جای خالی تفکر خلاق در نظام آموزشی کشور

به گزارش سرویس خبری بسیج علمی از ایلام تفکر خلاق مهارتی است که شخص با پرورش آن قدرت کشف راه‌حل‌های جدید برای حل مسائل را در همه جنبه‌های زندگی پیدا می‌کند.

مهدی نجف پور یکی از نخبگان جوان ایلامی است که در زمینه تدریس تفکر خلاق و آموزش های مرتبط با جلسات بارش فکری و یا طوفان اندیشه فعالیت دارد.این موضوع بهانه ای شد تا با وی گفتگویی داشته باشیم که در ذیل می خوانید.

تفکر خلاق چیست ؟

یکی از مهم ترین وجوه تمایز انسان از دیگر موجودات ، قدرت تفکر وخلاقیت وقدرت دستکاری در ذهن و پدیده ها وقدرت کشف و تولید ابزار و اندیشه های جدید است ، همه انسانها کم وبیش خلاق هستند و این توانایی با درجات مختلف در همه انسانها وجود دارد مهم آن است که بتوانیم آن را شکوفا کنیم و توسعه دهیم و به خدمت بگیریم.

تفکر خلاق می تواند بهترین وسیله برای مبارزه با مشکلات روزمره ما باشد اگر انسان تفکر خلاق در وجود او شکوفا نشده باشد به محض برخورد با مشکل نا امید می شوند و احساس می کند که به انتهای خط رسیده است ، تفکر خلاق به ما می آموزد وقتی با حادثه ای برخورد کردیم چگونه احساس منفی خود را به احساس مثبت تبدیل کنیم.

ارتباط تفکر خلاق با کارآفرینی پایدار

قبل از اینکه بخواهم  به سوال شما پاسخ بدهم باید بگویم که تفکر خلاق مفهومی بسیار گسترده است،در حالیکه کارآفرینی مفهومی جزیی تر و تخصصی تر است.تفکر خلاق هر گونه تفکر نو،روش نوین،فرآیند جدید و یا شیوه نوآورانه  در جهت حل یک یا چندین مسئله و مشکل است.

در حالی که کارآفرینی نوعی از تفکر خلاق است که به ارزش تبدیل شود.با این اوصاف می توان گفت مادامی که تفکر خلاق نباشد کارافرینی نیز رخ نخواهد داد.

رابطه تفکر خلاق با تفکر واگرا

تفکر خلاق با تفکر واگرا رابطه ای مستقیم دارد افراد با تفکر واگرا سعی می کنند پدیده ها و امور و افکار را آن چنان که هست به راحتی قبول نکنند ونگاه متفاوتتری داشته باشند و از قالب های فکری همسان دور شوند و پدیده ها را با چشم دیگری نگاه کنند اما فکر های نو در تفکر همگرا کمتر راه دارد افراد امورات را با همان شکل که وجود دارد می پذیرند.

خلاقیت چیز عجیب و غریبی نیست، بلکه یکی از خصوصیات و توانایی‌های بشر است و ما حتی برخی اوقات بدون آن که شناختی از خلاقیت داشته باشیم، در حل مسائل مان از آن استفاده می‌کنیم.

اگر چه داشتن حد معینی از هوش برای داشتن خلاقیت لازم است ولی شرط کافی نیست و لزوما افراد با هوش خلاق نبوده‌اند در حالی که افراد با هوش متوسط می‌توانند افراد خلاق برجسته‌ای باشند.خلاقیت مختص افراد خاص نیست و همه مردم دارای این توانایی هستند. گرچه سطح آن در افراد مختلف متفاوت است.تفکر خلاق یک مهارت اکتسابی و قابل یادگیری است. افراد با هر سطحی از خلاقیت، قادر به فراگیری و ارتقا سطح خلاقیت خود هستند.

جامعه‌ای که در آن سیر صعودی پیشرفت حاکم باشد، هر روز از طرف تک تک اعضای خود شاهد خلاقیت و نوآوری است. در این جامعه نوآوری به قشر متفکر و اندیشمند محدود نگردیده و همه مردم را شامل می‌شود.

جایگاه تفکر خلاق در نظام آموزشی ایران

تفکر خلاق و تاثیر مثبت آن در حل مشکلات ابتدا باید در نظام آموزشی و در کل فرهنگ جامعه ما نمود پیدا کند. متاسفانه به دلیل سیاست های استعماری قبل از انقلاب که باعث تضعیف روحیه خودباوری ملی شده بود  به مردم و جامعه و نهادهای آموزشی فعل ما نمی توانیم را القا نمودند.هر چند بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تلاش هایی جدی در زمینه خودباوری ملی صورت گرفته است اما باز هم جامعه به دلایل متعددی که ناشی از ضعف سیستم آموزشی است جایگاه خود را در موضوع تفکر خلاق  پیدا نکرده است.

حضرت امام خمینی(ره) با الهام از دین مبین اسلام همراه با ملت ایران شعار نه شرقی نه غربی حمهورری اسلامی را سر دادند و تلاش هایی در جهت تقویت این باور و روشن شدن نور امید در دل هر ایرانی انجام دادند.

نتایج این تلاش ها امروز در پیشرفت علمی در رشته ها و زمینه های متعدد قابل مشاهده است.اما در این راه عظیم هنوز به قله متعالی و پیشرفت ایرانی اسلامی صعود نکرده است.

اقتصاد دولتی

اقتصاد ما هنوز هم در حصار دولت است و خصوصی نشده است لذا با اقتصاد دولتی و با مدیریت دولتی نمیتوان به جایگاه مطلوب دست پیدا کرد.هنوز هم خلاقیت های بیشماری در زیر چرخ های بی رحم بروکراسی اداری و دستورالعمل های دولتی له می شوند .

در نهایت می توان اذعان کرد اگر تک تک بخش های مختلف کشور خصوصا از طریق خصوصی سازی به مردم واگذار شود می توانیم شاهد وفور بی بدیل خلاقیت و نوآوری در جامعه ایران بوده و مردم نیز از  این نروی تجدید پذیر و قدرتمند و همیشگی هر لحظه و تا سالیان سال استفاده کنند.