مرحوم میرزا حبیب اله املشی عالمی که هنوز ناشناخته باقی مانده است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج گیلان از املش، حجةالاسلام والمسلمین محمد صفری امام جمعه املش در مراسم نکوداشت یاد و خاطره میرزا حبیب اله املشی معروف به میرزای رشتی که صبح امروز در مسجد اعظم املش برگزار شد؛ گفت: متأسفانه تا کنون مراسم بزرگداشتی که در خور شأن این عالم برجسته دینی در این شهرستان برگزار نشده که این گله هم بر مسئولین و هم برشهروندان املشی وارد است.

وی گفت: میرزا حبیب اله املشی معروف به میرزای رشتی که از زندگانی پر از افتخار برخودار است و در فرهنگ اسلامی کسب علم بعد از عبادت خدا و تکریم مقام عالم به ویژه عالم دینی بسیار سفارش شده و بعنوان یکی از اعمال صالح معرفی شده است.

امام جمعه املش تصریح کرد: میرزا حبیب اله املشی که 205 سال پیش در این شهرستان متولد شده، فرزند میرزا محمدعلی خان و نوه میرزا جهانگیرخان قوچانی است که در قرن یازدهم هجری قمری به دلیل کوچ اجباری به املش مهاجرت کرده و مرحوم پدر میرزا حبیب اله املشی پس از سالیان سال بعنوان  حاکم برتر املش شد.

وی افزود: به همت پدر میرزا حبیب اله املشی تا دوازده سالگی قرآن را در منزل فرا گرفت سپس به حوزه علمیه لنگرود رفت و سپس به حوزه علیمه رشت و بعد از آن به حوزه علمیه قزوین که در آن زمان یک حوزه علمیه معتبری بود؛ عزیمت کرد و در نزد استاد شیخ عبدالکریم ایروانی که در فقه و اصول سرآمد بود؛ بهره برد.

امام جمعه املش گفت: میرزا حبیب اله املشی تا سن 25 سالگی در قزوین ماندگار شد و به درجه اجتهاد نائل آمد سپس به زادگاهش املش هجرت کرد و در مدت 4 سال اقامت در زادگاهش روحانی طراز اول و مرجع دینی و علمی مردم منطقه املش شد.

حجت الاسلام صفری یادآور شد: میرزا حبیب اله املشی پس از 4 سال اقامت در این شهرستان به حوزه علمیه نجف که در آن روزگار بزرگترین و مهمترین حوزه علمیه و مرکز علمی و دینی جهان تشیع بود؛ حرکت کرد که بزرگی در آن جا حضور داشتند.

وی گفت: یک سیر تاریخی از زمان پیامبر عظیم الشأن اسلام تاکنون رخ داده تا این که علمای برجسته ای با تحمل سختی ها و مشکلات فراوان احکام و معارف دین مبین اسلام را سینه به سینه به ما منتقل کرده اند که پس از غیبت امام عصر(عج) مرحوم شیخ صدوق و شیخ کلینی در بغداد علی رغم این که مرکز خلافت حکومت عباسی بود؛ جریان روحانیت را سازماندهی کردند که البته طلایه دار این جریان مرحوم شیخ مفید است.

امام جمعه املش گفت: شیخ مفید سرآمد سایر علمای دینی زمان خود بود و شاگردان برجسته ای از جمله مرحوم علم الهدی، شیخ مرتضی و شیخ طوسی از وی بهره ی فراوان برده اند و در آن زمان پایتخت جهان اسلام هم پایتخت دینی و علمی بود و هم پایتخت سیاسی بود.

حجت الاسلام صفری خاطرنشان کرد: پس از حکومت آل بویه در بغداد که یک حکومت شیعی بود و حدود 130- 140 سال حکومت کنند که گیلانی اهل منطقه ما بودند. با روی کار آمدن حکومت سلجوقیان که یک حکومت مخالف تشیع بود، عالمان دین تحت فشار قرار می گیرند و در آن زمان رئیس العلماء شیخ طوسی همان شاگرد شیخ مفید بود که از بغداد به سمت نجف برای تأسیس یک پایگاه علمی و دینی کوچ کرد.

