به گزارش خبرگزاری بسیج به نقل از رادیو گفت و گو، برنامه گفت و گوی فرهنگی رادیو گفت و گو با موضوع تحولات زبانی، گویش ها و تاثیرات آن بر فرهنگ و با حضور مجید طامه عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و دکترای زبان شناسی تاریخی به روی آنتن رفت.
طامه در ابتدای مطلب اظهار داشت: گمانه زنی درباره زبان و تفکر از یک سو و فرهنگ از سوی دیگر از دیرباز ذهن بشر را به خود مشغول کرده است.
وی افزود: از قرن ششم قبل از میلاد این تفکر از هند شکل گرفت و زبان شناسی در قرن 18 شکوفایی علمی پیدا کرد.
عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به سه دیدگاه در مورد تاثیر زبان و فرهنگ بر یکدیگر گفت: در دیدگاه اول عقیده بر این است که زبان نقش دهنده تفکر و سازنده تفکر است. دیدگاه دوم جامعه و فرهنگ را شکل دهنده زبان می داند و دیدگاه سوم زبان را یک نهاد مستقل می داند که در بافت اجتماعی خود متبلور می شود که هم از فرهنگ تاثیر می گیرد و هم بر آن تاثیر خواهد گذاشت.
طامه در رابطه با تبعات از بین رفتن تنوعات زبانی بیان داشت: زبان آئینه فرهنگ است؛ هر زبانی درون خود فرهنگی را جای داده است. لذا اگر یک زبان از بین برود هر آنچه که درون آن است یعنی میراث فرهنگی و معنوی هم از بین خواهد رفت.
وی یادآور شد: ما باید سعی کنیم تنوعات زبانی که در ایران وجود دارد را حفظ کنیم و این آگاهی را به همه بدهیم که حفظ گویش ها علاوه بر اینکه باعث تحکیم تربیت و هویت می شود تحکیم ملی را هم در پی خواهد داشت.
عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی خاطرنشان کرد: برخی بر این دیدگاه هستند که اگر به یک زبان واحد صحبت کنیم می توانیم مسائل اجتماعی و سیاسی و اقتصادی خود را حل کنیم اما باید به این نکته توجه داشت که این کار باعث از بین رفتن فرهنگ و حتی هویت افراد خواهد شد.
طامه گفت: دو زبانگی و چند زبانگی در کشور ما وجود دارد که هر کدام واژه های مخصوص به خود را دارند. مثلا واژه هایی که در جنوب کشور برای کشتی به کار می رود در آذربایجان به کار نمی رود. در حقیقت واژه ها بار فرهنگی را به دنبال دارند که اگر ما بخواهیم زبان را حذف کنیم فرهنگ هم از بین خواهد رفت.
وی افزود: متاسفانه ما در وضعیت بحرانی گویش ها در کشور قرار داریم، یعنی یک اطلس گویشی کامل که بتوانیم بر اساس آن در مورد تعداد گونه های زبانی صحبت کنیم نداریم.
طامه بیان داشت: گویش های مناطق مرکزی ایران شدیدا در معرض خطر هستند بنابراین ضروری است که ما در مورد این گویش ها مستند سازی کنیم و پژوهشگرانی را تربیت کنیم که واژگان و گویش های مختلف محلی را به مردم آموزش دهند.
عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی متذکر شد: آموزش و پرورش باید برای حفظ گویش ها فکری اساسی کند. ما باید از وزارت آموزش و پرورش بخواهیم که افرادی را تربیت کند که از عهده رسالت مهم آموزش گویش های محلی به نسل جوان برآید.
وی در مورد تاثیر فضای مجازی بر زبان فارسی گفت: اولین موضوعی که باید در مورد فضای مجازی یاد گرفت درست نویسی است.
طامه ادامه داد: نوشتن درست و صحیح کلمه باعث تقویت زبان خواهد شد. آموزش و پرورش باید درس های نگارش و درست نویسی را مهم بگیرد و درست نویسی را از ابتدا به دانش آموزان یاد دهد.
