نکیسا کیانی درباره اینکه نقشه ذهنی چیست و چه کاربردهای دارد، بیان داشت: قطعاً برای شما هم پیش آمده که در یک یا چند مورد از شرایط ذیل قرار گرفته باشید: زمانی که بخواهید مطلبی را خلاصه نویسی و یا آن را به خاطر بسپارید، زمانی که ایده ای به ذهنتان خطور کند و شما بخواهید آن را ثبت کنید و سپس آنرا گسترش دهید و یا بررسی کنید، زمانی که بخواهید مطلبی را یاد بگیرید و در زمان مناسب بیاد آورید، زمانی که بخواهید برای خودتان هدف گذاری کنید و طی برنامه ریزی که انجام داده اید به آن برسید.
وی ادامه داد: زمانی که بخواهید اطلاعاتی را که در ذهن شما موجود است را طبقه بندی و ساختار دهی کنید، زمانی که برای انتخابی نیاز دارید تا تصمیم گیری کنید و از طرفی می خواهید همه جوانب را در نظر بگیرید، در تمام این موارد نقشه ذهنی به شما در درک و یادگیری بهتر کمک خواهد کرد.
مدرس دانشگاه گفت: شاید داستان مولانا را شنیده باشید، افرادی که شاید تا آن روز فیل ندیده بودند در یک اتاق تاریک با یک فیل قرار می گیرند و از آنها می خواهند که حدس بزنند در اتاق چه هست؟ فردی که به خرطوم دست زده بود گفت این ناودان یا مار هست، فردی که به گوش فیل دست زده بود گفت بادبزن هست، فردی که پای فیل دست زده بود گفت ستون هست، تمام این افراد با توجه به تصورات ذهنی خودشان و با توجه به شناختی که از جهان پیدا کرده و آن چیزی که تا به آن لحظه تجربه کرده بودند سعی می کنند، تفسیری ارائه دهند از آن چیزی که تجربه کردند و در واقع علم از اینجا آغاز شد که انسان شروع به تفسیر وقایع طبیعی و خودش کرد که باعث شد، علوم مختلف به وجود آمدند که در واقع قصد همه اینها شناخت و تحلیل بوده است.
کیانی خاطرنشان کرد: "الوین تافلر" در کتابش به نام "موج سوم" درک صحیحی از روندی را ارائه می دهد که بشر تا کنون طی کرده است با مطالعه این کتاب درک صحیحی از این روند و همچنین قدرت پیش بینی پیدا می کنیم. "الوین تافلر" این کتاب را در دهه 60 میلادی نوشته و مطالبی را پیش بینی کرده که ما الان در حال تجربه آن ها هستیم. مانند دورکاری ، اینترنت، وب، ict و ... که اصلاً در آن زمان وجود نداشت و همچنین مطالبی که ما هنوز به آن نرسیدیم در کتابش پیش بینی کرده است.
وی تصریح کرد: بر اساس کتاب "موج سوم" انسان اولیه کوچ نشین بوده که از طریق شکار امرار معاش می کرده و با تغییر فصل و ... مجبور به جابه جایی بوده این روند تا چند صد هزار سال ادامه داشته، با به وجود آمدن موج اول، یعنی عصر کشاورزی این روند تغییر می کند. انسان ها با داشتن زمین حاصلخیز و در دسترس بودن آب توانست بذرهایی را بکارد، بحث خانواده به وجود آمد، قوی تر شدن، جمعیتشان بیشتر شد و چند نسل در زمین کشاورزی کار می کردند و این روند تا چند قرن ادامه پیدا می کند تا به وجود آمدن موج دوم یعنی عصر صنعت. در این عصر کارخانه ها به وجود آمدن، بحث آموزش و سواد و پول... مطرح شد که تا چند دهه ادامه پیدا کرد تا موج سوم یعنی عصر اطلاعات (عصر کنونی). الوین تافلر در کتابش پیش بینی می کند که در این عصر مفهوم پول، قدرت تغییر می کند. مدل کار، شکل خانواده تغییر می کند و...
