خبرگزاری بسیج طی گفتگویی تفصیلی با دکتر غلامحسن تقی نتاج، مدیرعامل بانک قوامین بر آن شد تا از کم و کیف و نقش بانکداری در اقتصاد کشور مطلع شود.
کد خبر: ۸۹۶۱۵۸۷
|
۲۸ فروردين ۱۳۹۷ - ۰۶:۱۰

گروه اقتصادی_خبرگزاری بسیج مقدمه: اقتصاد، کلید واژه ای آشنا است که غالبا حیات و ممات یک جامعه به آن بستگی دارد.  اقتصاد و بهبود شرایط آن زمانی تبدیل به یک دغدغه می شود که ابرقدرت های دنیا وارد جنگ اقتصادی با کشورهای جهان سومی می شوند و در این بین شناخت ابزار و امکانات اقتصادی یک کشور و استفاده و بهره برداری بهینه از آن ابتدایی ترین راه مقابله با تحریم های اقتصادی است.

اما بانک ها در پازل اقتصادی یک کشور نقش پر رنگی را ایفا می کنند.پرهیز از رقابت ناسالم در سپرده‌گیری با نرخ‌های بالا، حد اقل بنگاهداری، رعایت دستورالعمل های بالادستی جهت شفاف‌سازی حسابها، تأکید بر وصول مطالبات معوق و تلاش برای ازسرگیری ارتباط بین‌المللی تنها بخشی از معضلات بانکداری در کشورمان است که باید برای آن تدبیر کرد.بر همین اساس طی گفتگویی تفصیلی با دکتر غلامحسن تقی نتاج، مدیرعامل محترم بانک قوامین بر آن شدیم تا از کم و کیف و نقش بانکداری در اقتصاد کشور با خبر شویم . متن کامل این گفتگو بدین شرح است:

 موفقیت بانک قوامین در خروج از بنگاه داری/درمان تورم با رکود خطر آفرین است/معضل بانکداری اسلامی پول اعتباری است/نرخ معوقات ما کاهش پیدا کرده است/ رونق اقتصادی نباشد مطالبات بانک ها معوق می شود/ دولت برای فرار از تورم به دامن باتلاق رکود  افتاد/ بمب تورم در حال انفجار است/نرخ هزینه پول در درون بانک قوامین بیش از ۵ درصد کاهش یافت

* خبرگزاری بسیج: در ابتدای بحث تعریفی از فعالیتهای بانک قوامین ارائه دهید . اینکه این بانک در سال ۹۶ و در راستای تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی و افزایش اشتغال و کار در بین جوانان چه تمهیداتی را برای آینده پیش بینی کرده است؟

 - نتاج: مجموعه بانک قوامین قبل از سال های تصویب قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی ایجاد شده است. چنانچه در سال ۱۳۷۹ به عنوان موسسه قرض الحسنه و در سال 83 به عنوان موسسه مالی و اعتباری فعالیت کرد و فعالیت خود را متمرکز در حوزه سازمانی ناجا قرار داد. اما به دلیل شرایط و اقتضائات بازار پولی آن زمان بلافاصله گسترش پیدا کرد و در سه یا چهار سال ابتدایی فعالیت خود موفق به تاسیس حدود چهار صد شعبه در سراسر کشور شد. بانک قوامین در همان سال‌های ابتدایی در اکثر استان های کشور شعبه تاسیس کرد و در حوزه قرض الحسنه فعالیت خود را گسترش داد. اما قبل از تصویب قانون بازار غیر متشکل پولی، موسسات قرض الحسنه تقریبا همه فعالیت های پولی و مالی را انجام می‌دادند که بر همین اساس موسسه مالی و اعتباری  قوامین در ابتدای فعالیت خود توانست اغلب ظرفیت‌های بازار پولی را در اختیار خود قرار دهد.

طی دو دهه اخیر مردم ما شاهد هستند که حوزه مالی و اعتباری شاهد تغییرات بنیادینی بوده است که مهمترین آن تصویب قانون تنظیم بازار غیرمتشکل پولی است. بر همین اساس در سال ۱۳۸۳ نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به این جمع‌بندی رسیدند که تنها یک مرجع، نهاد ناظر و کنترل کننده حوزه مالی و اعتباری کشور باشد و همین مرجع ، مجوز اصلی فعالیت های پولی و بانکی را صادر کند. بنا بر این موسساتی که قبل از این قانون فعالیت می کردند باید خود را با آن تطبیق داده و در زیر مجموعه بانک مرکزی، فعالیت خود را ادامه می دادند.

پس از تصویب قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی و ساماندهی آن، نظارت و مدیریت بر حوزه بانکی و پولی در اختیار بانک مرکزی قرار گرفت. موسسه قرض الحسنه قوامین نیز در همان سال‌ها سعی کرد خود را بر اساس این قانون منطبق کند و از دستورات و قوانین بانک مرکزی پیروی نماید. بر همین اساس در سال ۱۳۸۳و همچنین در سال ۹۰ و ۹۱ نیز یک موافقت اصولی انجام شد که موسسه مالی و اعتباری قوامین به بانک قوامین تغییر ماهیت دهد.این تغییرات در نتیجه  سیاست ها و اقداماتی بود که در زمان خاص خود انجام شد و زمینه‌ای را فراهم کرد تا موسسه مالی و اعتباری قوامین به عنوان بانک قوامین در بازار پولی و بانکی کشور فعالیت کند.

