ماهواره‌های ايرانی به موزه می‌روند يا به فضا‌؟!

با آنكه بيش از يك دهه از طراحي و ساخت مدل زميني مصباح مي‌گذرد، هنوز مشخص نيست چه بلايي بر سر اين ماهواره آمده است. طبق برآوردهاي كارشناسي در آن زمان هزينه راه‌اندازي ماهواره مصباح ۱۰ ميليارد تومان اعلام شد. قيمت دلار در سال ۱۳۷۶ كمتر از ۵۰۰ تومان بوده و با يك حساب ساده هزينه پروژه ماهواره مصباح بيش از ۲۰ ميليون دلار و معادل حدوداً 80 ميليارد تومان به نرخ امروز دلار است. البته هزينه مادي 80 ميليارد توماني تنها بخشي از مرثيه سوزناك است و بايد از ساير هزينه‌ها چون تلاش و زحمت شبانه‌روزي خيل كارشناسان فضايي وزارت ارتباطات، سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران و اميد و خوشحالي مردم كشورمان به رشد علمي كشور كه به نااميدي مبدل شده، بگذريم.  مسئولان دولتي، تا مدت‌ها حرفي از سرنوشت اين ماهواره نمي‌زدند تا اينكه بالاخره اعلام شد كه «به علت تحريم‌ها، ماهواره ايراني مصباح تاكنون در مصادره ايتاليا قرار داشته و مديران دولتي در حال مذاكره براي بازپس‌گيري اين ماهواره هستند». هر زمان كه خبرنگاران طي سال‌هاي اخير از واعظي وزير ارتباطات درباره باز پس گرفتن اين ماهواره سؤال كرده‌اند، وي پاسخ داده است كه «با برداشته شدن تحريم‌ها به طور قطع اين ماهواره را پس خواهيم گرفت.»
چندي پيش بود كه معاون سازمان فضايي بالاخره گفت: پرتاب ماهواره مصباح به صلاح نبود و در موزه بيشتر استفاده مي‌شود!
وي در اينباره توضيح داد: ماهواره مصباح كه مأموريت آن 10 سال پيش تعريف شده بود، قرار بود يك ماهواره مخابراتي باشد كه يك سري داده را از نقاط مختلف زمين جمع‌آوري و ذخيره و در نقطه‌اي ديگر تخليه كند. اما حالا اين تصميم نهايي نشده و اين ماهواره مجدد بايد برگردانده، تست و حتي برخي قطعات آن تعويض شود؛ چراكه امكان دارد، برخي قطعات قابل استفاده نباشد. اين يعني ماهواره دوباره باز و بسته شود، بنابراين از لحاظ فني به صلاح نيست مجدداً پرتاب آن مطرح شود.  در نهايت هم آب پاكي را روي دست خبرنگاران ريخت و گفت: موزه‌اي را در حال راه‌اندازي هستيم كه بيشتر جنبه آموزشي داشته باشد و مصباح را در آنجا نگهداري كنيم.
اين خبر به تأييد رئيس سازمان فضايي ايران هم رسيد و اظهار داشت: آخرين تصميمي كه در مورد ماهواره مصباح اخذ شده اين است كه در موزه‌اي نگهداري شود، زيرا اين ماهواره هزينه‌هاي زيادي براي پرتاب دارد.  در حالي كه دستاورد 80 ميليارد توماني از حاصل تلاش و زحمت شبانه‌روزي خيل كارشناسان فضايي وزارت ارتباطات، سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي ايران بدون هيچ‌گونه بهره‌برداري به موزه ختم شده و رسانه‌هاي غربي خوراك خوبي براي رپرتاژ ساعت‌هاي خالي خود يافته بودند، وزير ارتباطات در حاشيه نشست هيئت دولت اعلام كرد: ماهواره مصباح اكنون  در ايتاليا است، البته پس از اجرايي شدن برجام، براي گرفتن ماهواره مصباح مذاكراتي را با ايتاليا شروع كرديم.  وي دراين‌باره تصريح كرد: ما اصلاً موزه‌اي براي ماهواره نداريم؛ تكليف ماهواره مصباح، بعد از تحويل از ايتاليا و توسط كارشناسان كشورمان مشخص مي‌شود.
واعظي در نهايت اضافه كرد: هم‌اكنون با ايتاليا در حال مذاكره براي بازگرداندن ماهواره مصباح هستيم تا پس از تحويل در اختيار متخصص‌هايمان قرار دهيم و آنها بگويند اين ماهواره قابل پرتاب هست يا نه.  گذشته از اينكه مقامات دولتي در سال‌هاي قبل، همواره تحريم‌ها را وجود مشكلي بر سر راه باز پس گرفتن اين ماهواره دانستند و حتي معلوم نكردند، چرا در مذاكرات برجامي خود از فرجام اين ماهواره حرفي نزدند، اما واعظي در حالي اكنون بر بازپس‌گيري اين ماهواره تأكيد می‌کند و قابليت پرتاب آن را به عهده متخصصان دانسته است كه مسئولان سازمان فضايي معتقد هستند از لحاظ فني به صلاح نيست مجدداً پرتاب آن مطرح شود!