مدرس دانشگاه افزود: بنابراین بشر از چنین مسیری آمده یکی از چیزهای که در این دوران تغییر کرده جایگاه علم و دانش بوده است. بشر برای اینکه بتواند به شناخت و تحلیل جهان بپردازد یک سری ابزار، زبان مدل سازی و معیارهای سنجش اختراع کرده است. اولین ابزاری که بشر اختراع کرده زبان بود. ابزاری برای ایجاد ارتباط که تبدیل به سواد خواندن و نوشتن شد. ابزار خواندن و نوشتن ابزاریست برای تحلیل علوم. چون شما هر چقدر یک چیز را بشناسید ولی آنچه را که مشاهده می کنید، تعریف کنید. علمی وجود ندارد و اگر نتوانید آن را منتقل کنید آن علم رشد و توسعه پیدا نمی کند.
کیانی اظهار داشت: یکی از ابزارها و معیارهای سنجش که به وجود آمد، ابزارهای اندازه گیری فواصل بود. براساس فوت، متر، اینچ و اکنون صوت و لیزر.ریاضیات یک زبان مدل سازی ست. اینکه من تشخیص بدهم اینجا چند نفر نشستن، ابزاری هست که به من ریاضیات می دهد، به من قدرت مدل سازی می دهد که بتوانم پدیده ها رو درک کنم.
وی بیان کرد: نت نیز یک زبان مدل سازی است برای موسیقی. بدون ابزار مدل سازی خیلی از پیشرفت هایی که بشر تا امروز داشته امکان پذیر نمی بود. بعضی از زبان های مدل سازی به ما قدرت تحلیل و بعضی قدرت طراحی می دهند و طراحی به کمک ابزار مدل سازی رشد می کند. ریاضیات و نت ابزاری هستند که به ما هم قدرت تحلیل و هم قدرت طراحی می دهند.
مدرس دانشگاه یادآور شد: "تونی بوزان"برای اولین بار ایده ی "نقشه ذهنی" را معرفی کرد و بحثهای گسترده ای را به عنوان آموزش نحوه ترسیم نقشه ذهنی مطرح می‌کند و تاکید دارد که این کار هم، مانند یادداشت برداری یا شیوه مستندسازی دیگر، نیازمند تمرین و ممارست است. نقشه ذهنی ابزاری ست برای فکر کردن، برای تحلیل کردن افکار و مقوله های ذهنی و قدرت طراحی هم به شما می دهد و بر اساس ساختار ذهن طراحی شده است.
کیانی توصیف کرد: نقشه ذهنی یک روش ترسیمی جایگزین یادداشت برداری های سنتی است که به طرز خارق العاده ای منظم، ساختار پذیر، چشم نواز و از همه مهمتر کامل است، جهت یادداشت هر موردی که نیاز به نوشتن دارد. نقشه ذهنی شامل یک صفحه می باشد که موضوع اصلی در مرکز آن نوشته می شود و زیر مجموعه های آن از آن جدا می گردد. هر زیر مجموعه می تواند به بخش های ریزتر تقسیم گردد. در عین حال هم می توانید ارتباط بین هر موضوع را خلق کنید. نقشه ذهنی این قدرت را دارد که ذهن شما را طبقه بندی نماید تا در زمان مناسب از اطلاعات ساختار بندی شده مورد نیازتان استفاده نمایید. زمانی که ذهن شما اطلاعات آزاد طبقه بندی نشده در خودش دارد، به شدت از خلاقیت دوری می کند.