چنانچه به طور یقین اگر باز به گذشته نیز برگردیم به این نتیجه می رسیم که تغییراتی که در خصوص موسسه قوامین برای تبدیل شدن آن به بانک انجام شده ناگزیر بوده چون اغلب موسسات قرض الحسنه آن زمان نیز ناگزیر به طی این مسیر و تبدیل شدن به بانک بودند. بنابراین تصمیماتی که در آن زمان انتخاب شد تصمیمات درستی بوده و اکنون هم شاهد هستیم که بانک قوامین با حدود ۸۰۰ شعبه و بکارگیری بیش از ۸ هزار نفر از همکاران در سراسر کشور، مشغول خدمت رسانی به اقتصاد ملی در حوزه پولی و بانکی کشور است.

 

*خبرگزاری بسیج: در خصوص اقتصاد مقاومتی چه اقدام عملی انجام داده اید؟

- نتاج: سند اقتصاد مقاومتی به واقع منشوری است که در سه سطح فردی ، سازمانی و حاکمیتی باید اجرایی شود. مجموعه بانک قوامین نیز خود را ملزم به اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در دو سطح فردی و سازمانی می داند.بر همین اساس سندی در مجموعه بانک قوامین تنظیم شده که در آن سیاست های اقتصاد مقاومتی را به عنوان سند بالا دستی در دستور کار خود قرار داده ایم.

اما همانطور که مستحضر هستید هر بانک،  سهمی از بازار پول را در اختیار خود دارد. چنانچه مجموعه بانک قوامین با حضور ۸۰۰ شعبه در سراسر کشور بیش از ۶ درصد از نقدینگی کشور را در قالب سپرده های مختلف توسط شش میلیون نفر از سپرده گذاران به عنوان امانت در اختیار خود داردو تاکنون سعی کرده این سرمایه ها را در راستای اهداف سازمانی خود به کار گیرد.  از سوی دیگربانک قوامین به عنوان یک بانک غیر دولتی تغییرات حقوقی و سازمانی خود را انجام داده و طبیعی است که اگر چه به عنوان یک بانک خصوصی فعالیت می کند اما نمی‌تواند نسبت به آنچه که در کلیت کشور و تصمیم‌گیری‌های کلان صورت می‌گیرد بی‌تفاوت باشد.

به عنوان نمونه ما وام ها و تسهیلات را از حالت کلان  به سمت  وام و تسهیلات خرد و کوچک سوق داده ایم. چه آنکه در ادامه سپرده هایی که در هر یک از استانهای کشور جذب می شود را در همان استان به عنوان انواع وامها و تسهیلات خرد و متوسط به مصرف میرسانیم. ( این نحوه ی عمل در راستای مردمی سازی اقتصاد و عدالت محوری است . )

این اقدامات در راستای طرح توجیهی اقتصادی است که در لایه های مختلف بانک اجرا می شود. در این بین با سیاست گذاری هایی که در بانک قوامین اتخاذ شده، منابع این بانک به صورت تقریباً عادلانه در همه استان های کشور به کارگیری می‌شود. همانطور که استحضار دارید بانک‌ها با وام ها و تسهیلات خرد کوچک عملاً مشتریان و مصرف‌کنندگان این وام‌ها را توانمند تر می کنند.

 

 *خبرگزاری بسیج: در زمینه بانکداری الکترونیک چه اقداماتی انجام داده اید؟

نتاج: واقعیت این است که بانک ها ناگزیر هستند که شیوه و سیاست های بانکداری الکترونیک را جدی بگیرند. چون نظام بانکی و پولی در همه کشورها از حالت پول های فیزیکی به پولهای الکترونیکی تغییر کرده و ما نمی‌توانیم این تغییرات را نادیده بگیریم و باید در خصوص آن سیاست گذاری های متناسبی را اتخاذ کنیم. چه اینکه قبل از آنکه به یک دوره اضطرار برسیم باید اوضاع را  پیش‌بینی کنیم. مجموعه بانک قوامین با توجه به ظرفیت‌های خوبی که در اختیار دارد؛ از جمله سامانه های بانکداری در کشور که با موفقیت در ایران بومی سازی شده است و نیز با سرمایه‌گذاری‌هایی که از گذشته انجام داده، جزء اولین بانک هایی است که در حوزه خدمات بانکداری الکترونیک تلاش می‌کند که رضایتمندی هرچه بیشتر مشتریان خود را در بخش ها و انواع خدمات بانکی تامین کند.

