109 ساله شدن تعزیه خوانی در استان

آئین تعزیه خوانی سنتی یکی از آئین‌های فاخر ماه محرم در کهگیلویه و بویراحمد است که از سال ١٢٨٧ در میان اقوام، ایلات و مناطق عشایرنشین این خطه اجرا می‌شود.
کد خبر: ۸۹۲۸۳۸۵
|
۱۱ مهر ۱۳۹۶ - ۱۱:۰۱
همه ساله با آغاز محرم، استان کهگیلویه تعزیه خوانی، آئینی ۱۰۹ ساله در استانو بویراحمد شاهد برپایی مراسم و آئین‌های ویژه‌ای است که در شهرها، روستا‌ها و مناطق مختلف این استان با حضور مردم مومن و متدین برگزار می‌شود.
مردم استان در این آئین‌ها که به اشکال مختلف برگزار می‌شود، عشق و ارادت خود را به حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفایش نشان داده و در سوگ آن بزرگواران عزاداری و نوحه سرایی می‌کنند.
اجرای تعزیه، تشکیل هیئت‌های عزاداری، سینه زنی و زنجیر زنی، حرکت شتران و اسب‌های سیاه پوش به عنوان نمادی از کاروان کربلا، اطعام و نذری دادن به ویژه در شب‌های تاسوعا، عاشورا و شام غریبان از جمله سنت‌هایی است که ماه محرم هر سال در استان کهگیلویه و بویراحمد برگزار می‌شود.
شروه خوانی (نوای جان سوز) زنان ایلی کهگیلویه و بویراحمد یکی از آئین‌هایی است که در رثای مظلومیت امام حسین (علیه السلام) و یاران باوفای آن حضرت اجرا می‌شود.
شروه خوانی زنان نوعی نوای غمگینانه به معنای گریستن بر مرده، بیان و یاد آوری کار‌های شایسته اوست، این نوع موسیقی آوازی با لحنی اندوهبار و سوز درونی از سوی زنان و دختران به گویش‌های مختلف به صورت تک خوان اجرا می‌شود.
در این آئین زنان و دختران ایلی و عشایری با بستن کمربند‌ها و شال بند‌های سیاه اطراف زن نوحه خوان حلقه می‌زنند و در غم مظلومیت شهدای کربلا سوگواری می‌کنند.
در این آئین که از ابتدای محرم در بخش زیلایی آغاز می ‎شود زنان با تشکیل حلقه‌های جداگانه به طوری که یک نفر به عنوان نوحه خوان (یا شروه خوان) در وسط قرار گرفته و بقیه خانم‌ها در حالی که چارقد‌ها یا چادر‌های سیاه رنگ را به پشت و سینه خود می‌کوبند به شیوه ‎ای خاص با لباس‌های محلی نوحه ‏‌هایی به لهجه لری می‌خوانند و عزاداری می‌کنند.
یک پژوهشگر کهگیلویه و بویراحمدی با اشاره به اینکه در گذشته ایلات و عشایر این استان چند روز قبل از ماه محرم با فراهم کردن مقدمات مراسم عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) به استقبال محرم می‌رفتند گفت: انتخاب محل عزاداری و نظافت آن و درست کردن علَم‌ها از مهم‌ترین این اقدامات بود.
فریدون داوری افزود: همچنین برخی افراد چند روز از قبل از آغاز محرم، هنگام غروب در کوچه‌ها به راه افتاده و با خواندن برخی نوحه‌های محلی آغاز محرم را اطلاع رسانی می‌کردند.
وی گفت: همچنین آقایان در هنگام سینه زنی، کمر همدیگر را گرفته دایره‏ وار می ‏‌چرخیدند و بر سینه می ‏‌زدند.
کـُتل بندی و سیاهپوش کردن نیز از دیگر شیوه‌های سنتی و آئین‌های عزاداری در ایام حزن انگیز محرم به ویژه در شب تاسوعا و روز عاشورای حسینی در این خطه از ایران اسلامی مرسوم است.
در این آئین اسبی را به عنوان اسب امام حسین (ع) زین و تزئین کرده و بین هیئت‌ها می‌گردانند، نوحه خوانان نوحه می‌خوانند و گاهی تعزیه واقعه کربلا را به تمثیل اجرا می‌کنند و زن‌ها نیز با دیدن این نمایش‌ها به رسم‌های محلی شیون می‌کنند که این آئین به «کتل» مشهور است.
زنان عشایری حجله‌ای برای حضرت قاسم (ع) و گهواره‌ای (به زبان محلی تهته) برای حضرت علی اصغر (ع) درست می‌کنند و به آن زنگوله و چشم زخم، آویزان می‌کنند و روی آن را پارچه سبز می‌کشند.
زنان در ایام محرم به صورت دایره‌ای دور این گهواره می‌نشینند و برای دامادی حضرت قاسم (ع) و حضرت علی اصغر نوحه (شروه) خوانده و عزاداری می‌کنند و بعد از آن نیز با وصل کردن سنجاق یا گره زدن پارچه از آنان طلب حاجت می‌کردند.
آئین تعزیه خوانی سنتی نیز یکی از آئین‌های فاخر ماه محرم در کهگیلویه و بویراحمد است که به طور معمول از سال ١٢٨٧ در میان اقوام، ایلات و مناطق عشایر نشین این خطه اجرا می‌شود.
مقتل خوانی و تعزیه خوانی در حقیقت شرح حال تاسوعا و عاشورای سال ٦١ هجری در دشت نینوا و ذکر مصیبت‌های اهل بیت پیامبر (ص) در کربلا است.
این نوع ذکر مصیبت به صورت نوحه برای مردم بیان می‌شود و سوگواران برای آنچه بر امام حسین (ع) و یارانش گذشته به سوگواری و سینه زنی می‌پردازند.
استان کهگیلویه و بویراحمد نیز که از دیرباز تاکنون به عنوان یک منطقه تماما شیعه نشین معرفی شده از این موضوع مستثنی نبوده و عزاداری برای امام حسین (ع) در این استان آداب و رسوم خاص و قدمتی دیرینه دارد.
آئین تعزیه خوانی سنتی سوق از جمله آداب و رسوم ویژه مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در ایام عزاداری امام حسین (ع) است که سابقه ١٠٠ ساله در شهر سوق از توابع شهرستان کهگیلویه داشته و در سال ٩٠ در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شد.
ارسال نظرات