یکی از تلاش‌های ارزشمند بزرگان و اندیشمندان حوزه‌های علمیه، کوشش برای برقراری انس بین مفاهیم عرفانی و فلسفی با متون دینی و شرع مقدس بوده که آیت‌الله نیریزی از سردمداران این تفکر است.
به گزارش خبرگزاری بسیج از قم، نیریز در شرق استان فارس واقع است؛ منطقه‌ای که خاستگاه علما و فضلای بزرگواری مانند آیت‌الله سید شهاب الدین نیریزی است.
سیدشهاب الدین متولد سال 1255 هجری قمری است. خاندان او از دیرباز و به دلیل ارادت به آستان مقدس حضرت احمد بن موسی(ع) در این منطقه و استان ساکن شدند.
سیدشهاب الدین دوران کودکی را به شاگردی در محضر پدر عالم و اندیشمندش گذراند و سپس به مکتبخانه رفت.
او سپس به شیراز عزیمت کرد و محضر استادانی مانند آیات علامه شیخ محمدمهدی مازندرانی کجوری را در فقه و اصول و شیخ عباس دارابی و ملا آقا جهرمی را در فلسفه و عرفان درک کرد.
اکنون نوبت آن بود تا سیدشهاب الدین برای تکمیل تحصیلات خود راه تهران را در پیش بگیرد.
او در تهران و در مدرسه مروی – که از بناهای ساخته شده توسط حاج محمدحسین خان قاجار مروی بود – سکنی گزید و به حوزه درسی آیت‌الله میرزا محمدحسین آشتیانی شتافت.
در آن سال‌ها، مکتب فلسفی تهران هم به همت بزرگانی مانند آیت‌الله ملا علی نوری پا گرفته بود و سیدشهاب‌الدین به همراه علی مدرس زنوزی، سیدابوالحسن جلوه و میرزا حسین سبزواری به محضر آن استاد فرزانه شتافتند؛ چهار نفری که بعد‌ها به نام «حکمای اربعه» مشهور شدند و حلقه وصلی بین فلسفه قدیم و فلسفه جدید ایجاد کردند.
در عین حال سیدشهاب الدین در آن سال‌ها، علاقه وافری به آموختن عرفان و زانو زدن در محضر استادان عرفان و شهود در خود احساس کرد و به همین دلیل به حضور حکیم عارف آیت‌الله میرزا محمدرضا صهبانی قمشه‌ای رسید. او در این تلمذ همراهانی مانند میرزا هاشم اشکوری، میرزا حسن کرمانشاهی و میرزا محمود کهکی قمی را در کنار خود می‌دید، شاگردانی که بعد‌ها به عنوان استادان برجسته عرفانی در جهان اسلام شناخته شدند.
اینگونه بود که آیت‌الله نیریزی در محضر حکیم قمشه‌ای کتاب‌هایی مانند فصوص الحکم ابن عربی، شفا و اشارات ابو علی سینا، اسفار اربعه ملاصدرا را خواند و البته نکاتی هم از مصباح الانس و فتوحات مکیه آموخت.
آیت‌الله نیریزی البته در کنار تحصیل، مدرسه صدر تهران را به عنوان مرکز تدریس خود برگزید و به تدریس هم مشغول شد. تدریس او شامل جلسات عمومی و اختصاصی بود که در جلسات اختصاصی برخی شاگردان مستعد را به حضور می‌پذیرفت.
آیت‌الله نیریزی در تدریس خود به مواردی مانند نظریات تفسیر قرآن و اندیشه‌های ملاصدرا و ابن عربی بسیار توجه می‌کرد و درس دادن وی به گونه‌ای بود که تلاش داشت تا انسی بین مسائل فلسفی و عرفانی با روایات و شرع مقدس ایجاد کند.
در این تدریس‌ها شاگردان بسیاری را پرورش داد که آیات شیخ آقا بزرگ تهرانی، آقا بزرگ شهیدی، سیدحسین بادکوبه‌ای، سیدموسی زرآبادی، شیخ عبدالحسین رشتی، میرزا محمود آشتیانی، میرزا احمد آشتیانی، میرزا مهدی آشتیانی، محمد کاظم عصار و میرزا مهدی امیرکلایی مازندرانی از آن جمله‌اند؛ شاگردانی که بعد‌ها به عنوان استادان مسلم حوزه‌های علمیه و به ویژه حوزه علمیه نجف اشرف شناخته شدند.
باید گفت شخصیت برجسته آیت‌الله سید شهاب الدین نیریزی چنان است که علامه شهید آیت‌الله مرتضی مطهری درباره وی می‌فرماید:
«میرزا شهاب الدین نیریزی علاوه بر حکمت، در فقه و اصول مهارت داشت. او در عرفان نظری محی الدینی ید طولایی داشته است.
وی در مدرسه صدر تهران به کار تحقیقی، تدریس و تربیت شاگرد پرداخت و رساله‌ای در حقیقت وجود نگاشته است.»
همچنین آیت‌الله سیدجلال‌الدین آشتیانی، وی را عارف کامل و فیلسوف بارع نامیده است.
رساله فی الوجود و بیان حقیقته، حاشیه‌ای بر تمهید القواعد، تصحیح تعلیقات و حواشی بر کتاب الاسفار الاربعه و تصحیح تعلیقات بر شرح فصوص الحکم از جمله آثاری بوده که از آیت‌الله میرزا شهاب الدین نیریزی به یادگار مانده است.
این عارف، فیلسوف و فقیه عالی‌مقام سرانجام پس از 72 سال عمر با برکت در مانند چنین روزهایی از ربیع الاول سال 1327 هجری قمری به دیدار معبود شتافت.
براساس وصیت وی، شاگرد بارزش یعنی آیت‌الله شیخ مهدی امیرکلایی مازندرانی، به عنوان وصی وی، امر تشییع و تدفین معظم‌له را در قم و در قبرستان وادی السلام خاکفرج به انجام رساند.
لازم به ذکر است که بر روی سنگ قبر این استاد والامقام، عبارت «البارع الکامل العادل الحامل المتأله قدوه العارفین و ذریه رسول رب العالمین» نقش بسته است.
گفتنی است، پس از ارتحال این استاد برجسته حوزه‌های علمیه، شاگردان وی به محضر آیت‌الله میرزا حسن کرمانشاهی رسیدند تا ایشان در جایگاه مرحوم آیت‌الله نیریزی به تدریس و تربیت طلاب مشغول شود.
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
پر بیننده ها
آخرین اخبار
