به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج، نیمه شعبان امسال برای گروه هشت نفره هنری کاتارسیس با تمام نیمه شعبان های دیگر فرق داشت. گالری اندیشه ی فرهنگسرای اندیشه تهران، محل قرار نمایش دلدادگی آنها با امام زمان شان بود، آن هم با ۱۸ اثر فاخر که برای خلق آن همدلی ها و مطالعات زیادی کرده بودند.
قریب یک سال و نیم دورهمی های هنری – مهدوی آنها در سالروز تولد منجی عالم بشریت به بار نشسته بود و حالا هر کدام چند تابلو که در آن فلسفه ای از ظهور و جهان بینی بر اساس مهدویت دیده می شد در معرض نمایش گذاشته بودند. چه بسا به قول «سیده معصومه حسینی» هنرمند نقاش و مربی گروه، زیباترین ترجمان حس معنوی بازدیدکنندگان دعای « قبول باشد » بود که به آنها می فهماند، کارشان در نظر مردم نوعی "عبادت" محسوب شده است که باید مقبول قرار بگیرد.
این گروه هشت نفره که بیشترشان از منطقه تهرانسرِ پایتخت هستند در منزل یکی از اعضا « فریده ورزدار » دور هم جمع می شدند و ضمن مطالعاتی که داشتند، طرح های خود را روی تابلو می آوردند. روز دورهمی هنرمندانه آنها به گفته خودشان از زیباترین روزهایی بود که در طول هفته داشته و انتظارش را می کشیدند و چه ناغافل زمان در خانه خانم ورزدار آنها و حتی مشکلات شان را با خود می برد.
آشنایی با این هنرمندان مهدوی کار، در سازمان بسیج هنرمندان کشور برایم میسور شد، وقتی دور یک میز نشستند و از شکل گیری گروه تا تشکیل نمایشگاه « کسی می آید » برایمان گفتند.
داستان دورهمی های مهدوی گروه کاتارسیس
«سیده معصومه حسینی» به عنوان مربی گروه درباره چگونگی شکل گیری گروه کاتارسیس، گفت: بچه ها به صورت پراکنده تکنیکال طراحی می کردند. هر کس به شیوه ای کار می کرد و جهت دهی مشخصی به لحاظ مفهومی و معنایی در کارشان نبود. یک سال و نیم پیش بود که تصمیم گرفتیم همه بچه ها به جای انفرادی کار کردن به صورت یک پارچه با یک تکنیک مشخص اکرولیک، رنگ روغن، مرکب و ترکیب مواد روی بوم ، با موضوعی واحد کار کنند.
وی ادامه داد: پیشنهادهای مختلفی درباره موضوع داده شد و سرانجام با پیشنهاد هنرمند بزرگوار « محمد بخشی زاده » - که در این نمایشگاه با اثر نقاشی خط شرکت کرده بودند- تصمیم گرفته شد که درباره موضوع « آخر زمان و مهدویت» کار کنیم. این موضوع با استقبال دوستان رو به رو شد. اما در نظر داشتیم که بچه های گروه با یک شِمه ی کلی و اطلاعاتی که داشتند وارد فضای کار نشوند به همین جهت کتبی را در این زمینه معرفی کردیم تا سطح اطلاعات اعضای گروه برای تصویرسازی و تصویرگری بالا برود تا یک ایدئولوژی و فسلفه، پشتوانه خلق آثارشان باشد. کتاب هایی مانند: مهدی موعود، بحارالانوار، عصر ظهور ....
حسینی با بیان اینکه کارتصویرگری با کار نقاشی بسیار متفاوت است، گفت: در نقاشی، هنرمند، مدلی را دیده و می کشد اما تصویرسازی، ذهنی است و نیاز به آموزش هایی دارد که ما چندان از آن بهره مند نبودیم اما در منزل خانم « ورزدار» هفته ای یکبار دور هم جمع می شدیم و کارهایمان را همان جا انجام می دادیم.
غم فرزند را با کار برای اهل بیت علیهم السلام سبک کردم
«فریده ورزدار» که سابقه زیادی در هنر نقاشی دارد در زمینه میزبانی این گروه گفت: با از دست دادن پسرم برای کسب آرامش؛ هر چه بیشتر به نقاشی پناه بردم اما نقاشی راضی ام نمی کرد! به دنبال چیزی بودم که آرامم کند، یک روز به حضرت زهرا(س) متوسل شدم و تصمیم گرفتم که روضه هایی را که تا به آن روز شنیده بودم روی بوم تصویرسازی کنم. در اولین اثر« شب شهادت حضرت زهرا(س)» را به تصویر کشیدم و از این بابت بسیار احساس آرامش کردم. اینگونه شد که وقتی خانم حسینی پیشنهاد تشکیل این گروه را دادند از دوستان دعوت کردم که بیایند منزل ما و کارمان را شروع کنیم.