موفقیت بانک قوامین در خروج از بنگاه داری/درمان تورم با رکود خطر آفرین است/معضل بانکداری اسلامی پول اعتباری است/نرخ معوقات ما کاهش پیدا کرده است/ رونق اقتصادی نباشد مطالبات بانک ها معوق می شود/ دولت برای فرار از تورم به دامن باتلاق رکود  افتاد/ بمب تورم در حال انفجار است/نرخ هزینه پول در درون بانک قوامین بیش از ۵ درصد کاهش یافت

*خبرگزاری بسیج: بانک قوامین در زمینه تولید و اشتغال چه سرمایه گذاری هایی انجام و چه سیاست هایی را اتخاذ کرده است؟

نتاج: بررسی هائی که کارشناسان در بخش های مطالعات اقتصادی بانک قوامین انجام داده اند نشانگر این موضوع است که  مشکل عمده اقتصادی کشور ما در بخش فروش بنگاه ها است. بر همین اساس تولید کنندگان ، فروشی که انجام می دهند  به دلیل آنکه مشتری برای آنها وجود ندارد از پایین ترین حد ظرفیت تولید خود استفاده می کنند. در چنین شرایطی طبیعتاً اعطای وام و تسهیلات برای بنگاه سازی، توفیق چندانی نخواهد داشت و باعث می‌شود که یکسری بنگاه‌های جدیدی ایجاد شوند که به طور قطع شکست خورده خواهند بود.در این بین بررسی ما نشان داده است که اگر بتوانیم روی توانمندسازی مصرف کنندگان کار کنیم، موفقیت بیشتری خواهیم داشت. به ویژه اینکه در این صورت ظرفیت‌های خالی بنگاه‌های اقتصادی موجود کشور مورد استفاده بیشتری قرار می گیرد و  ظرفیت تولید از حالت بالقوه به حالت بالفعل تبدیل می شود. بنابراین وام ها و تسهیلاتی که از  طرف بانک قوامین اعطا می شود عموماً در راستای توانمندسازی مصرف‌کنندگان است.

اکنون که شرایط و اقتضای اعطای وام و تسهیلات جدید به بنگاه‌های خرد و کوچک وجود ندارد، بیشتر تمرکز ما بر روی مصرف کنندگان است و توصیه ما به همه موسسات پولی و بانکی نیز همین است که در این خصوص اقدام کنند. از گذشته بانک قوامین حدود ۸۰ درصد  وامها و تسهیلات خود را در اختیار بنگاههای تولیدی بزرگ قرار داده بود اما به هر میزانی که این وامها و تسهیلات دریافت می شود و همچنین بانک از طریق منابع مالی جدید سرمایه جذب می کند، به عنوان وام و تسهیلات در راستای توانمند سازی مصرف کنندگان مصرف می کند.

 

*خبرگزاری بسیج : یکی از معضلات بزرگی که امروز گریبانگیر بانک ها شده است انحراف آنها از وظایف اصلی شان و حرکت به سوی بنگاه داری است بانک قوامین در این خصوص چه اقداماتی را انجام داده است؟

نتاج: طبق استانداردهای بانک مرکزی حدود ۴۰ درصد سرمایه بانک ها می توانست به بنگاهها اختصاص یابد و این مجاز بود. الان این میزان به ۲۰ درصد از سرمایه کاهش پیدا کرده است. بر همین اساس البته بانک قوامین فعالیت های غیر مرتبط با بانکداری ندارد لذا بنگاههایی که ذیل خدمات بانک قوامین در اختیار داریم بنگاه‌هایی هستند که در حوزه خدمات الکترونیکی بانکداری فعالیت می کنند  که این مجموعه ها پرداخت ها و فعالیت های بانکی الکترونیکی ما را تکمیل می‌کنند؛ تاکنون ما در حوزه بنگاه های غیر مرتبط با فعالیت های بانکی ورود نکرده ایم و این اشکال در بانک قوامین موضوعیت ندارد.

 

*خبرگزاری بسیج: یکی از مهم ترین سرمایه گذاران بانک قوامین، مجموعه بزرگ نیروی انتظامی است، شما برای هدایت و ساماندهی و جذب سرمایه این بخش چه اقداماتی صورت داده اید؟

 نتاج: از تاریخ ۱۱ شهریور ماه سال ۱۳۹۶ برای مجموعه بزرگ نیروی انتظامی سپرده گذاری های ویژه‌ای طراحی کرده بودیم  که با درصدی بالاتر از سپرده های عادی سود دهی کنیم. اما از ۱۱ شهریور ماه به بعد همه سپرده گذاران طبق قانون بانک مرکزی از سود یکسان بانکی بهره‌مند می‌شوند،  و ما به این حد اکتفا کرده ایم.

