کارت سبز ریاکاری و ترویج طلاق

امیر حمزه ‌نژاد: اقدام دولت در ارائه لایحه حذف واژه طلاق از شناسنامه زنان مطلقه موضوعی است که منتقدان زیادی دارد. این لایحه اقدامی قابل تامل که اگرچه در پس آن یک نیت خیرخواهانه موجود است اما در ادامه مشکلاتی پشت سر خود دارد که بسیاری از کارشناسان و مشاوران امور خانواده را نگران کرده است. طرفداران این طرح از جنبه روانی منفی طلاق می گویند و بیان می کنند که واژه طلاق در ازدواج‌های مجدد اثر منفی دارد که باید این موضوع را از بین برد.

البته مطرح می شود که حذف واژه طلاق از شناسنامه زنان مطلقه به منزله کتمان ازدواج نیست و این امکان وجود دارد تا در صورت لزوم از ثبت احوال استعلام صورت گیرد. همچنین مطرح می شود که زنان بعد از طلاق به همسر قبلی خود تعلق ندارند لذا لزومی برای ذکر نام همسر در شناسنامه آنها وجود نخواهد داشت بر این اساس می توان با اتخاذ تدابیری واژه طلاق از شناسنامه حذف شود.

اینکه طراحان و طرفداران این لایحه از فضای منفی طلاق صحبت می کنند مسئله درستی است. طلاق در دستورات دینی اسلام نیز امری ناپسند است و هیچ حلالی در نزد خدا منفورتر از طلاق نیست و گفته شده که طلاق عرش الهی را می لرزاند! اما منفی بودن طلاق در ذات خود بد نیست و به نظر می رسد که قبح‌زدایی از طلاق اثرات بدتری در جامعه خواهد داشت که عادی کردن این امر می تواند به ترویج طلاق بینجامد. درواقع کسی که قصد طلاق دارد باید تبعات منفی آن را بپذیرد و ممکن است بسیاری با آینده نگری از این امر خودداری کنند و این موضوع به تحکیم خانواده منجر شود.

 کما اینکه برای جلوگیری از طلاق بایستی تبعات آن را نیز به آقایان و خصوصا خانم‌ها یادآور شد. یکی از تبعات طلاق نیز نام مطلقه بودن روی زنان و مردان است که قطعا در ازدواج بعدی فرد بایستی با همسر آینده خود این موضوع را در میان بگذارد. پاک کردن واژه طلاق از شناسنامه دروغ گویی را در جامعه ترویج می دهد که نه تنها دردی از جامعه دوا نمی کند بلکه مشکلات آنرا نیز بیشتر می کند. زندگی که با صداقت آغاز نشود احتمال آن  که به طلاق بینجامد بیشتر خواهد شد.

ازسوی دیگر زنانی که این موضوع را به اطلاع همسران آینده خود و خانواده‌های آنان نمی‌رسانند همواره با استرس افشا شدن واقعیت روبروخواهند شد که این موضوع آرامش روانی آنان را بیش از پیش مختل می کند.

همچنین پاک کردن واژه طلاق از شناسنامه تنها پاک کردن صورت مسئله است. چراکه زنان مطلقه فضای منفی در اتمسفر اطراف‌شان وجود دارد که اغلب قابل کتمان نیست و مطلقه بودن آنان نقل محافل است و قطعا به راحتی افشا می‌شود. از سوی دیگر مگر می شود زندگی گذشته را کاملا کتمان کرد. زندگی گذشته پر از تجربه‌ها و پختگی‌هاست که باید از آنها درس گرفت.

البته فارغ از این طرح‌های ناپخته بایستی برای زنان مطلقه کاری کرد. پیوند آنان به زندگی دیگر راه حلی لازم دارد که باید دولت برای آن به طور عملی و برنامه‌ریزی شده‌تری وارد شود و به جای پاک کردن صورت مسئله موتورهای محرک را به کار بیندازد. بسیاری از زنان به دلایل اعتیاد مردان یا بیماری یا آسیب‌های مختلف طلاق گرفته، حتی برخی از زنان در شکست اولیه زندگی مقصرند در هر حال برای عبور از شکست در زندگی، نیاز به پنهان کردن یا حذف واژه طلاق از شناسنامه نیست.

 در جامعه ما اگرچه نگرش به طلاق نسبت به دهه ۶۰ و ۷۰ بهتر شده اما همچنان نگاه منفی به طلاق وجود دارد و این طرح می‌تواند؛ تبعات منفی داشته و موجب سلب اعتماد عمومی از جامعه شود. این موضوع قطعا به بدبینی جامعه نسبت به دختران که امر جامعه‌شناسانه بسیار مهمی و قابل بررسی است و در امر ازدواج بسیار قابل توجه می‌باشد، منجر خواهد شد. کارشناسان مطرح می‌کنند که این مسئله باعث وسواس بیشتر مردان شده و ممکن است؛ تلاش کنند تا بیشتر درباره گذشته خانم‌ها مطلع شوند که بی‌شک مشکلات و آسیب‌هایی را به همراه خواهد داشت. کما اینکه بدعت بدی از نظر استعلام زندگی گذشته خانم‌ها و آقایان را به دنبال دارد که قطعا امر ازدواج را سخت‌تر می‌کند.

البته استثنائاتی هم می تواند این امر داشته باشد که باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد. مثلا حذف واژه طلاق از شناسانه افرادی که در دوران عقد جدا شدند، منطقی‌تر است. از سوی دیگر زنانی که مجددا ازدواج می‌کنند با توجه به اینکه همسر دوم این افراد از مطلقه بودن آنان با خبر باشد می توانند برای عدم ایجاد مشکل در زندگی شان نام همسراول را از شناسنامه پاک کنند که این موضوع نیز با این شرط منطقی تر است. 

نپختگی این طرح آنجا اشکار می شود که عده‌ای از زنان مطلقه از زندگی اول‌شان فرزندی دارند که نام فرزندشان قطعا در شناسنامه‌ ذکر می‌شود و حذف نام همسر در این حوزه چندان دردی از آنان دوا نمی‌کند.

به هر لحاظ باید در جامعه موضوعی به عنوان پذیریش شکست نیز وجود داشته باشد. افراد هر چقدر تلخ باید با واقعیت‌های زندگی و رفتار و نگرش‌هایی که در زندگی‌شان اثرات منفی و مثبت داشته‌اند روبرو شوند و اینگونه است که جامعه با همه مشکلاتش به سلامت جسمی و روانی بیشتر نزدیک می شود.

نویسنده امیرحمزه نژاد