وی تشریح کرد: پس از نوشتن موضوع اصلی در وسط صفحه و متصل کردن مطالب زیر مجموعه به آن می توانید با استفاده از تصویری کردن مطالب در هر چه بهتر یاد گرفتنش موضوع به خودتان کمک کنید. در هنگام نوشتن مطالب باید تا حد امکان خلاصه بنویسید و فقط با کمک کلمات کلیدی به موضوع اشاره کنید، در ابتدا شاید این موضوع کمی سخت باشد. اما به مرور زمان با انجام تمرینات متوالی این عمل برای شما بسیار ساده می گردد.
مدرس دانشگاه عنوان کرد: ذهن انسان از سه زاویه قابل بررسی است: 1- نورولوژی (سخت افزار ) 2- فیزیولوژی (ارتباط مغز با بدن) 3- مکانیزم های ذهنی(نرم افزار). که در این بحث ما با بخش نورولوژی مغز سر و کار داریم. بدن انسان از سلول تشکیل شده که هر گاه ارتباط آن ها با مغز قطع شود از بین می روند. مغز انسان از سلول هایی به نام نرون ها تشکیل شده است. پردازش اطلاعات داخل نرون ها انجام می شود. هر نرون دارای چند بازو برای ورود اطلاعات و یک بازو برای خروج اطلاعات دارد که به چندین نرون دیگر متصل می شود. تمام نرون ها با یکدیگر ارتباط دارند. هر سلول در هر کجای بدن ما که باشد با توجه به عملکردی که دارد دارای اشکال مختلف است ولی مکانیزم های امنیتی یکسان دارند. در داخل مغز ما شبکه ی پیچیده ای از نرون ها وجود دارد. هر چیزی که به عنوان یادگیری، عادت، حافظه و... به واسطه این نرون هاست که شکل می گیرد. اطلاعات ، دانسته ها، فرایندها هر آنچه در مغز ما اتفا ق می افتد در یک ساختار شبکه ای توزیع شده است.
کیانی در خصوص اینکه ارتباط این موضوع با نقشه ذهنی چیست، گفت: هر موردی که از جنس یادگیری است اطلاعات، دانسته ها، فرایندها هر آنچه در مغز ما اتفاق می افتد در یک ساختار شبکه ای توزیع شده است. به همین دلیل است که به عنوان میال زمانی که یک نفر می بینیم که آشنا به نظرمان می آید، تمرکز می کنیم که این فرد را کجا دیدیم باعث تحریک قسمتی از مغز و تحریک تمام قسمت هایی که به هم مرتبط هستند، می شود. در واقع وقتی مطلبی را به یاد می آوریم مربوط به تحریک شدن مغز است.
وی درباره کاربرد های این روش بیان داشت: خلاصه نویسی کتاب ها و مطالب آموزشی، یادگیری جزوات و دروس، طبقه بندی ذهن
برنامه ریزی و هدف گذاری، ساختار دهی به اطلاعات
ثبت و گسترش ایده، ایجاد ارتباط بین موضوعات
و بیشمار مسئله دیگر …
این روش به طرز شگفت انگیزی به شما کمک می کند تا جزئیات و ارتباطات بین آن ها را با یکدیگر ثبت و از آن ها استفاده کنید .
مدرس دانشگاه در انتها از اینکه چگونه نقشه ی ذهنی رسم کنیم، عنوان کرد:
- یک کاغذ سفید بردارید
- آن را به صورت افقی بگیرید
- ایده اصلی را در وسط صفحه بنویسید
- سعی کنید ایده اصلی دارای تصویر باشد
- نوشتن تیترهای اصلی بر روی شاخه ها
- استفاده از جمله ممنوع
- فقط از کلمات کلیدی استفاده کنید
- هر شاخه به یک رنگ باشد
- تعداد شاخه های اصلی بیشتر از هفت تا نباشد
- نقشه ی ذهنی تان را ساعتگرد نصب کنید
- حالا نقشه را کامل کنید با اضافه کردن زیر شاخه ها، استفاده کردن از شکل ها و تصاویر، کمک گرفتن از خلاقیت خودتان