وی گفت: در طول این یک سال، ۳ تابلو برای نمایشگاه تصویرگری کردم که در یکی از آنها به دجال زمانه – ماهواره – و چه بلایی که سر جامعه آورده است پرداختم. در واقع این تابلو گویای حرف های دلم بود.
حتی یک قدم برای اهل بیت علیهم السلام بی جواب نخواهند ماند
از حسینی مربی گروه در مورد برگزاری نمایشگاه پرسیدم او در ابتدا تأکید کرد که کار را برای امام زمان(عج) انجام دادیم و صرفا به فکر برپایی نمایشگاه نبودیم تا اینکه با پایان کار دوستان وظیفه خود دیدم که برای تشکیل نمایشگاهی در خور تلاش هایی را انجام دهم.
حال وهوای بچه ها در روزهای قبل از برپایی نمایشگاه نیز خالصانه و بی ریا بود، آنها حرف هایی زیبایی می زدند و از خود می پرسیدند آیا در روز افتتاحیه نمایشگاه، کار ما آنقدر قابل است که از امام عصر(عج) دعوت کنیم و تشریف بیاورند. به نظر من ایشان تشریف می آوردند چرا که هر قدمی برای اهل بیت علیه السلام خالصانه برداریم بی جواب نخواهد ماند.
دعوت نامه ایی که از تهران به حرم حضرت معصومه و جمکران رسید
« سمانه براتی » که قرارگرفتنش در این گروه داستانی برای خود داشت، وارد صحبت شد و گفت: دانشجوی تهران هستم و در تابستان هفته ای یک بار برای شرکت در جمع دوستان به تهران و منزل خانم « ورزدار » می آمدم . کارم نگارگری است برای کشیدن تصاویر عاشورا و حدیث کسا برای کودکان خدمت خانم حسینی رسیدم که به گروه دعوتم کردند. روزی که به صورت اینترنتی دعوت نامه نمایشگاه را برای دوستانم در قم ارسال می کردم از آنها خواستم که دعوت نامه ای به مسجد جمکران و مرقد حضرت معصومه ببرند و دعوت نامه ای هم به جمکران تا از حضرت معصومه هم برای بازدید نمایشگاه دعوت کرده باشیم. فردای افتتاح نمایشگاه قسمت شد با خانواده که از سبزوار به تهران آمده بودند برای زیارت قم برویم و من شخصا بانو را به نمایشگاه دعوت کنم. به نظرم این از برکات کار برای امام زمان (عج) بوده است.
تلاش های بسیج هنرمندان برای پیش برد کار نمایشگاه « کسی می آید»
حسینی، در ادامه صحبت هایش به نکته جالبی اشاره کرد و آن را از دیگر برکات کار برای اهل بیت علیهم السلام دانست و افزود: در خلال تصویرگری اتفاقات زیبایی صورت می گرفت. مثل اینکه بچه ها می گفتند: ما اصلا فکر نمی کردیم، بتوانیم ایده ای را که در ذهن داریم، روی بوم عملیاتی کنیم و به خلق اثر برسانیم، چرا که دوستان به عنوان هنرمندان مبتدی تصویگری به حساب می آمدند مثلا همین خانم براتی طراحی و رنگ روغن را اولین بار اجرا می کردند و دو اثر عالی به ما تحویل دادند و این از برکت نیتی بود که برای امام زمان کرده بودند.
از چگونگی پیوند خوردن شان با بسیج هنرمندان پرسیدم که خانم حسینی توضیح داد: من، عضو شورای تجسمی بسیج هنرمدان هستم، اتمام کار ما با "هفته هنر انقلاب" مصادف شده بود. پیشنهاد دادم که این کار – برپایی نمایشگاه- را واحد تجسمی بسیج هنرمندان انجام می دهد و خواست ما این بود که نمایشگاه در شب نیمه شعبان افتتاح شود که اگر تلاش های بسیج هنرمندان و حضور« نوشین نوشی روان» عضو کانون آترا فرهنگسرای اندیشه در گروه ما نبودند این آرزو جامه عمل نمی پوشید.
