موتور جستجوی بومی در مسیر مراکز دولتی/گردش اینترنتی محدود می شود

به گزارش سرویس خبری بسیج علمی از سمنان ؛ رسول سراییان معاون وزیر ارتباطات، با اشاره به برنامه ریزی برای عملیاتی شدن استفاده از موتور جستجوی بومی در کشور گفت: پروژه مطالعاتی از دو موتور جستجوی بومی یوز و پارسی جو در مرکز تحقیقات مخابرات به اتمام رسیده و هم اکنون سازمان فناوری اطلاعات مجری عملیاتی کردن و کاربردی کردن این پروژه در سطح کشور شده است.

وی با بیان اینکه توسعه و ترغیب کاربران به استفاده از موتور جستجوی بومی در دستور کار قرار دارد، اظهار داشت: بر این اساس مجری این پروژه را در سازمان فناوری اطلاعات منصوب کردیم تا نسبت به برنامه ریزی برای کاربردی شدن این پروژه در کشور اقدام لازم صورت گیرد.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران خاطرنشان کرد: در این زمینه در حال تدوین دستورالعملی هستیم تا استفاده از موتورهای جستجوی بومی در دستگاه های اجرایی الزامی شود و همچنین مردم و کاربران نیز ترغیب به استفاده از این پروژه ملی شوند.

سراییان خاطرنشان کرد: بخشی از این دستورالعمل باید در وزارت ارتباطات به تصویب برسد و مورد موافقت وزیر ارتباطات قرار گیرد، در همین حال بخشی از آن را نیز به هیات وزیران می بریم تا به تصویب برسد.

معاون وزیر ارتباطات گفت: پیش بینی می کنیم تا حدود سه ماه آینده اتفاقات خوبی در حوزه کاربردی کردن موتور جستجوی بومی در کشور اتفاق بیفتد و بتوانیم قابلیت های این پروژه را توسعه داده و آن را به مردم معرفی کنیم.

چرا موتورهای‌ جستجوگر از اهمیت بالایی برخوردارند؟

امروزه موتورهای جستجو را می‌توان پایه و ستون توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات و یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی صنعت آی‌تی در همه کشورها به‌حساب آورد. با آنکه کاربران موتورهای جستجو را بیشتر با جستجوی وب می‌شناسند، اما موتور‌های جستجو اهداف و کاربردهای بسیار گسترده‌تری دارند که جستجوی وب تنها یکی از آن‌ها است.

در حال حاضر معمولا موتورهای جستجوگر بهترین رتبه را از نظر تعداد بازدید‌کننده در کشورهای مختلف دارند. جالب‌ است بدانید که ۸۰ درصد از کاربران اینترنت از موتورهای جستجو برای دسترسی به اطلاعات استفاده می‌کنند.

موتور جستجوی گوگل یکی از مطرح‌ترین موتورهای جستجوی جهانی است که از طرف کاربران ایران با استقبال فراوانی مواجه شده است.

اما با وجود جستجوگر گوگل چه نیازی به موتور‌های جستجوگر بومی است؟

ابتدا لازم است انواع پرس و جوهایی که کاربران به موتورهای جستجو ارسال می کنند را مورد بررسی قرار دهیم. بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته، می‌توان پرس و جو‌ها را به سه دسته کلی تقسیم کرد.

۱. پرس و جوهای اطلاعاتی (Informational)

این پرس و جوها شامل عنوانی جامع و موضوعی کلی است که طیف وسیعی از نتایج مرتبط را به همراه دارد. برای مثال، نحوه تعمیر رادیو یک پرس و جوی اطلاعاتی است.

۲. پرس و جوهای ناوبری (Navigational)

این نوع پرس و جو به منظور یافتن مستقیم یک وب سایت خاص یا یک هویت مشخص است و در واقع هدف کاربر رسیدن به مقصدی مشخص است. اگر کاربری عبارت «سایت وزارت آموزش و پرورش» را به موتور جستجو ارسال کند، در این دسته قرار می‌گیرد.

۳. پرس و جوهای تراکنشی (Transactional)

در این قسمت کاربر جستجویی هدفمند برای انجام کاری مشخص در راستای رفع نیاز خود انجام می‌دهد. جستجوها در این بخش کاربردی هستند و کمتر جنبه اطلاعاتی دارند. برای نمونه دانلود و خرید نمونه‌ای از جستجوهای تراکنشی است.

