز گزارش می‌دهد: « ترامپ در تلاش برای یافتن راهی
است تا اعلام کند ایران در حال نقض توافق هسته‌ای است» که نشان می‌دهد
امریکایی‌ها تنها به نقض برجام قناعت نکرده و خواهان توسعه وسپس تأمین
خواسته‌های فراهسته‌ای خود نیز هستند.
مسیر مورد هدف امریکایی‌ها را نمی‌توان با«ساده انگاری یا تقلیل اقدامات
ضدایرانی آنها»پاسخ داد و مادامی که صف دفاع از توافق هسته‌ای را در
نزدیک‌ترین نقطه ممکن به منافع ملی قرار دادیم و حاضر به حمله و حداقل دفاع
از بیرون مرزهای خود نبودیم، دشمن جری شده و جنگ را به داخل شهرهای ایران
می‌آورد.
بنابراین به جای فرافکنی یا تعدیل اثر قانون تحریمی جدید، باید ضمن پیگیری
نقض برجام ازچهارگانه حل و فصل اختلافات در متن برجام، مسیرهای فرابرجامی
که دریادداشت قبلی تحت عنوان« الزامات مشترک برای پاسخ به متن برجام» مورد
توجه قرار گرفته و از هم اکنون راهکارهای موثر برای طرح درخواست‌های
مالایطاق امریکایی‌ها نظیر«بازرسی از مراکز نظامی»پیش بینی شود.
چنانچه رفتار دو سال اخیر برخی از سیاستمداران در هفته‌های آتی استمرار
داشته باشد، امریکایی‌ها ایده «نقض برجام از سوی ایران»را باتوجه به
حفره‌های برجام به صحنه اجرا خواهند آورد که می‌تواند پیامدهای نامناسبی
را برای کشور به همراه داشته باشد.
