به گزارش خبرگزاری بسیج، با عبور از خیابان های شهر، شاهد تعدد شعب بانکی هستیم. چرایی فواصل بسیار اندک بانک ها در یک مکان، سوالی است که بارها از جانب جامعه مطرح شده و اغلب نیز بی پاسخ مانده است. به نظر می رسد وجود این تعداد شعب بانکی در یک مسیر، نه تنها توجیهی ندارد بلکه باعث می شود میزان خدمات دهی این نهادهای مالی در طول زمان از ریل اصلی خود خارج شده و با رسیدن به تراز نامه منفی مالی، ورشکستگی آنها را موجب شود.
آیا این تعداد شعب بانکی آن هم با افزایش وسایل ارتباط جمعی و یکپارچه شدن نظام مالی در جهان، واقعا نیاز است؟! در زمانی که کارت ها در تمام خودپردازها خوانده شده و حتی چک ها در تمامی بانک ها وصول می شوند چه نیازی به این تعداد شعب و بانک های اصلی است؟
سید بهاء الدین حسینی هاشمی، کارشناس امور بانکی در گفت وگو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به کاهش شعب بانکی توسط برخی بانک ها، اظهار کرد: شعب بانکی با توجه به ارتقای خدمات و پیشرفت تکنولوژی کم و زیاد می‌شوند. در گذشته و زمانی که وسائل ارتباط جمعی نظیر نرم افزار‌های بانکی، کارتخوان‌ها و خودپردازها وجود نداشت، تعداد شعب یکی از عوامل جلب رضایت مشتریان به شمار می‌آمد، بانک‌ها بایستی به تعداد مشتریان خود اقدام به تاسیس شعب می کردند و این موضوع یکی از فاکتور‌های رقابتی محسوب می‌شد.
وی افزود: افزایش تعداد شعب تنها مختص ایران نبود و کشور‌های قدرتمند جهان هم برای افزایش شعب خود هزینه و تبلیغات می‌کردند به نحوی که بزرگترین بانک آمریکا دارای ۴ هزار شعبه در سراسر کشورش بود. اما با گذر زمان و ورود دستگاه‌های ارتباط جمعی و سیستم یکپارچه و اینترنتی بانکی، وجود تعداد بالای شعب موجب زیان ده شدن ترازنامه بانک‌ها شد.
حسینی هاشمی بیان کرد: این روز‌ها، بانک‌هایی که دارای شبکه گسترده تری هستند در برابر کاهش تعداد شعب کمی مقاومت می‌کنند و قصدی برای ادغام و یا بستن این شعبه‌ها ندارند. این در حالیست که خدمات حضوری و مراجعات مردمی به یک چهارم کاهش پیدا کرده و بیشتر مدیریت حساب توسط مشتری به صورت اینترنتی از بیرون شعب انجام می شود.
وی ادامه داد: تنها در برخی خدمات استثنایی، نظیر مذاکرات تجاری برای دریافت وام و تمدید و افتتاح حساب جاری برای صدور دسته چک شاهد حضور مشتریان در بانک‌ها هستیم.
این کارشناس اقتصادی در ادامه با اشاره به برخی بانک‌های خارجی که اصلا شعب فیزیکی ندارند، بیان کرد: این نوع بانک‌ها به صورت دیجیتالی و حتی بدون اسکناس‌های فیزیکی نسبت به خدمات بانکی اقدام می‌کنند و در تلاشند تا حتی پول را هم به سمت دیجیتالی و رمزنگاری شده، پیش ببرند.
وجود ۲۲ هزار شعبه بانکی در کشور
حسینی هاشمی بیان کرد: در حال حاضر ۲۲ هزار شعب بانکی در ۴۵ بانک و موسسه مالی و اعتباری در کشور وجود دارد این در حالیست که به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، ۲۵ شعبه کفایت می‌کند، اما با تقسیم رقم جمعیتی بر فرمول مربوطه، بیش از ۲ هزار شعبه مازاد بر نیاز جامعه، در کشور تاسیس شده است.وی افزود: البته از نظر تعداد شعب، بانک‌های قدیمی نظیر ملی، سپه و... شعب بیشتری دارند، زیرا قدمت و سابقه اجرایی آنها بالاتری است. در شرایط فعلی دایر کردن شعب تازه هزینه بردار است.
کارشناس امور بانکی گفت: برخی از شعبه‌ها زیان ده هستند، اما چون ترازنامه آنها به صورت جمعی ارزیابی می‌شود این ضرر مشخص نمی‌شود، ولی بانک‌های جدید شعب زیادی ندارند. زیرا برای بانک‌های تازه تاسیس، دایر کردن بیش از ۲۰۰ شعبه قطعا زیان ده خواهد بود. معتقدم بیش از اینکه به افزایش شعب توجه شود باید به ارتقای خدمات الکترونیکی و دیجیتالی شدن امور مربوط به نظام بانکی اهمیت قائل شد. کاهش شعب نباید موجب کاهش خدمات بانکی شود.
وی در پاسخ به این سوال که بیشترین شعب، مختص به کدام بانک هاست، گفت: ملی و صادرات رتبه بیشترین شعب بانکی را دارند و در تلاش برای کاهش این تعداد هستند.
حسینی هاشمی تاکید کرد: منظور از زیان ده بودن شعبه‌ها این است که این نهادها، سرانه سود پایین تری نسبت به سایر شعبه‌ها دارند. البته نکته بسیار مهم این است که نباید با کاهش تعداد شعبه‌ها سطح خدمات، بی کیفیت شود، بلکه باید خدمت رسانی افزایش یابد و هزینه اداره شعبه‌ها صرف بروزرسانی سیستم‌ها شود.
کارشناس امور بانکی در پایان گفت: توزیع شعب بانک‌ها باید به اقتضای مسئولیت و وظیفه آنها در سیستم بانکی صورت پذیرد، به طور مثال بانک کشاورزی باید در جهت حمایت از کشاورزان، به تاسیس شعب در روستاها و شهرستان ها اقدام کند. بانک صادرات نیز به منظور فراهم کردن دسترسی بیشتر تجار و صادرکنندگان باید در شهر‌های بزرگ به تاسیس شعب بپردازد.
تلاش بانک ملی برای کاهش ۷۰۰ شعبه در سراسر کشور
