به رسم دیرین هر سال در نیمه زمستان جشن پیرشالیار در هورامان، برگزار می شود

به گزارش خبرگزاری بسیج از کردستان، آیین باستانی پیر شالیار که مردم منطقه آن را «عروسی پیرشالیار» می‌گویند، هر سال در فصل زمستان و در نیمه بهمن‌ماه و ادامه آن در اواسط فصل بهار مصادف با ۱۵ اردیبهشت‌ماه برگزار می‌شود. این مراسم، نماد عینی مشارکت فعال مردم در مناسبت‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی است و سابقه‌ای به قدمت تاریخ دارد.

پیرشالیار کیست؟
وجه تسمیه پیرشالیار؛ مخفف پیشالله یار لقب پیر هه ورامان یعنی سید مصطفی فرزند سید معروف ابن سید بابیل، ابن سید مسعود، ابن سید سلیمان، ابن سید فضل لله، ابن سید محمد، ابن سید حسین، ابن سید احمد، ابن سید علی العریضی، ابن سید (الامام) جعفر صادق (ع). بنا به دلایل نقلی از کتاب سید عبدالصمد توداری که در قرن یازده هجری تالیف شده، لقب پیش الله یار مخصوص سید مصطفی هه ورامان و پیش الله یاری دهنده بوده است. سید مصطفی (پیرشالیار) در دوران شیخ عبدالقادر گیلانی زیسته است و شیخ عبدالقادر در وصف او فرمود: ه (اخی مصطفی رجل کامل) یعنی برادرم مصطفی مرد کاملی است.

زادگاه پیرشالیار هه ورامان تخت بوده و هنوز اثار خانه و باغ‌های او موجود است، مقبره پیرشالیار و اجداد و فرزندان و مریدانش که مشهور است به نود و نه پیر را به درجه کمال رسانده در هه ورامان و اطراف موجودند. نسب السادات روستای کلجی و سید عبدالله بلبر به پیرشالیار میرسند (بنه ماله زانیاران ماموستا عه بدول که ریم مودهرس).

مراسم عروسی پیرشالیار به چه معناست؟
مراسم عروسی پیرشالیار هر ساله هر ساله به یاد آن وصلت مرد بزرگ با همسرش که به همکاری مریدان او صورت پذیرفته حدودا در روز‌های چهاردم و پانزدهم بهمن ماه صرفا با همان غذای قدیمی (آتش ترش) به روش سنتی اجرا میگردد و پیام این عروسی یادآور دیرینه و فرهنگ پیشنیان در این مرز و بوم است؛ و همچنین گروهی بر این باورند که این عروسی یادآور یک نادره تاریخی (یعنی پرواز سالار حسن) فرزند پیرشالیار بر فراز مردم در روز عروسی سالار حسن است که باعث نگرانی معنوی پیرشالیار از او که منجر به نفی شدن او شد.

برنامه‌های مراسم پیرشالیار:
مراسم عروسی در طی روز چهارشنبه و پنجشمه و قسمتی از شب جمعه به شرح زیر برگزار میگردد:

روز چهارشنبه ذبح (سر بریدن) حیوانات نذری در جلو خانه پیرشالیار پس از طلوع آفتاب تا ساعت یازده صبح، بعد از اذان عصر در روز چهارشنبه در همان مکان دفزنی و ذکر به مدت یک ساعت انجام میشود و تا عصر روز پنجشنبه برنامه وجود ندارد، روز پنجشنبه بعد از اذان و نماز عصر مراسم دفزنی و ذکر در همان مکان جلو خانه پیر به مدت یک ساعت صورت میگیرد.

در شب جمعه مردم در خانه پیر جمع گشته و پس از صرف (آش ترش) تبرکا به مدت یک ساعت به تفکر و ذکر (تهلیله) و دفزنی به مراسم خاتمه داده میشود.

این مراسم آیینی و تاریخی هر ساله با حضور مردم هه ورامانات و استان و با حضور جمعی از فعالان فرهنگی، اجتماعی و گردشگران در کل ایران و با حضور توریست‌های خارج از کشور برگزار میشود.

ماموستا قانع له دیوانی شاخی ههورامان دا ئهلیت:
کتبی زه رده شت که ئاویستایه وه ک. باقی کتیب خه لاتی خوایه
به زوان هه ورامی هاته سه ر. به شه ر. یانی‌های زه رده شت بوو به پیغه مه ر. تا ده وری خوی بوو وه ک. باقی دینان به لام نه سخ بوو ئه ویش به قورئان
ماریفه ت. و پیر ووته‌ی شالیاره که به پیرشالیار له گشت دیاره
شاخی هه ورامان هه رچه ند ره نجه روم زور چاک بزانه که مه منوونی توم.
چونکه پاراستت تو ئه و زمانه تیکه لت نه کرد له گه ل. بیگانه
نه روم نه عه جه م. نه تورکی تاتار نه رووس نه ژاپون نه ده ست ئیستیعمار
پیرشالیار له یه کیک له به نده کانی (ماریفه ت) دا ئه فه رموی.
وه رویوه وارو وه روه وه رینه وه ریسه بریو چوار سه رینه
که رگی سیاوه هیله جه رمینه گوشلی مه میریو دوه به رینه

یادداشت: مقداد امینی

 

انهای پیام/7727