چرایی وجود جستجوگر ملی به این بازمی‌گردد که در واقع نقطه قوت و وجه تمایز موتورهای بومی رفع نیازهای تراکنشی کاربران است. برای مثال موتور جستجوی بومی کشور کره جنوبی، نیور (Naver)، با ایجاد سرویس‌های متنوع نیازهای تراکنشی کاربران را رفع می‌کند و غالبا مردم برای یافتن پرس و جوهای اطلاعاتی به موتورهای دیگر مثل گوگل مراجعه می‌کنند و جالب اینجاست که حدود ۷۳ درصد پرس‌و‌جوها به نیور فرستاده می‌‌شود و گوگل در کشور کره جنوبی سهم بازاری کمتر از ۳ درصد را به خود اختصاص داده است.

موتور‌های جستجوی بومی با دانش و شناخت بیشتر نسبت به زبان مادری یک کشور و بهره‌مندی از ابزارهای پردازش زبان بومی و دسترسی بهتر به زبان‌شناسان آن کشور قابلیت مانور بیشتری در رفع نیاز‌های مردم در حوزه جستجوی وب دارند. در واقع می‌توان جستجوی بهینه و کارا در میان صفحات وب بومی را مهم‌ترین هدفی دانست که موتورهای جستجوگر بومی به‌دنبال آن هستند. همین عامل موجب شده که موتورهای جستجوگر بومی به موفقیت‌های بسیاری در تعدادی از کشورهای مطرح دنیا دست یابند.

در جدول زیر تعدادی از این موتورهای جستجوگر بومی آمده است.

این جدول که مطالب آن با دقت خاصی آماده شده حاوی نکات مهمی است. همانطور که ملاحظه می‌کنید، موتورهای جستجوگر بومی علاوه ایجاد اشتغال برای تعداد زیادی از قشر تحصیل کرده و نخبه کشور خود، به درآمد‌های میلیاردی در حوزه فعالیت خود دست پیدا کرده‌اند. از همه مهم‌تر آمار مربوط به استقبال مردم این کشورها از موتورهای جستجوگر ملی آن‌ها است که در واقع توانسته‌اند گوگل را در کشور خود زمین‌گیر کنند. برای مثال در کشور آزاد کره نزدیک به ۷۳ درصد و در کشور جمهوری چک حدود ۵۰ درصد میزان پرس‌وجو‌های کاربران از موتور‌های جستجو به موتورجستجوی بومی آن کشورها تعلق داشته است.

مزایای موتورهای جستجوی بومی

اقتصادی:

گسترش تبلیغات هدفمند و محلی: در چین در طول دو سال (۲۰۱۰-۲۰۱۲) تبلیغات هدفمند متنی ۱۲ برابر شده است.

ارزش افزوده اطلاعاتی:

سرویس‌های محلی و بومی

اجتماعی و فرهنگی:

هدایت و راهبری کاربران به اطلاعات معتبر و مجاز

دولت الکترونیک و اینترانت داخلی:

نمونه موفق نیور در کره جنوبی

بستری برای ساماندهی فضای مجازی:

• ارائه سرویس به کاربران متناسب با نیاز اقشار (دانش آموزان، دانشجویان، صاحبان وب سایت)
• جلوگیری از خروج اطلاعات و پروفایل کاربران به خارج از کشور

شاید به نظر برسد که موتورهای جستجوگر بومی، به هیچ وجه توان رقابت با غول‌هایی نظیر گوگل و یاهو را ندارند، ولی تجربه نشان داده که با روی کار آمدن هر جویشگر محلی، اقبال عمومی از این جستجوگرها به مراتب بیشتر از سایر موتورهای جستجوگر بین المللی بوده است.

موتورهای جستجوی ایرانی

در ایران هم‌اکنون دو موتور جستجوگر بومی با نام‌های پارسی‌جو و یوز در حال فعالیت هستند که از نظر فنی وضعیت نسبتا خوبی دارند اما همچنان نتوانسته‌اند در میان تعداد کثیری از کاربران ایرانی پذیرفته شوند.

برای مثال جستجوگر ایرانی پارسی‌جو توسط جمعی از متخصصان دانشگاهی کشور و بر اساس دانش بومی در سال ۱۳۸۸ و در قالب شرکتی دانش‌بنیان و خصوصی شروع‌ به‌کار کرد. نسخه اول این جستجوگر در ۲۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۸۹ با پوشش یک میلیون صفحه روی وب قرار گرفت و هم‌اکنون نیز نسخه پنجم آن در حال فعالیت است.

جستجوگر ملی پارسی‌جو با ایندکس بیش از یک میلیارد صفحه، روزانه پذیرای ۵۵۰ هزار بازدید کننده است که ۷۵ درصد از این حجم بازدید‌کننده از شبکه ملی اینترنت (اینترانت) و مابقی از طریق اینترنت به این موتور هدایت می‌شوند.

با همه این‌ آمارهای امید بخش، همچنان این موتور نتوانسته نیازهای پارسی زبانان را فراهم کند.