ثبت دو اثر تاریخی بوکان در فهرست آثار ملی

پل تاریخی سلطان و آرامگاه شیخ احمد کور دو اثر تاریخی هستند که پس از سالها انتظار در فهرست آثار ملی کشور جای گرفتند.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان در این رابطه گفت: طی سال جاری 11 اثر از بناهای تاریخی استان ثبت ملی شده که از این تعداد دو مورد مربوط به شهرستان بوکان است.

محمد فتحی افزود: پل سلطان و آرامگاه شیخ احمد کور همراه 8 اثر دیگر از شهرستان های استان در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

وی ادامه داد: کارهای مطالعاتی و مستند نگاری مربوط به این آثار از حدود یکسال پیش در دستور کار این معاونت قرار گرفت و پس از جمع آوری و تکمیل اطلاعات و تشکیل پرونده مجزا برای هر اثر، مجموعه این پرونده ها به کمیته ثبت آثار تاریخی سازمان متبوع ارسال شد.

وی اضافه کرد: در جلسه دفاعیه ای که به همین منظور در کمیته ثبت آثار تاریخی کشور برگزار شد، اهمیت ویژه این آثار با ارائه اسناد و مدارک مستدل تشریح شد که در نهایت با بررسی دلایل و اسناد موجود، شرایط ثبت آثار مذکور محرز و احکام ثبتی آن متعاقباً اعلام خواهد شد.

فتحی خاطرنشان کرد: با توجه به الزامات قانونی که برای آثار ملی مترتب است، ثبت هرچه بیشتر آثار تاریخی و فرهنگی استان می تواند یک گام بسیار اساسی و امیدوار کننده برای حفاظت و صیانت همه جانبه و مداوم از این آثار باشد و لذا یکی از اولویتهای کاری این معاونت، شناسائی و ثبت آثار و ابنیه تاریخی – فرهنگی استان است.

پل تاریخی سلطان در مسیر جاده بوکان به سردشت در بخش گورک مکری در پشت روستای زیراندول مابین روستاهای سارده کویستان و زاواکیو بر روی رودخانه سیمینه رود (ته ته هو)قرار گرفته است.

در ایام قدیم برسر راه ارتباطی کاروانها و مسافرانی که از سردشت، بانه و عراق به مناطق بوکان، مهاباد، سقز و آذربایجان می آمده اند، احداث گردیده است.

پل تاریخی سلطان همچنانکه از نامش پیداست و به عقیده بسیاری از محققین سازنده آن بداق سلطان مکری فرزند شیرخان از نوادگان صارم بیگ مکری می باشد.

بین سالهای 1667 تا 1694 در زمان حکومت سلیمان شاه صفوی، که در آن دوران مرکز حکومت بداق سلطان در منطقه مکریان بود. فرمان ساخت آن را داده است.

این پل تاریخی از دو دهانه و سه پایه سنگی به صورت قوسی تشکیل شده است.

طول پل بیست متر و عرض آن سه متر و سی سانتی متر، ارتفاع دهانه بزرگ پنج متر و پنجاه سانتی متر، و دهانه کوچکتر چهار متر و سی سانتی متر و عرض پایه وسط یک متر وشصت سانتی متر می باشد.

در ساخت ان از سنگ لاشه و ملات ساروج استفاده شده است، همه پایه ها بر روی سنگ قرار گرفته اند و برای ساخت پل سنگهای اطراف آن را جمع آوری کرده اند، و به شیوه ای ماهرانه آنها را بر رود هم قرار داده اند.

در قسمت بالای پل نیز شیب نسبتا ملایمی دارد که باعث جلوگیری از نفوذ آب باران به پل ودر نتیجه مانع تخریب آن می شود و در ماندگاری و دوام عمر پل تاثیر زیاد دارد. ونشان دهنده معماری زیباو توجه به پایداری در آن است

آرامگاه شیخ احمد کور در 15 کیلومتری شمال غربی بوکان و در روستای گردی قبران واقع شده است.

هرچند حضور آرامگاه شاعرو عارف نامی کردستانی احمد کور در این روستا است ولی آنقدر ناملایمات و كهنگي صده های تاريخ بر چهره آرامگاهش نشسته كه ديگر از يادها فراموش شده و هر کس با دیدن زیارتگاهش جز تاسف خردن چیزی نمی تواند بگوید.

شیخ احمد کور شاعر فنافی الرسول رحمه الله تعالی عاشقی برجسته و فنافی الرسول شایسته و کلیه غزلیات و قصائد و مخمسات ایشان مگر یک قصیده که در مناجات به درگاه قاضی الحاجات می‌باشند، همه با هم خطاب به حضرت رسول صَلی الله تَعالی علیه و سلم و در اوصاف و الطاف و طلب شفاعت از آن مبارک هستند.

وی در تصوف از مریدان حضرت مولانا خالد کوردستانی است. شیخ احمد کور با وصف این که کور مادرزاد و از هر دو چشم نابینا بودند دراشعارش اقتباسات بسیاری از قرآن و احادیث و کلام عرفاء و ادباء و اشعارزیبای حافظ شیرازی داشته است.

شیخ احمد کور اصالتاً از اهالی اشنویه و مسقط الرأسش روستای شیوه سماق (شیوه سماک )که تقریباً دو سه کیلومتر از اشنویه فاصله دارد و در بخش شمال شرقی آن واقع گردیده، ولی بعدها به سوی موکریان مهاجرت نموده و در روستای انبار در مسیر میاندوآب و بوکان متوطن شدند.

شیخ احمد کور از ادباء اواسط قرن سیزدهم (ه .ق) می باشد و چنان که خودش گفته است با علماء و مشایخ و ادباء آن عصر هم‌صحبت بوده است.

شیخ احمد کور مشهور به احمد کور موکریانی فرزند ملا محمد بابا در کردستان عراق نیز شهرت فراوانی دارد و بارها دیوان شیخ احمد عاشق در کردستان عراق به چاپ رسیده است.

شیخ احمد کور غزلیات و قصائد و مناجات و مسمتات و مخمسات و متفرقات زیادی را سروده‌اند و اول و آخر خلق عالم را نیز به شیوه ای دلنشین و مؤثر به نظم درآورده است، ولی بیشتر اشعارش پراکنده و اکثر آن ها از بین رفته‌اند و هم اکنون تنها 50 شعر از ایشان به یادگار مانده است که در دیوانی به نمام احمد کور جمع آوری شده است.

هم اکنون 84 اثر تاریخی شهرستان بوکان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده اند.