آیت الله مصباح یزدی در این گفت و گوی حدود یک ساعت در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بیانات و رهنمودهایی را بیان نمود.
وی در ابتدا با بیان اینکه خدای را شاکرم که در عصر و کشوری زندگی می کنم که حکومتش رسماً بر اساس اسلام پی ریزی شده است و شخصیت اول آن، بزرگترین شخصیت روحانی کشور است که جامع همه شرایط و اوصاف می باشد، گفت: در سایه این حکومت امکاناتی برای ما فراهم شده است که نمونه اش حضور شما عزیزان است.
مدیر مؤسسه امام خمینی، با اشاره به اینکه 70 سال پیش حتی در خواب هم نمی دیدیم که روزگاری بیاید و چنین خانم های فرهیخته، تحصیل کرده، اهل مطالعه، دردمند، دغدغه دار را ببینیم که حاضر باشند یا فداکاری از لوازم و ضروریات زندگی شخصی و خانوادگی صرف نظر نمایند و برای پیشرفت اسلام و حکومت اسلامی کار کنند، گفت: به وجود امثال شما افتخار می کنیم و امیدواریم خداوند توفیق شکرگذاری از این نعمت را به ما هم مرحمت بفرماید.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه با بیان اینکه موضوع زن در اسلام، موضوع جدیدی نیست و قرن هاست که درباره اش بحث های زیادی انجام گرفته است و اگر سابقه اش را در تاریخ پیگیری کنیم به زمان خود پیامبراکرم(ص) بر می گردد، اظهار داشت: گاهی خانم هایی به صورت فردی یا گروهی خدمت پیامبر اکرم(ص) مشرف می شدند و درباره خودشان و درخواست هایی که داشتند یا درباره شرایط زندگی شان و پیشنهاداتی که داشتند صحبت می کردند.
آیت الله مصباح یزدی از جمله داستانی که در المیزان اشاره کرد و گفت: گروهی از خانم ها خدمت پیامبر اکرم(ص) شرف یاب شدند و اجازه مطرح کردند: ما هم مثل مردها در جهاد شرکت کنیم، منظورشان جهاد ابتدایی بود و بیاناتی پیامبر اکرم(ص) در پاسخ به آن ها خیلی جالب توجه است.
وی ادامه داد: مسئله زن در اسلام، مسئله تازه مطرح شده ای نیست، مخصوصا مسائلی که درباره تفاوت های بین زنان و مردان است. مثل تصمیم گیری برای تعدد ازدواج که فی الجمله در اسلام ضروری و جایز بوده و هست و عکس آن برای زنان صدق نمی کند و زن حق ندارد در هیچ شرایطی چند شوهر داشته باشد ولی مرد تحت شرایطی می تواند چند زن داشته باشد در اینجا همیشه این مطرح بوده که «این چه تبعیضی است که بین زن و مرد مطرح است؟»
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) با بیان این مطلب که امروزه برخی از مسائلی بعد از رنسانس شروع شده و امروز به اوج خود رسیده است، گفت: مثل آزادی زنان که در واقع بی بندوباری و به جز برهنگی فیزیکی، برهنگی اخلاقی است؛ دست آویزی برای شیاطینی شده است که از این راه ها هم بخواهند علیه اسلام و کشورهای اسلامی سوژه و تبلیغاتی داشته باشند.
این استاد حوزه بیان کرد: این ها واقعیت هایی است که وجود دارد اما ما باید چه کنیم؟ و راه صحیح کدام است؟ و وظیفه اصلی ما چیست؟
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، گفت: به طور طبیعی منابع پاسخ به این دست سؤالات که نظر اسلام در مورد زن چیست؟ آیا زن و مرد در همه چیز به صورت مساوی هستند یا نه؟ تفاوت های فی الجمله وجود دارد و آیا این تفاوت ها به صورتی جبران شده است یا نه ؟ منابع اسلامی ابتدا قرآن و سنت و بعد سیره اهل بیت علیه السلام است .
آیت الله مصباح یزدی بیان کرد: سوال می شود که آیا در زمینه پاسخ گویی به شبهات، کار کافی صورت گرفته است؟ باید گفت: اگر منظور از کار کافی این باشد که کسی 100 -50 سال پیش کتابی نوشته باشد! بله این کار شده است؛ اما اگر منظور از کار کافی این باشد که تحقیقاتی انجام شده باشد که امروز در دسترس همگان باشد و بتوان آنها را در محافل علمی و دانشگاه و حتی در رسانه ها مطرح کرد و در مورد آنها به بحث نشست و پاسخ همه شبهات را به اندازه ای که شبهات مطرح شده داد و به همان اندازه هم پاسخ گویی که بیان پاسخ گفتن به شبهات را داشته باشد داشت، باید گفت: حقیقت این است که چنین کاری نشده است.
