به گزارش خبرگزاری بسیج، عملکرد 10ماهه سال 95 بخش پولی و بانکی و اثر تسهیلاتدهی و عملیات بانکی بر اقتصاد کشور نشان میدهد که در دی ماه 95 رقم پایه پولی به 172هزار میلیارد تومان، نقدینگی 1196 هزار میلیارد تومان و ضریب فزاینده به عدد 6.947 رسیده و رشد نقدینگی یکساله 26درصد، رشد پایه پولی یکساله 17.3درصد و رشد ضریب فزاینده 7.4درصد بوده است.
به گزارش «تعادل»، این گزارش عملکرد سیستم بانکی نشان میدهد که در طول 5 سال اخیر سهم سرمایه در گردش از تسهیلاتدهی بانکها بهعنوان تامینکننده نیازهای روزمره و عامل سرپا ماندن بنگاههای تولیدی، از 46درصد در سال 91 به 63.7درصد در سال 95 و سهم خرید کالای شخصی بهعنوان عامل رشد تقاضا از 4.7درصد به 9.4درصد افزایش یافته است.
همچنین عوامل موثر در رشد پایه پولی نشان میدهد که مطالبات بانک مرکزی از بانکها یا اضافه برداشت بانکها مهمترین عامل رشد پایه پولی بوده که رقم آن به 109هزار میلیارد تومان رسیده و در یک سال اخیر معادل 17.4درصد رشد کرده است.
حجم نقدینگی در دی 95 به 1196.6 و پایه پولی به عدد 172.23 هزار میلیارد تومان رسیده و از تقسیم نقدینگی بر پایه پولی میزان ضریب فزاینده به 6.95 رسیده است.
رشد نقدینگی از 27.2درصد در دی 94 نسبت به ماه مشابه سال قبل به عدد 26درصد در دی 95 رسیده و کاهش 1.2واحد درصدی داشته است. همچنین در دی ماه 94 نسبت به اسفند 93 معادل 21.3درصد و در دی 95 نسبت به اسفند 94 معادل 17.6درصد رشد کرده که نشاندهنده کاهش رشد نقدینگی در سال 95 نسبت به سال 94 است. رشد نقدینگی در 5 سال اخیر از 30درصد در سال 91 به ترتیب به 25.9درصد، 22.3درصد، 30درصد، و 26درصد طی سالهای 95-1391 رسیده است. رشد پایه پولی نیز در این 5 سال به ترتیب 27.6درصد، 16.9درصد، 10.7درصد، 16.9درصد و 17.3درصد بوده است.
ضریب فزاینده نیز که از عدد 4 در سال 91 به عدد 6.95 در سال 95 رسیده در این سالها به ترتیب 1.9درصد، 7.7درصد، 10.5درصد، 11.2درصد و 7.4درصد رشد داشته است.
از سوی دیگر رشد پایه پولی در دی 94 معادل 20.5درصد بوده که در دی 95 نسبت به دی 94 به 17.3درصد کاهش یافته است. در دی ماه 95 نسبت به اسفند 94 نیز رشد 12.3درصدی داشته که نسبت به رشد 11.9درصدی دی 94 به اسفند 93 معادل 0.4واحد درصد افزایش نشان میدهد. بر این اساس، رشد پایه پولی در طول یک سال منتهی به دی 95 با رشد بالای 17درصدی همراه بوده است. این نکته نشان میدهد که با وجود رشد نقدینگی 26درصدی یک سال اخیر، این رشد تاحدودی از محل پایه پولی بوده و بیشتر از محل افزایش ضریب فزاینده حاصل شده است.
ضریب فزاینده از تقسیم میزان نقدینگی بر میزان پایه پولی حاصل میشود و در دی ماه 95 به عدد 6.95 رسیده که نزدیک به 7 است. این شاخص که نشانه گردش پایه پولی و خلق پول و نقدینگی است از عدد 6.47 در دی 94 به عدد 6.95 در دی 95 رسیده و بهزودی به مرز 7 میرسد. ضریب فزاینده در سال 94 معادل 11.2درصد رشد کرده و در دی 95 نسبت به دی 94 معادل 7.4درصد رشد کرده است.
پایه پولی در پایان دی 95 با رقم 172.23هزار میلیارد تومان رشد 17.3درصدی در یک سال قبل داشته است.
عوامل موثر افزایش پایه پولی شامل خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی معادل 188هزار میلیارد تومان که سهم آن از رشد 17.3درصدی پایه پولی معادل 6.1، خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی نیز معادل 22.88هزار میلیارد تومان با سهم 3.7، مطالبات بانک مرکزی از بانکها معادل 109.2هزار میلیارد تومان با سهم 17.4 و خالص سایر اقلام بانک مرکزی با عدد 148-هزار میلیارد تومان و سهم 9.9- است
همانطور که سهم هر یک از میزان رشد 17.3درصدی پایه پولی نشان میدهد بیشترین نقش در رشد پایه پولی را مطالبات بانک مرکزی از بانکها یعنی اضافه برداشت بانکها دارد که 17.4 یعنی بیشترین اثرگذاری را داشته است. پس از آن خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی با 6.1 و خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی به عهده دارند. اثر خالص سایر اقلام بانک مرکزی نیز نقش خنثیکننده 9.9-درصدی داشته است.
درحال حاضر رقم طلب بانک مرکزی از بانکها با عدد 109هزار میلیارد تومان بالاترین نقش را در ایجاد نقدینگی و پایه پولی و تورم دارد.