وی افزود: در این جریانات کتابخانه شیخ طوسی مجهز به سیصد هزار کتاب که ده ها هزار آن کتاب خطی بود؛ به آتش کشیده شد و این زمانی اتفاق افتاد که شامل کتاب های ادعیه و مناجات هم بود.

امام جمعه املش گفت: هجرت میرزا حبیب اله املشی به نجف مقارن بوده با حضور شیخ محمدحسین نجفی صاحب جواهر که چهل سال برای نوشتن کتاب فقه جواهری زحمت کشیده است که آبشخور کتاب های فقهی امروز ماست.

حجت الاسلام صفری افزود: میرزا حبیب اله املشی بعد از رحلت شیخ محمد حسین نجفی، هفت سال در کلاس های درس شیخ انصاری که بیشتر فتوای احتیاطی صادر می کرد، بدون غیبت و وقفه حضور می یابد تا احترام وی را بجا آورده باشد و این در حالی است که به لحاظ دینی و علمی کمتر از شیخ انصاری نبود.

امام جمعه املش گفت: با رحلت شیخ انصاری مردم که بدنبال مرجع خویش می گشتند و از بین 4 شاگرد برجسته شیخ انصاری، میرزا حبیب اله املشی را بعنوان جانشین شیخ انصاری انتخاب می کنند ولی میرزا از پذیرش آن امتناع می کند و زمام امور را از روی بصیرت به میرزای شیرازی واگذار می کند.

امام جمعه املش گفت: میرزا حبیب اله املشی به لحاظ علمی و معرفتی سطح شیخ انصاری و میرزای شیرزای بود و باید مراسم نکوداشتی در خور شأن این عالم برجسته املشی برگزار شود و خوب معرفی و شناسانده شود و ما در تاریخ گیلان دو شخصیت برجسته برای دنیای اسلام داریم که یکی میرزا حبیب اله املشی و دیگری مرحوم آیت اله بهجت فومنی است.

امام جمعه املش گفت: ما اندکی شناخت از مرحوم آیت اله بهجت فومنی داریم ولی از شخصیت مرحوم میرزا حبیب اله املشی شناختی نداریم که نیاز است کار بیشتری شود و یک مراسم استانی برگزار شود.

امام جمعه املش گفت: میرزا حبیب اله املشی به لحاظ شخصیتی در هفت سال اقامت در قزوین یک زندگی زاهدانه ای داشته و همان جا با یک دختری از اربابان قزوین ازدواج می کند در حالی که خودش هم پسر حاکم املش بود ولی از زهد و معرفت بالایی برخوردار بود.

امام جمعه املش گفت: میرزا حبیب اله املشی از ارث پدری گذشت می کند ولی زندگی سختی را تحمل می کند و از تواضع و فروتنی بالایی برخوردار بود و نسبت به عبادت خدا عشق می ورزید و در تکریم پدر مادرش همین بس که پس فوت والدین برایشان سه بار نماز خواند و نه تنها به استاد حتی به شاگردانش احترام ویژه ای قائل بود.

وی گفت: میرزا حبیب اله املشی هرگز آبروی سیاسی دنیای اسلام را بخاطر شهرت طلبی و مطامع و منافع شخصی به بازی نگرفت و مصلحت اسلام و جامعه اسلامی را اولویت قرار داد و خیلی راحت عنوان مرجعیت جهان اسلام را به میرزای شیرازی بزرگ واگذار کرد و این اوج تواضع و فروتنی انسان است.

امام جمعه املش گفت: آن چه ما امروز از مکتب انسازساز اسلام داریم حاصل تلاش و کوشش علمای بزرگی است که در تعلیم و ترویج احکام و معارف دین مبین اسلام سختی های بسیار فراوانی را تحمل کرده اند و نزد اساتید شاگردی کرده و خود شاگران برجسته ای تربیت کرده اند و همه ی ما امروز مدیون این شخصیت های برجسته دینی هستیم.

حجت الاسلام صفری به شاگردان مرحوم میرزا حبیب اله املشی اشاره کرد و گفت: از جمله ی آنان مرحوم آقا سید حسن اصفهانی، مرحوم میرزای نائینی، مرحوم شیخ فضل اله نوری، مرحوم مجتهد رشتی و مرحوم علامه رشتی و مرحوم سید کاظم یزدی است.