ایران و مصر بالاتر از استانداردهای جهانی از منابع تجدیدپذیر آب استفاده میکنند/ بحران آب کشور جدی است
به گزارش سرویس خبری بسیج علمی از استان مازندران، مباحث زیادی در ارتباط با تغییر اقلیم در کشور در غالب هشدار مطرح میشود.
دغدغه‌های زیادی از این رسانه در ارتباط با استفاده بهینه از آب در غالب مصاحبه با اساتید دانشگاهی و کشاورزی مطرح شده است، مهمترین نیاز روز کشور در حال حاضر برای استفاده بهینه از منابع آبی کشور، شناخت استعداد و ظرفیت‌ها و بحث آمایش سرزمینی از مباحثی است که کمتر در ارتباط با استفاده بهینه از منابع آبی در کشور مطرح شده است.
آنچه که در گزارش بیشتر رسانه‌ها در ارتباط با مسائل آبی وجود دارد،بحث چالش‌ها است که خبرگزاری علم وفناوری با توجه به رسالتی که در اختیار دارد تلاش دارد که در کنار طرح چالش‌ها راهکار هم ارائه بدهد در همین ارتباط گفت و گویی کردیم با سید حسین ربیعی پژوهشگر حوزه آب و محیط زیست در ارتباط با کشاورزی وابسته به مدیریت صحیح آب که معتقد هست با توجه به افزایش جمعیت دنیا جمعیت دنیا نیاز به مواد غذایی روز به روز بیشتر می شود.
وی با اعلام اینکه متناسب با نیاز جمعیتی نیاز به تولید مواد غذائی احساس میشود و بیشتر نیازمندی‌های غذائی کشور از طریق کشاورزی تامین میشود،افزود: بخشی از مواد غذایی که به صورت غیر مستقیم تولید میشود هم نیاز به آب است.
این پژوهشگر و محقق در حوزه محیط زیست و آب با اعلام اینکه یکی از شاخص‌های امنیت ملی هر کشور تامین نیازهای غذایی به ویژه در بخش کشاوزی است، افزود: برای تامین امنیت غذائی پایدار باید به حوزه کشاورزی توجه ویژه شود.
عدم استفاده از ظرفیت علمی کشور در تولید محصولات کشاورزی
وی با اعلام اینکه توسعه بخش کشاورزی نیاز به حمایت مسؤولان در همه زمینه‌ها است، افزود: یکی از مباحث توسعه زیر ساختی بخش کشاورزی بالابردن سطح دانش نیروهای فعال در این حوزه است به لحاظ تربیت نیروی متخصص اقدامات خوبی در کشور انجام شده است، اما از این ظرفیت به خوبی استفاده نمی‌شود.
ربیعی با اعلام اینکه برای استفاده بهینه از ظرفیت منابع آبی کشور نیاز به توسعه رویکرد علمی در بخش کشاورزی داریم، گفت: افزایش تولید با استفاده از راهکارهای علمی اقدامی است که بسیاری از کشورهای پیشرفته در حال اجرای آن هستند.
وی ادامه داد: برای استفاده بهینه و افزایش راندمان تولید مدیریت یکپارچه منابع آبی باید در برنامه کاری قرار گیرد، افزایش عملکرد در واحد سطح با استفاده از فناوری از مباحثی است که باید به صورت جدی در برنامه کاری قرار گیرد.
وضعیت بحران آبی کشور جدی است
پژوهشگر و محقق حوزه محیط زیست با اعلام اینکه براساس شاخص سازمان ملل، ایران نیز در حال حاضر در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد، گفت: میانگین نزولات جوی در کشور به میزان 250 میلی متر در سال میباشد که از جمله کشورهای خشک دنیا دارای منابع آب بسیارکم و محدود بوده از کل منابع آب تجدید شونده %92 به مصرف کشاورزی، %6 به مصرف شهری و %2 درصد به مصرف صنعتی میرسد.
وی اضافه کرد: در استاندارد جهانی هرکشوری که هرسال %20 از آبهای تجدید پذیر را استفاده کند هیچ خطری از نظر منابع آب تهدیدش نمیکند، اگر 20 تا 40 درصد استفاده کند به شرطی که برنامه ریزی کنند در خطر هستند اما با شرط مدیریت صحیح میتوانند در دراز مدت منابع آب را تامین کنند، اما اگر این میزان استفاده به بالای 40 درصد برسد، وارد بحران شده است، دو کشور در دنیا بالای 40درصد استفاده میکنند، اولی کشور مصر با 46درصد و ایران با 85 درصد منابع تجدید پذیر در معرض خشکسالی جدی قرار دارد.