 

*خبرگزاری بسیج: میزان معوقات بانک قوامین به چه میزان است و تا چه اندازه این بانک موفق به بازگرداندن آن شده است؟

 - نتاج: همانطور که استحضار دارید بنگاه های بزرگ طی دو دهه گذشته با مشکلات اقتصادی گریبانگیر هستند  و برای بازپرداخت تسهیلات و وام های خود به بانک  به موقع عمل نمی کنند. بانک قوامین تاکنون سعی کرده با تمدید و تجدید وامها با این بنگاه ها همکاری داشته باشد. چون سند اقتصاد مقاومتی نیز از بانک ها چنین توقعی دارد که پشت بنگاه‌های تولیدی را خالی نکنیم،  قطعاً این که بگوییم وام ها و تسهیلاتی که پرداخت شده غیرقابل وصول است حرفی درست نیست چون بسیاری از این بنگاه‌ها هر ساله بخشی از  معوقات و بدهی خود را به بانک،  تسویه می کنند. همین همکاری بانک قوامین با بنگاه ها وهمچنین سیاست جدید  تسهیلات خرد و متوسط موجب شده که اکنون نرخ معوقات ما کاهش پیدا کرده است.اما در بخش معوقات تسهیلات و وام های خرد و متوسط که اغلب مشتریان ما ، خانواده ها هستند، حدوداً ۲ تا ۳ درصد وام های بانک بازنگشته است. که این معوقات نیز با کمی تاخیر بازیافت خواهد شد. مهم ترین مشکل بانک قوامین همچون سایر بانک‌های کشور مطالبات و معوقات بنگاه‌های بزرگ تولیدی است که به نظر می رسد برای رفع آن زمان بسیار زیادی صرف شود. معوقات بانک قوامین از این بنگاه ها حدود ۳ تا ۴ درصد است که قطعا با یک تأخیری بازپرداخت خواهد شد، ما یک اصطلاحی  در نظام بانکداری نیز داریم که بازپرداخت تسهیلات خرد و متوسط دیر و یا زود دارد اما سوخت و سوز ندارد.

بنابراین  مشکلی که ما در نظام بانکداری داریم این است که همه بانکهای کشور در ارتباط با تسهیلات بنگاه های بزرگ با مشکل مواجه هستند؛به نظر می‌رسد این مشکل در  زمان طولانی برطرف شود .در صورت های مالی فعلا حدود ۳ تا ۴ درصد  معوقات بانک قوامین از بنگاه‌های بزرگ است.اگر به واقعیت معوقات نظام بانکی بپردازیم  و اگر نظام تمدید  و تجدید تسهیلات اتفاق نیفتد  قطعاً نرخ مطالبات بانک بیشتر از این رقم ها خواهد بود.

 

*خبرگزاری بسیج: بانک قوامین برای بازپرداخت تسهیلات معوق ساز و کار جدیدی را در نظر گرفته است؟ یا تنها به روش تمدید و تجدید اکتفا می کند؟ آیا بانک از طریق دستگاه نظام و نهادهای حاکمیتی، فشاری بر بنگاه‌های بزرگ برای بازپرداخت به معوقات تسهیلات خود می آورد؟

 موفقیت بانک قوامین در خروج از بنگاه داری/درمان تورم با رکود خطر آفرین است/معضل بانکداری اسلامی پول اعتباری است/نرخ معوقات ما کاهش پیدا کرده است/ رونق اقتصادی نباشد مطالبات بانک ها معوق می شود/ دولت برای فرار از تورم به دامن باتلاق رکود  افتاد/ بمب تورم در حال انفجار است/نرخ هزینه پول در درون بانک قوامین بیش از ۵ درصد کاهش یافت

نتاج: ما در این زمینه بحث های مکاتباتی و نامه نگاری های حقوقی را انجام می دهیم  اما اگر همکاری و حمایت ها صورت نگیرد شاهد ریزش بسیاری از بنگاه‌های بزرگ خواهیم بود و تولید کشور با مشکل جدی مواجه خواهد شد. یعنی بانک ها چاره‌ای جز همراهی با بنگاه های بزرگ و استفاده از روش تمدید و تجدید تسهیلات ندارند.

بر همین اساس بخشی از معوقات بانک از طریق همین روش در طی سال ها بازگردانده می شود . به طور معمول باید ۲۰ درصد از معوقات در سال برگردد که از این میزان ۵% از وجوه در سال دریافت می شود با تمدید دوباره به بنگاه‌های بزرگ مهلت داده می شود تا مابقی معوقات خود را در سالهای آتی بازگردانند. اما راهکار اساسی برای مقابله با این بحران در کشور این است که رونق اقتصادی که سال ها منتظر آن هستیم در کشور اتفاق بیافتد، بر همین اساس اگر رونق اقتصادی در کشور جریان یابد بخش اعظمی از مطالبات بانک ازبنگاه های بزرگ وصول خواهد شد.

 

*خبرگزاری بسیج: شما به عنوان مدیر عامل بانک قوامین و کارشناس و فعال در زمینه اقتصادی نظرتان در خصوص رکودی که در اقتصاد کشور حاکم است و همچنان هم عمیق‌تر شده و در بخش‌های مختلفی خود را نشان می دهد چیست؟ شاید امروز در بخشی از حوزه های اقتصادی به سمت بحران حرکت می‌کنیم. شما علت رکود در اقتصاد کشور را چه می دانید و تبعات آن برای بانک قوامین چه بوده است؟