وی با تأکید بر اینکه چنین چیزی فقط به موضوع زنان اختصاص ندارد، تصریح کرد: چنین شرایطی درباره اقتصاد، سیاست و حتی درباره ولایت فقیه که اساس نظام فعلی ما مبتنی بر آن است نیز ملاحظه می شود تا جایی که هم در حوزه علمیه و هم بین سیاستمداران چه آن جاهایی که کسانی جرأت کرده و بر این امر تصریح می کنند و چه آنجایی که از گوشه و کنار برمی آید از عقاید و افکارشان و معلوم می شود که باوری به ولایت فقیه ندارند و هر آنچه می گویند صرفا برای جلب توجه عموم مردم و مسلمانان و متدینن هست!.
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره)، با بیان اینکه حقیقت این است که من در بین سیاستمداران کسی که به ولایت فقیه به آن معنا که امام (ره) فرموده، معتقد باشد و آن را باور داشته باشد، سراغ ندارم؛ اظهارداشت: شواهدی وجود دارد، خیلی از کسانی که ادعای طرفداری از ولایت فقیه و یا شخص مقام رهبری می کنند، در دل به آن باور ندارند و اینها را فقط برای جلب افکار مردم و ساکت کردن مردم می گویند، برای اینکه به تعبیر مثل معروف، خرشان از پل بگذرد.
این حوزه با اشاره به اینکه ولایت فقیه اساس میزان و حکومت ماست ولی آنقدر که همه بتوانند به منابع اثبات، پاسخ شبهات و راه اجرایی آن دست رسی داشته باشند کاری انجام نگرفته است! گفت: در مسائل اقتصادی هم همین طور است. امروز مهم ترین مسئله دنیا ربا است و شاهدیم همین مسلئه پیشرفته ترین کشورهای دنیا را که دارای اقتصادهای درجه اول بودند دچار ورشکسته ای کرده است و روز به روز آمار بی کاران و فقرا رو به رشد است و اعتراضات و تظاهرات هایی هم در کشورهایی مانند آمریکا و ایتالیا انجام می شود. وقتی این مسائل را ریشه یابی می کنیم به سودهایی بر می گردد که سرمایه داران از راه چیزی که تعبیر فقهی ما ربا نامیده می شود، حاصل می کنند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه در کشور ما از روز اول بنابر بانکداری غیر ربوی و حذف قوانین ربوی از اقتصاد و بانکداری اسلامی بود و برای تحقق این خواسته تحقیقاتی انجام و کتاب هایی نوشته و قوانینی وضع شده و زیر نظر شورای نگهبان اصلاح شده است، تصریح کرد: ولی امروز در کشور ما عملا نرخ بهره بانکی بین 30 تا 20 درصد است و هنوز بسیاری از مسائلش اگر هم در قانون آمده است و کسانی هم داعیه این را دارند که ما قانون و قراری داریم، اما در دل می گویند عملیاتی شدنی نیست و کارهای امروز بدون بهره و نرخ بهره امکان ندارد!.
آیت الله مصباح یزدی در ادامه با بیان اینکه وقتی به کسی می خواهد با بانک معامله ای کند، برگه ای تحت عنوان عقود شرعیه را امضا می کند که اصلا نمی فهمد چه هست و نمی داند عقود شرعیه چیست؟ چرا که می خواهد وام بگیرد و 30، 28، 25 درصد به بهانه های مختلف از او سود می گیرند. افزود: این اقتصاد مهم ترین کشور اسلامی است که بر اساس قرآن است، آن قرآنب که می گوید:«اگر دست از رباخواری بر نمی دارید ، اعلام جنگ به خدا بدهید.» یعنی ما اعلام جنگ به خدا می دهیم در چنین کشوری با چنین پایگاهی می بینیم که احوال اقتصادی ما اینچنین است.