« کسی می آید » نخستین نمایشگاه تصویرسازی مهدویت در کشور
حسینی در خصوص نمایشگاه « کسی می آید » تصریح کرد: به جرأت می توان بگویم که تا حال به اینگونه با این تعداد اثر؛ نمایشگاهی در خصوص مهدویت، آخرالزمان برپا نشده است! چرا هنرمندان دغدغه کمتری در این خصوص دارند! مگر اینکه هنرمندی تک اثری در این زمینه رونمایی کرده باشد. به همین دلیل معتقدم که نمایشگاه ما یک قدم خیلی خوب در این زمینه بود و باید آن را گسترش دهیم.
مربی گروه کاتارسیس در خصوص وجه تسمیه این نمایشگاه هم گفت: نام « کسی می آید» به پیشنهاد خانم «لیلا خسروی» که جوان ترین عضو گروه بود برگزیده شد. لیلا نگاهی جهان شمول به اعتقاد ظهور منجی در ادیان مختلف داشت و از آنجایی که این نمایشگاه به دنبال مخاطب هایی از همه ادیان بود، به نظر این اسم بهترین گزینه محسوب می شد.
نگاه جهان شمول به موعود آخرالزمان، وجه تسمیه اسم نمایشگاه
این هنرمند بسیجی در ادامه بیان کرد: با همین نگاه جهان شمول، چشم انداز کار را اینگونه ترسیم کرده ایم که این آثار را در فضای مجازی گسترش دهیم و نمایشگاه را در شهرهای دیگری نیز برپا کنیم و از هنرمندان اقلیت های مذهبی هم بخواهیم که به ما بپیوندند چرا در این صورت هر کسی با عقیده و نظر خود جلو آمده و منجی را از نگا ه دین و دید خود به تصویر کشیده است.
حسینی گفت: قصد داریم فراخوانی داشته باشیم و به صورت گسترده تر در شاخه های مختلف از هنرمندان دعوت کنیم تا به ما بپیوندند چرا که "تصویرسازی" فقط یک زبان از زبان های شاخه های مختلف هنری است. با این کار هم از آثار هنرمندان بیشتری استفاده خواهیم کرد و هم در حوزه " تصویرسازی" در کمترین زمان بیشترین آثار را خواهیم داشت.
وی در خصوص اهمیت کار در حوزه مهدویت تصریح کرد: امروزه هالیوود بر روی این موضوع با تمام قوا کار می کند ولی متأسفانه اکثر هنرمندان ما دغدغه آخرالزمانی ندارند! موضوع ارزشمندی که جهان روی آن سرمایه گذاری و کار می کند از سوی هنرمندان ما مورد غفلت قرار گرفته است.
قطعیت ظهور منجی در همه ادیان الهی / هدف خلقت با منجی تکمیل می شود
«لیلا خسروی» هنرمند جوان وارد بحث شد و نظر خود را در مورد خلق اثر با موضوع مهدویت اینگونه بیان کرد: وظیفه ی همیشگی هنرمندان این است که فکر کرده و جلوتر از جامعه، موضوعات را تحلیل کنند و تمام تلاش شان این باشد که وقتی به نتیجه می رسند جامعه را با خود همراه کنند.
وی ادامه داد: ظهور منجی قطعیت دارد. بخاطر اینکه جهان همیشه هدف دارد و این هدف با ظهور منجی تکمیل می شود. ولی اینکه در عصر ما منجی قرار است چه نمادهایی و چه نشانه هایی داشته باشد موضوع بسیارعمیقی است و ظاهری و سطحی نمی شود با آن برخورد کرد. به همین دلیل برای خلق آثارمان مطالعه کردیم و از عرفا گذشته کمک گرفتیم .
این هنرمند جوان که ۳ اثر برای نمایشگاه تصویرسازی کرده بود با بیان اینکه، نگاه و فکر سطحی بازدید کنندگان در مورد نمادهای ظهور منجی، جالب ترین چیزی بود که از سوی مخاطبین دریافت کردم، گفت: سؤالات بازدیدکنندگان مرا به این نتیجه مهم رساند. برای مثال با دیدن نماد اسب، می پرسیدند: اسب باید سفید باشد، چرا اسبی که تو کشیدی سرمه ای است؟! من در پاسخ آنها را به چالش می کشیدم و آنه به فکر فرو می رفتند و همین که آنها فکر می کردند برایم جذاب بود.