نتاج: برداشت من از رکودی که در اقتصاد کشور حاکم است، این است که معمولا دولت ها برای فرار از تورم  به دامن باتلاق رکود افتاده است؛ بیماری مزمن تورم بالای 20 در صد را  اصرار دارند تا در دوره زمانی کوتاه مدت ۴ ساله یا 8 ساله از بین ببرند و به زیر 10 درصد برسانند. در حالی که برای درمان تورم افسارگسیخته  در کشور نیازمند سپری شدن زمان طولانی‌تری هستیم. تورم مزمن در ایران طی ده ها سال ریشه دوانده و شاید این موضوع به سال های پیش از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران نیز برگردد. اینکه ما بخواهیم این تورم مزمن که در جای خود تبعات خود را به همراه دارد طی مدت ۴ یا ۸ سال حل کنیم کار نشدنی است.نظر من این است که تورمی که با استفاده از رکود در یک نرخ ثابت نگه داشته شده است روزی شکسته خواهد شد و رقم تورم جهش قابل توجهی خواهد داشت.من برای این موضوع زمانی پیش بینی نمی کنم چون از هم اکنون زمزمه‌های جهش تورمی در کشور به گوش می رسد. چون که ما طی ماههای آغازین سال ۹۶ تاکنون شاهد افزایش چشمگیر رقم ارز و دلار در کشور بودیم. اینکه دلار از ۳۵۰۰ تومان به قیمت ۴ هزار تومان و 4 هزار و پانصد تومان در مدت کمتر از ۶ ماه می رسد نشانگر آن است که تورمی که با استفاده از رکود در یک نرخ ثابت نگه داشته شده ، در حال جهش است. به نظر من تورم مدیریت شده بسیار بهتر و معقولانه تر است تا تورم افسار گسیخته و حتما از رکود مدیریت شده هم بهتر است.

 

*خبرگزاری بسیج: در ارتباط با دولت بانک قوامین چه میزان به دولت بدهکار است و یا از آن طلب دارد؟

نتاج: همانطور که می دانید بانک قوامین یک بانک خصوصی است و به طور مستقیم با دولت در ارتباط نیست. البته این موضوع اختصاص به بانک قوامین ندارد چون تمام بانک های خصوصی به طور مستقیم با دولت در ارتباط نیستند.اما بانک های خصوصی و به خصوص بانک قوامین به طور غیر مستقیم با دولت در ارتباط هستند . بر همین اساس وقتی  بنگاه های بزرگی که به بانک‌های خصوصی از جمله بانک قوامین بدهکار هستند را بررسی می‌کنیم مشاهده می‌کنیم اصلی‌ترین مشکل این بنگاه‌ها طلب های مالی‌شان از دولت است.

بنگاه های بزرگ از دولت مطالباتی دارند که عدم وصول آنها موجب شده که این بنگاه‌ها به بانک‌های خصوصی بدهکار باشند.بنابراین بانک قوامین به طور مستقیم از دولت مطالبه ندارد اما از طریق بنگاه‌های بزرگ که به آنها بدهکار هستند به نوعی به صورت غیر مستقیم از دولت طلب کار است.

 

*خبرگزاری بسیج: نوسانات نرخ ارز و رکودی که در اقتصاد کشور حاکم است به چه میزان بر فعالیت های اقتصادی بانک قوامین نقش داشته و اثر گذار بوده است؟

 نتاج: این مسئله مربوط به فعالیت ارزی بانک ها می شود یعنی  بانکهایی که فعالیت‌های ارزی دارند،  به شدت تحت تاثیر نوسانات ارزی و رکود اقتصادی کشور قرار می گیرند. تاکنون بانک قوامین از طرف بانک مرکزی مجوزی مبنی بر فعالیت ارزی دریافت نکرده و فعلا در حوزه ریالی فعالیت دارد. بنابراین چندان تحت تاثیر نوسانات ارزی قرار نمی گیرد. البته رکود اقتصادی و نوسانات ارزی به طور غیر مستقیم در بلندمدت بر فعالیت‌های بانکی ریالی نیز اثرگذار خواهد بود. بر همین اساس در بازه زمانی طولانی، نوسانات نرخ ارز و رکود اقتصادی بر  بنگاه های بزرگی که به بانک قوامین بدهکار هستند فشار خواهد آورد و آنها نمی‌توانند در موعد مقرر بدهی خود را بازگردانند. ضمن این که بنگاه‌های بزرگ ممکن است استقراض های ارزی داشته باشند که بعدها باید با نرخ بالاتر آنها را بازگردانند. لذا نقدینگی آنها و نحوه بازپرداخت بدهی های شان با نوسانات نرخ ارز تحت تاثیر قرار می گیرد.

 

*خبرگزاری بسیج: آیا بانک قوامین راهکاری برای خروج از رکود به دولت پیشنهاد داده است تا تبعات رکود در کشور کاهش یابد و دامنگیر بانک ها نشود؟

نتاج: چون بانک قوامین به طور مستقیم با دولت در ارتباط نیست پیشنهاد و یا طرحی را در این باره مطرح نکرده ایم اما از طریق مصاحبه ها و رسانه های مختلف موضوعاتی را مطرح کرده ایم که به کاهش رکود اقتصادی کشور کمک می‌کند. به عنوان مثال در ارتباط با موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز که مانند قارچ در کشور رشد می‌کنند و معضلات فراوانی را برای مردم به همراه خواهند داشت، پیشنهاداتی داشتیم.