ربیعی با اعلام اینکه کشور به طور ذاتی در محدودهی جغرافیایی دارای اقلیم خشک قرار دارد، گفت: تغییرات اقلیمی در قرن 21 مزید به بحران خشکسالی در کشور دامن زده است و در حال حاضر در کشور با مسئله بحران مدیریتی آبی مواجه هستیم و از مرحله کمبود آبی عبور کردیم.
چرا کشور به بحران در حوزه آبی رسیده است؟
وی با اعلام اینکه بطور متعدد در همه محافل و نشستها از مدیریت نادرست صحبت میشود، افزود: یکی از مشکلات جدی در کشور عدم توجه به راهکارهای علمی است، از ظرفیت نخبگان و تحقیقاتی میدانی در حوزه‌های مختلف به ویژه مدیریت آب به خوبی استفاده نمی‌شود.
با این روش‌ها آب را بهینه استفاده کنیم
ربیعی با اعلام اینکه استفاده یکپارچه از روشهای نوین آبیاری هوشمند مانند قطرهای و بارانی باید در دستور کار قرار گیرد، گفت: در این روش برخلاف آبیاری جوی و پشتهای میزان مصرف آب کاهش چشمگیری مییابد.
وی استفاده بهینه از منابع آبی، مدیریت صحیح در تخصیص و مصرف مقدار آب،در صورت برداشت بیش از حد آب زیرزمینی سبب کاهش سطح ایستایی آب میشود، افزود: اصلاح الگوی کشت متناسب با اقلیم، باید از ارقام و گیاهانی استفاده شود که دارای نیاز آبی کمتری و بازدهای بالایی داشته باشند.
این محقق و پژوهشگر حوزه محیط زیست اضافه کرد:کشت و زرع گیاهانی که مقاوم به شوری هستند از مباحثی است که در دوران بحران آبی باید به آن توجه کنیم، استفاده از آب شور برای آبیاری در تامین نیازهای محصولات کشاورزی به آب لحاظ شود.
ربعیی استفاده از کشت دیم موضوعی بوده است که در سال‌های گذشته تا حدودی در کشور مرسوم بوده است، افزود: با توجه به رشد تکنولوژی و حفر چاه تا حدودی این شیوه از کشاورزی منسوخ شده که انتظار هست با توجه به شرایط اقلیمی کشور و مناسب بودن توسعه این کشت به این موضوع توجه ویژه شود.
وی با اعلام اینکه گسترش و توسعه کشت گلخانهای که راهکاری موثر در جهت افزایش تولید و کاهش مصرف آب است، افزود: با اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری میتوان از سیلابها و روانابهای متعدد فصلی در تولید محصولات مختلف کشاورزی و باغی و همپنین ذخیرهی آبخوانهای زیرزمینی بهره برد.
استفاده از پس آب‌ها
این کارشناس محیط زیست، خاطر نشان کرد: استفاده مجدد از پسابها برای آبیاری فضای سبز و کشاورزی، نصب کنتورهای هوشمند در چاه‌آب،استفاده از پوشش بتنی کانالهای آبیاری که در کاهش تبخیر و هدر رفت آب از مواردی است که این روزها باید به آن توجه ویژه شود.
ربیعی با اعلام اینکه آمارهای نگران کننده در بحث هدر رفت آب در کشور وجود دارد، گفت: مرمت، بازسازی و نگهداری سیستمهای قدیمی و فرسوده کشاورزی که نقش عمدهای در کاهش هدر رفت آب دارد که اعتبارات این بخش به صورت ویژه باید دیده شود.
وی با اعلام اینکه بکارگیری دانش، فناوری و تکنولوژی روز و افراد متخصص در حوزه کشاورزی، آب و محیط زیست نقش اساسی در این حوزه دارد، افزود: آموزش عمومی و فرهنگ سازی آحاد مردم و ایجاد حساسیت در بین کشاورزان از مباحثی است که باید در این حوزه به صورت کاربردی اقدامات لازم انجام شود.