استقبال خوب بازدیدکنندگان از نمایشگاه
در ادامه نشست از مربی گروه درباره روز افتتاحیه و حال و هوای آن پرسیدم، اظهارکرد: ما با ۱۸ اثر که ۱۶ تای آن تصویرگری از مجموعه هنرمندان تصویر ساز بود و ۲ اثر نقاشی – خط اثر خانم شیرین نوشی روان و آقای محمد بخشی زاده بود، نمایشگاه را افتتاح کردیم که به لطف خدا با استقبال خوبی همراه بود.
همانطور که گفتم نماشگاه در گالری اندیشه ی فرهنگسرای اندیشه برگزار شد، بنری که در محوطه فرهنگسرا زده بودیم نظر مخاطبین زیادی را جلب کرد و هر کدام نکات بسیار زیبایی در دفتر نظرات برایمان نوشتند. از جمله نظر یکی از بازدیدکنندگان که نوشته بود: حال خوبی نداشتم. در فضای فرهنگسرا قدم می زدیم و هر اثری که می دیدم یک نوری در دورن من روشن می کرد و حس خوبی به من می داد.
**اعضای گروه را مخاطب قرار داده و پرسیدم آیا این حس خوب برای خود خالقین اثرها هم حادث شد؟
حسینی گفت: حس خوب همان برکاتی بود که در طول یک سال و نیمی که برای خلق آثار کار می کردیم هر کدام در زندگی خود دیدیم. کمترینش این بود که نمایشگاهی با این عظمت برای کسانی که اولین تجربه را در زمینه تصویرسازی می گذراندند، برپا شد در حالیکه اگر قرار بود خودشان هزینه شخصی نمایشگاهی را برگزار کنند، نمی توانستند به این شکل کار کنند.
کلاس منزل خانم ورزدار، برای مان حکم گعده های مذهبی و روانشناسی داشت
" مهوش خسروی" در خصوص برکات این کار به صحبت های مربی خود افزود: ساعاتی که کنار هم بودیم برای مان، بسیار شیرین بود. اگر دچار مشکلی بودیم، این کلاس برایمان، جلسه روانشناسی بر پایه همدلی و همزبانی می شد به طوری که زمان را از دست می دادیم و وقتی به خود می آمدیم متوجه می شدیم که باید کلاس را ترک کنیم. الان دلتنگ آن روزها هستیم.
«زهرا بداوی» هم با بیان اینکه ما قبلا به صورت آزاد موضوعات و تکنیک های مختلفی را کار می کردیم، گفت: کار کردن برای حضرت مهدی(عج) این برکت را برای مان داشت که هماهنگ شدیم. واقعا کارها خود به خود پیش می رفت و در کلاس روحیه مان کاملا عوض می شد و کلی بحث های دینی و مذهبی و .. پیش می آمد که بسیار تأثیرگذار بود.
«لیلا خسروی» هم شناخت بیشتر بچه ها از روحیات و تفکرات و حتی ایدئولوژی یکدیگر از زیباترین برکات این کار برشمرد و گفت: ما از قبل نسبت به هم شناخت داشتیم اما در روند خلق تابلوها، همدیگر را بهتر شناختیم چرا که اجزاء تابلو اعم از رنگ ها و خطوط ما را با فضای درون دوستانمان، امیدها، خواسته ها و آرزوهای شان بیشتر آشنا می کرد.
از صحبت های اعضای گروه متوجه شدم که یکی از کارهای "مهوش خسروی" مخاطب بیشتری را در نمایشگاه جلب کرده بود، تابلویی به قول خودش براساس شکلی که دنیا را می دید و شکلی که دوست داشت دنیا داشته باشد طی یک سال و سه ماه خلق کرده بود. تابلویی متفاوت که مهدویت را ابتدای خلقت به تصویر کشیده بود. نکته قابل توجه در این اثر این بود که مخاطب بدون آنکه خودش متوجه شود، هدف هنرمند را در دو تابلویی جدا در کنار هم اما مرتبط به هم می دید.
« وقت است که باز آیی » اثری که چشمان مخاطب را بهاری می کرد
« مینا محجوبی » هم اثری تأثیرگذار خلق کرده بود. اثر به اسم « وقت است که باز آیی » بنابر گفته خانم حسینی این اثر چشمان مخاطب را اشک آلود می کرد چرا که مظلومیت امام زمان(عج) در زمان غیبت را به زیباترین صورت ممکن به تصویر کشیده بود.