 بر همین اساس کمک هائی به بانک محترم مرکزی ارائه دادیم تا جلوی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز گرفته شود. که بخشی از آن ورود مجلس شورای اسلامی و تصویب قانون در این خصوص است. چنانکه تا زمانی که قانونی در این زمینه وجود نداشته باشد نمی‌توانند جلوی  موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز را بگیرند.از طرفی به بانک مرکزی فشار می‌آورند تا جلوی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز را بگیرند  اما غافل از آنکه خود بانک مرکزی هم بدون وجود قانون کاری نمی‌تواند بکند.

 

*خبرگزاری بسیج: آیا اقبالی از سوی دولت مبنی بر عملی شدن پیشنهادات شما به عنوان مدیرعامل بانک قوامین و یکی از فعالان اقتصادی  وجود داشته است؟

نتاج: در این خصوص چون شاهد مثالی ندارم نه  آن را رد می کنم و نه می پذیرم اما رسانه‌ها نقش بسزایی در فشار آوردن و انتقال نظرات کارشناسان به دولت محترم دارند تا در راستای عملی شدن تحولات اقتصادی کشور گام بردارد. بر همین اساس در خصوص موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز و صدها هزار سپرده گذاری که متضرر شده اند باید گفت که گذر زمان چیزی را حل نخواهد کرد و  باید برای این موضوع چاره‌ای اندیشید.  جلوگیری از رشدتعهدات موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز نیازمند راهکار است . لذا راهکاری که در این خصوص پیشنهاد می‌شود تدوین قانون خاص برای جبران و جلوگیری از رشد تعهدات موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز از محل منابع پولی ملی است. البته اگر این قانون به تصویب برسد برای کشور یک بار تورمی به همراه خواهد داشت. اما این مسئله تبدیل به یک مسئله ملی برای کشور ما شده و حل مسائل ملی نیز در کشور نیازمند تصویب قانون خاص خود است.

 

*خبرگزاری بسیج: سال ها است که بحث داغ بانکداری ربوی و بانکداری اسلامی در کشور مطرح است.بانک قوامین با توجه به این که منتسب به یک مجموعه حاکمیتی مانند نیروی انتظامی است چقدر در این زمینه پیش قدم بوده و در راستای بانکداری اسلامی گام برداشته است؟

نتاج: با توجه به اینکه فتاوای مراجع معظم تقلید و به ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی بر این است که مبنا باید قانون باشد بانک ها نیز بر اساس قانون عملیات بانکی  بدون ربا که در سال ۱۳۶۲ به تصویب رسیده فعالیت خود را آغاز کردند. البته مسائلی که در ادامه این مسیر توسط منتقدین مطرح می‌شود در جای خود محترم است ؛ چه آنهایی که این نوع بانکداری را رد می کنند و چه آنهایی که بر آن شبهه وارد می‌کنند و چه آنهایی که تایید می کنند برای ما محترم هستند. اما تا زمانی که این نظرات و شبهات تبدیل به قانون نشود، طبیعتا نباید از بانک ها توقع داشت به سمت بانکداری اسلامی حرکت کنند.

اگرچه بانک‌ها با شدت و ضعف ، پایبندی خود را به قانون دارند اما باید بپذیریم که بانکداری بر اساس قوانین و مقرراتی است که به تصویب رسیده  و بانک‌ها می‌توانند در راستای اسلامی شدن بانکداری در مجموعه خود و ذیل قوانین و مقررات جمهوری اسلامی و نظارت  بانک مرکزی اقداماتی انجام دهند. البته یکی از شبهاتی که در خصوص بانکداری مطرح می‌شود این است که قوانین و مقررات موجود ، مناسب تنظیم شده است اما بانکها در اجرا و عمل طوری دیگر عمل می کنند.

اما بانک قوامین جزو بانک هایی است که  آماده است تا با ارائه انواع آموزش ها از جهت سازمانی وظیفه خود را در راستای عملی شدن و بهتر شدن بانکداری اسلامی انجام دهد اگر چه  این اقدامات قطعاً کافی نیست و ما برای بهتر شدن باید تلاش بیشتری کنیم. باید اقداماتی که در راستای بانکداری اسلامی صورت می‌گیرد به روز باشد همانطور که استحضار دارید بانکداری اسلامی و در درجه متعالی آن نظام اقتصادی اسلامی  مدل و الگویی نیست که اکنون وجود داشته باشد و باید برای اجرایی شدن آن مطالعات بسیاری صورت گیرد.

اما در خصوص بانکداری اسلامی ابتدا باید قوانین و مقرراتی که در جمهوری اسلامی به تصویب رسیده به طور دقیق از سوی بانکها اجرا شود و بعد مشکلات و ضعف‌های آن احصا شده و در جهت برطرف شدن آن عمل کنیم. بانکداری اسلامی در جمهوری اسلامی ایران یک فرآیند در حال بهبود است. این را از این جهت مطرح می‌کنم که نباید توقع داشت همه آنچه که ایده آل و مطلوب است در کشور اجرا شود.مجموعه بانک  قوامین تاکنون توانسته است در راستای  بهبود فرایند بانکداری اسلامی اقداماتی انجام دهد. امابه طور مستمر کار می کنیم و به این حد اکتفا نخواهیم کرد بر همین اساس کمیته ای تشکیل  و اداره ای با عنوان بانکداری اسلامی در مجموعه بانک قوامین طراحی شده است.

