گروه اقتصادی خبرگزاری بسیج: اشاره: مسکن دغدغه بزرگ همه مردم در همه دنیاست، دولت ها در سده‌ی اخیر توجه ویژه‌ای به تامین این نیاز مردم داشته‌اند تا بتوانند مسائل و مشکلاتی را که در این زمینه وجود داشته است حل کنند. دولت ها در سده اخیر تلاش کرده‌اند تا برای تامین مسکن به خصوص برای اقشار کم درآمد برنامه ریزی داشته باشند و کشور ما نیز مستثنی از این موضوع نیست. در ایران قانون اساسی وظایفی برای حاکمیت و دولت تعیین کرده است که توجه به تامین مسکن برای گروه‌های کم درآمد دارد.
پیش مصوبه طرح «مسکن اجتماعی» در قالب 5 ماموریت برای 4 نهاد متولی معیشت خانوارهای فقیر و کم‌درآمد، تدوین شد. در صورت تصویب این طرح در هیات دولت، از سال 96 تا پایان 1400، نیاز سکونتی سالانه 100 هزار خانوار کم
درآمد – سه تا 4 دهک اول – با حمایت‌های مستقیم دستگاه‌ها و سازمان‌های مسوول تامین می‌شود. ساخت مسکن ملکی با وام کم‌بهره، کمک بلاعوض برای خرید مسکن مهر، پرداخت یارانه اجاره‌بها و همچنین ساخت مسکن استیجاری با تعهد اجاره 10 ساله واحدها، اشکال طرح «مسکن اجتماعی» است. برنامه امسال، 70 هزار واحد است.
قرار است طرح «مسکن اجتماعی» از سوی بنیاد مسکن به‌عنوان مجری اصلی طرح، به دو شکل «خرید و ساخت مسکن ملکی» و «ساخت مسکن استیجار و پرداخت یارانه اجاره‌بها» به اجرا دربیاید.
اعتبار مالی مورد نیاز طرح، از طریق منابع قانون هدفمندی یارانه‌ها و همچنین وام نوسازی بافت فرسوده مصوب سال 93، تامین خواهد شد.
در قالب شکل اول طرح مسکن اجتماعی، چنانچه خانوارهای کم‌درآمد، متقاضی خرید واحد مسکونی مهر بدون متقاضی باشند، علاوه بر برخورداری از تسهیلات مخصوص این واحدها (وام‌های 25 میلیونی)، از کمک بلاعوض 7 میلیون تومانی خرید مسکن‌مهر نیز برخوردار خواهند شد که این تسهیلات ترکیبی، هزینه خرید این واحدها را به شدت کاهش خواهد داد.شکل دوم اجرای طرح «مسکن اجتماعی» در پیش مصوبه، راه‌اندازی بازار مسکن استیجار در ایران را هدف قرار داده است.
گزارش بسیج؛ حاکی از آن است که بر این اساس، شرکت‌های ساختمانی دارای زمین، در صورتی که تمایل به ساخت مسکن اجاره‌ای با شرایط مدنظر دولت را داشته باشند، تا دو برابر وام نوسازی بافت فرسوده، تسهیلات خواهند گرفت. همچنین شرکت‌های ساختمانی و انبوه‌سازان فاقد زمین، می‌توانند با دریافت زمین از وزارت راه و شهرسازی در شهرهای جدید، نسبت به ساخت مسکن استیجار، اقدام کنند.
هر یک از این طرح ها به نوبه خود عواید مثبت و منفی داشتند زیرا بخشی از آن تجربیاتی بود که ما پیاده می‌کردیم و بخشی از آن بهره‌گیری از تجریبات کشورهای دیگر بود. در یک دوره واگذاری زمین از برنامه های ما برای تامین مسکن بود، در دل مطالعات انجام شده برای مسکن، طرح جامع مسکن به عنوان یک برنامه بزرگ مطرح شد.
عباس صلاحی، عضو سابق کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری بسیج، با اشاره به ساز و کار طرح مسکن اجتماعی و تأخیر در اجرایی شدن آن گفت: طرح مسکن اجتماعی برای حل مشکل مسکن طرح خوبی است اما در مورد طرح مسکن مهر باید گفت که پایه و اساس آن از ابتدا اشتباه بود یعنی اگر مقرر بود تا طرح مسکن مهر اجرا شود زمینی در اختیار قرار بگیرد و هیچ گونه نظارتی بر کیفیت کار نباشد؛ نباید اتفاق می افتاد.
عضو سابق کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: مهم تر از مسکن بحث لوازم رفاهی و جانبی مسکن است ما وقتی مجتمع و طرح انبوه ساخت مسکن را بر عهده داریم باید به فکر فضای سبز، خدمات رفاهی و شهری ، فروشگاه و... آن باشیم. لذا باید این زیرساخت ها فراهم بعد به دنبال ساخت مسکن بود.
وی با بیان این مطلب که نباید ایرادات طرح مسکن مهر را تکرار کنیم؛ تصریح کرد: امروز طرح مسکن مهر بسیار زمان بر شده است و امروز هم کسی بر تعهداتش پایبند نیست به عنوان خانواده ای با زمان بندی فکر و می کرد پس از بازپرداخت وام صاحب مسکن مهر شود اما دو برابر آن پرداخت کرده اما مسکنی تحویل نگرفته است. به نظر من بهترین کار به جای اجرای طرح مسکن مهر احیای نقاط فرسوده شهری بودند که می توانستم آنها را سامان دهیم.
عضو سابق کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در واقع بافت های فرسوده شهری دارای همه نوع امکانات جانبی برای زندگی از جمله امکانات رفاهی ، خدماتی و... بودند و تنها نیاز به بازسازی و نوسازی داشتند که می توان با برنامه ریزی این مهم را محقق کرد. حال که طرح مسکن اجتماعی مطرح شده است به نظر می رسد که باید مشکل مسکن مهر را حل کرد و بعد برای طرح مسکن اجتماعی تصمیم بگیریم.