محجوبی در خصوص چگونگی خلق این اثر گفت: در روایتی از امام صادق علیه السلام خواندم که در زمان غیبت موانع زیادی بر سر راه ظهور امام (عج) وجود دارد یکی از این موانع کعبه دارانی هستند که حتی اجازه حضور یاران امام زمان در نزدیکی خانه خدا را نمی دهند. بر اساس محتوای این روایت تابلوی « وقت است که باز آیی» را تصویرگری کردم.
انارهای رویایی، نمادی از بهشت در تابلوی سلما
تابلوی « سما سلطانی » هم برای خودش قصه ای داشت. بنابرگفته اعضای گروه، نمادی از تابلو را بر اساس خوابی که دیده بود، به تصویر کشید بود.
وی درون مایه اثرش را حدیثی از پیامبر دانست که فرموده بودند: « مهدی طاووس اهل بهشت است.» دائم با خود فکر می کردم این طاووس را کجای تابلو بیاورم؟ به نظرم رسید که باید فضایی بهشتی به تصویر بکشم که ادامه دهنده راه امام حسین(ع) باشد. به همین دلیل از "کشتی" استفاده کردم که "ضریح" امام حسین رویش به تصویرکشیده شده بود، سکان دار این کشتی نجات را "طاووس" که نمادی از حضرت مهدی قرار دادم و به تصویر کشیدن آب از اسم حضرت مهدی و برای نشان دادن کرات دیگر از انار استفاده کردم.
این هنرمند جوان بیان کرد: " انار" را که به نظرم نمادی از بهشت بود در خواب دیده بودم.
در ادامه این گفت وگو "نوشی روان" هنرمند برجسته خوشنویسی و نقاشی - خط نیز در مورد اثری که در نمایشگاه شرکت داده بود، گفت: اثر من، معرق مس روی مخمل بود که "یا مهدی" گرافیکی را با نماد دوازده امام دوازه بار تکرار کردم و به صورت یک گل درآوردم. گرد کار، مرکزیت امامت را نشان می دهد.
مطالعه تنها راه پاسخ گویی به مطالبات بازدیدکنندگان/ آنچه که بعد از ظهور رخ می دهد را به تصویر کشید
در پایان این نشست صمیمی « سیده معصومه حسینی» مربی گروه به نکته ای جالب اشاره کرد و گفت: آثار به نمایش در آمده در نمایشگاه « کسی می آید » عموما دارای پارادوکس بود. زمان قبل از ظهور و بعد ظهور؛ دنیای ظلمانی شیطان پرستی و دنیای پر از نور معنوی. خیلی از بازدید کنندگان با دیدن آثار می گفتند: ما می دانیم که قبل از ظهور چه شرایطی وجود دارد و چه اتفاقاتی افتاده است به ما نشان دهید بعدش چه اتفاقاتی قرار است بیفتد؟ آن دنیای زیبا و مدینه فاضله را برای ما به تصویر بکشید.
وی ادامه داد: بازدیدکنندگان می گفتند: ما اکنون نیاز داریم بدانیم بعد از ظهور چه اتفاقی می افتد تا این امید را در دل ما به وجود آِد که منجی قرار است چه دنیای را به ما هدیه دهد.
از این رو برای پاسخ دادن به مطالبه گری مردم ، باید بر سیر مطالعاتی خود بیفزایم و حتی اعضای گروه را با کانون های مهدویت آشنا کنیم تا بروند قبل از این که آثار جدید خود را خلق کنند مطالعات خود را بالا برده و با کارهای جدید حاضر شوند.
تابلوی مربی، تصویری از کل یوم عاشورا کل یوم کربلا
وقتی آثار تک تک این هنرمندان که تعدادی زیادی از آنها دختران جوان بودند نگاه می کنم، ریشه مهدویت را در نگاه همه آنها از عاشورا می بینم! عقیده ای که در تابلوی مربی شان به وضوح دیده می شد. تصویر قصه دفاع از حریم ال الله بود در دو زمان وقوع عاشورای حسینی با به تصویر کشیدن خیمه های سوخته ... و زمان حال دفاع از حریم اهل بیت علیهم السلام با لباس مدافعان حرم. در حالی که شمریان زمان داعشیان بودند و چه زیبا بود وقتی بارقه امید در دلت با افراشتگی ستون یک خیمه ، « خیمه امام عصر (عج) » می درخشید و قلبت باری ظهور مهدی (عج) می تپید.
طنین یاس - منیره غلامی توکلی
طنین یاس/منیره غلامی توکلی