 

*خبرگزاری بسیج: شما به عنوان مدیر عامل بانک قوامین در خصوص طرح  بانکداری اسلامی که در مجلس شورای اسلامی درحال بررسی است  پیشنهاداتی داشته اید؟

نتاج: این طرح  را برای تمام بانک های کشور ارسال کرده اند و بالطبع برای بانک ما هم ارسال شده تا پیشنهادها و نظرات خود را مطرح کنیم.اما با توجه به اطلاعاتی که در خصوص این طرح به ما ارائه شده است بنظر من جهش و حرکت قابل توجهی نسبت به قانون عملیات بانکی بدون ربا نخواهد داشت. همانطور که می دانید یکی از اصلی ترین مشکلات ما در نظام بانکداری کشور استفاده از پول های اعتباری است. بالطبع تا زمانی که پول اعتباری وجود دارد بسیاری  از شبهات دینی و شرعی نسبت به بانکداری موجود، ادامه خواهد داشت.یعنی ما ابتدا باید برای پول اعتباری جایگزین مناسب پیدا کنیم که بتواند ارزش خود پول را حفظ کند.تا زمانی که برای این مسئله چاره ای اندیشیده نشود ما تنها ظواهرکار را اصلاح  می کنیم.

 

*خبرگزاری بسیج: همانطور که می دانید افق بانکداری جهانی به سمت بانک داری الکترونیکی پیش می رود آیا شما در این زمینه برنامه ای پیش بینی کرده اید تا ضمن بهره مندی از تکنولوژی روز دنیا از هزینه بانکداری خود کم کنید؟

نتاج:ما فعلا در بانک قوامین به زیرساخت‌های بانکداری توجه ویژه داریم  و برای استفاده از روش های نوین بانکداری همچون بانکداری الکترونیک برنامه های رایج را داریم.  اکنون بانک قوامین بر روی بک آپ های دوم و سوم خود ( سایت های پشتیبان اطلاعات ) سرمایه گذاری می کند که یکی از مهمترین شاخص های زیرساختی بانکداری در جذب مشتریان است.  طبیعتاً عبور از بانکداری سنتی و حرکت به سوی بانکداری نوین نیازمند ایجاد زیر ساخت‌های بنیادین است.بر همین اساس در رابطه با کُر بانکی اقدام‌های مهمی صورت گرفته و  امروز کُر بانکی در بانک قوامین جزء موفق ترین های کشور محسوب می شود اما اقدامات مکمل زیرساختی نیز در حال انجام است

 

*خبرگزاری بسیج: یکی از معضلات مهم اقتصاد کشور تحریم‌های ظالمانه اقتصادی است که از سوی دشمنان انقلاب شکوهمند اسلامی ایران اعمال شده است. اکنون بخشی از تحریم‌ها بر روی کاغذ برداشته شده اما عمده فعالیت اقتصادی و بانکی کشور نظیر مراودات بانکی با خارج از کشور در بخش انتقال پول با مشکل مواجه است. شما به عنوان کارشناس اقتصادی نظام بانکی چه راهکاری برای برون رفت از تحریم‌های ظالمانه اقتصادی  دارید تا نظام پولی و بانکی و ارزی کشور به رونق برسد؟

نتاج: قطعاً راهکار مسئله تحریم‌های اقتصادی و دیپلماتیک است و طبیعتاً بانک ها در این خصوص نمی‌توانند اقدامی انجام دهند.اما همین که شرایط تحریم‌ها بدتر از گذشته نیست یک امتیاز محسوب می شود. بر همین اساس وقتی به چهار سال پیش نگاه می‌کنیم  شرایط تحریم های اقتصادی از سوی دشمنان بسیار وخیم تر بود. اینکه در طی چند سال اخیر ما همان شرایط گذاشته را حفظ کرده ایم می تواند یک امتیاز محسوب شود. اگر منصفانه به موضوع نگاه کنیم به بهبود شرایط بیشتر کمک می کند ولی اگر بخواهیم به حالت نفی ای به موضوع نگاه کنیم می توان شرایط بدتر از این هم تصور کرد. بنابراین همین آب باریکه‌ای که وجود دارد را قدر دانسته و تلاش کنیم آن را گسترش دهیم.

 

*خبرگزاری بسیج: شما به عنوان مدیرعامل بانک قوامین چه میزان رسانه‌ای هستید؟  آیا برنامه‌ریزی در خصوص معرفی و تبلیغ و ترویج بانک قوامین در افکار عمومی در نظر دارید؟

نتاج: البته اگر عملکرد با تبلیغ هماهنگ نباشد خسارت‌هایی را به بار خواهد آورد  بر همین اساس مسیری را در بانک قوامین طی می کنیم و آن عمل به چیزی است که آن را تبلیغ می کنیم .حداقل وظیفه‌ای که در این راستا برای خودمان قائل هستیم و خود را مکلف می‌دانیم  به آن توجه داشته باشیم پاسخگو بودن به ذی نفعان و مردم است  . چنانکه معتقدیم رسانه ها یکی  از مهمترین ابزارهایی هستند که مردم و آحاد جامعه می‌توانند از طریق آن نظارت و مطالبات خود را از سازمان ها و بانک ها اعلام کنند. درست است که بانک قوامین جزو بانکهای خصوصی محسوب می‌شود اما با داشتن ۶ میلیون مشتری باید از ابزارهای رسانه‌ای استفاده کرده و به مردم پاسخگو باشد.

حدود ۶ درصد از حجم منابع و سپرده های مردم ایران در اختیار بانک قوامین است و ضمن تشکر از اعتماد مردم طبیعتاً استفاده از رسانه‌ها یک فرصتی است که می تواند بانک را در انجام وظیفه پاسخگویی یاری کند اما می توان از رسانه ها استفاده های بیشتری برد به عنوان نمونه در نگاه آموزشی محصولات بانکی، بازاریابی و... می توان از ابزار قدرتمند رسانه‌ای استفاده کرد.

 

*خبرگزاری بسیج: اگر به طور ملموس بخواهیم به برنامه ای از بانک قوامین در خصوص پیاده سازی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و رونق تولید و اشتغال بپردازیم.چه میزان از حجم فعالیت روزانه مدیرعامل بانک قوامین به این موارد پرداخته می شود؟

نتاج: واقعیت این است که سیاهچاله اصلی اقتصاد کشور در حال حاضر ، تفاوت بین نرخ بازده واقعی و نرخ بازده بازار پولی است.  مطمئناً اقتصادی که نرخ واقعی بازده اقتصادی آن  زیر ۱۰ درصد و نرخ بازده اقتصاد پولی آن بالای  ۲۰ درصد است به سرانجام نمی رسد و حتماً ستون فقرات اقتصاد آن در هم شکسته خواهد شد. الحمدالله مراجع سیاستگذاری اقتصاد کشور و دولت به درستی به این جمع‌بندی رسیدند که  باید فاصله نرخ بازده پولی با نرخ بازده واقعی اقتصاد کشور کاهش یابد که اقدام عملی در این راستا را از شهریور ماه سال جاری با یکسان سازی نرخ سود بانکی شاهد بودیم.

مجموعه بانک قوامین طی دو سال گذشته و پیش از آن قبل از تصویب مصوبه بانک مرکزی در خصوص کم کردن فاصله نرخ سود واقعی اقتصاد با نرخ پولی وارد عمل شده بود که در طی دو سال گذشته نرخ هزینه پول در درون بانک قوامین بیش از ۵ درصد کاهش یافت .وقتی 5 درصد از هزینه‌های بانک قوامین کاهش می یابد یعنی در کل کشور  عددی بالغ بر بیش از ۷ هزار میلیارد تومان فقط از ناحیه ی بانک قوامین صرفه‌جویی شده است این کار به معنای کمک به اقتصاد مقاومتی در هر سازمانی نظیر بانک قوامین است.

اگرهمه بانکها به این موضوع توجه داشته باشند که همین طور هست؛ هزینه کرد کل کشور پایین می آید و می توان در راستای اقتصاد مقاومتی و کاهش هزینه‌های جاری کشور اثر بسزایی داشت. شاید این رویه در کوتاه مدت اثر خود را نشان ندهند اما در بلند مدت می توان شاهد آثار و کمک به اقتصاد ملی از سوی بانک ها با کاهش هزینه‌ها بود به نظر من تنها راه درمان اقتصاد کشور پیاده سازی و تبیین سیاست های اقتصاد مقاومتی است چون اقتصاد مقاومتی یعنی جلوی هزینه های بیهوده گرفته و ظرفیت‌هایی در تولید کالا و خدمات واقعی ایجاد شود.

 

*خبرگزاری بسیج: وضعیت بانک قوامین در بورس و بازار سرمایه چطور است؟

نتاج: طبیعتاً نتیجه تمام اقداماتی که در مجموعه بانک قوامین صورت می گیرد باید خود را در بازار سرمایه و بورس نشان دهد اما متاسفانه ضعفی در کارایی اطلاعاتی بازار سرمایه داریم. این مشکل به سازمان بورس مربوط نمی شود یعنی همه عوامل و حتی رسانه ها و خود افرادی که در بازار بورس فعال هستند نقش دارند.امروز بازار سرمایه ما از نظر سطح کارایی اطلاعاتی در حداقل ممکن نیز قرار ندارد و از آن پایین تر است  بلوغ لازم در بخش های زیادی از بازار سرمایه وجود ندارد اما تلاش ما بر این است تا وضعیت سهام بانک قوامین را در بازار بورس رونق دهیم.

 

*خبرگزاری بسیج: با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید...

- نتاج: من هم از شما و همه همکارن تان در خبرگزاری بسیج تقدیر و تشکر می کنم.

ارسال نظرات