وی گفت: حال چه باید کرد؟ نخست اینکه به قدر کافی افرادی را داشته باشیم که در این زمینه تحقیق کرده باشند و آن چه نظر اسلام است را واقعا درک کرده و بشناسند و بتوانند بیان کنند. البته نمی گویم چنین افرادی نیستند و اصلا کاری نشده است امابه قدر کافی نیست، باید به قدر کافی در هر دانشگاهی کسانی باشند که بتوانند شبهات را پاسخ بدهند. جزوه ها و کتاب هایی باشد که هر کسی شبهه داشت، مطالعه کند تا شبهه اش رفع شود.
این استاد حوزه ادامه داد: پس یک کار علمی و تحقیقاتی وسیعی باید انجام بگیرد تا مسائل مربوط به زن در جامعه اسلامی مشخص شود. نخست اینکه نظر اسلام در این موضوع، چیست؟ یعنی در ابتدا حکم اولیه اسلام در مورد مسائل مربوط به زنان را بدانیم اما این کار وقتی ثمر خواهد داد که تشخیص مان و معرفت مان مضاعف باشد. یعنی اول بدانیم که چرا حکم اسلام چنین است تا بتوانیم شبهات را پاسخ بدهیم.
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) تأکید کرد: بنابراین غیر از اینکه اساس نظام زن و خانواده را در اسلام بررسی کنیم، باید ببینیم که چه شبهاتی در عالم مطرح است و آن شبهات را چگونه باید پاسخ داد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با طرح این سؤال که آیا این کار شده است یا نه ؟ پاسخ داد: عرض می کنم فی الجمله کارهایی شده است اما به قدری نیست که هر دختر دانشجویی بتواند با خواندن جزوه ای، کتابی و یا حضور در سمیناری جواب شبهاتش را دریافت کند. در وافع کار به اندازه ضرورت انجام شده است نه به اندازه کافی که بتوانیم پاسخ گوی همه شبهات باشیم ، شبهاتی که از طریق سایت ها از در و دیوار می بارد.
آیت الله مصباح یزدی در ادامه با بیان اینکه کار دوم، کاری علمی تحقیقاتی است که بانوان برای انجامش انگیزه بیشتری دارند، گفت: بعد از اینکه دانستیم نظر واقعی اسلام، درباره یک موضوع چیست باید بدانیم چه شبهاتی در آن زمینه مطرح شده است و بعد پاسخ آن شبهات را با رعایت فرهنگ و به زبان مخاطبین بدهیم چرا که کیفیت پاسخ گویی و بیان یک موضوع در پذیرفتنی شدن آن بسیار دخالت دارد. گاهی پاسخ سوالی را طبق فرهنگ خود می دهیم و در جامعه اسلامی پذیرفتنی می شود ولی برای پذیرفته شدن در جامعه دیگر، نیاز به لحن و بیان دیگری دارد .
وی گفت: مسئله سوم این است که صرف نظر از تئوری های علمی و کارهایی که فقط جنبه فرهنگی و تحقیقاتی دارد ، بیاد وضع کشور خودمان را بسنجیم، آیا این وضع کشور در حوزه بانوان، مثل سایر زمینه ها سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، بین المللی که اقتصادش را مثال زدیم، آنقدر شور شده است که دیگر خان هم فهمیده !.
این استاد حوزه ادامه داد: در مرحله سوم باید بررسی کنیم که مشکلات و مسائل خانم ها و خانواده در کشور ما از کجا ناشی شده است؟ به چه صورت است؟ و چقدر کمبود، فساد، انحراف، اشتباه و کج روی در این زمینه ها وجود دارد و به طور کلی واقعیت امور را در بیاوریم.
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) با نهی افراط و تفریط در برخورد با هر مسئله ای خاطرنشان کرد: بعضی ها سیاه نمایی می کنند یک جایی مسئله کوچکی هم باشد بزرگنمایی می کنند و می گویند همه چیز از دست رفت ، اسلام از دست رفت، احترم از دست رفت! و برخی هم برعکسش توجیه و کوچک نمایی می کنند! حقیقت، نه این است و نه آن؛ بلکه باید آن چه هست را درک بکنیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد در این زمینه باید با انجام یک تحقیق جامعه شناختی ریشه های مسائل موجود را پیدا کرده و بفهمیم که چقدرش میراث نظام های قبلی و چقدرش در اثر تبلیغات خارجی و رسانه ها و نشریات و .. است و چه عواملی هم احیانا در داخل کشور وجود دارد. عواملی که یا مزدور بیگانگان هستند و یا باورشان نیست اسلام قابل عمل است و می تواند مشکلات کشور را حل کند، چر اکه این دست افراد معتقدند: بله اسلام بوده اما مال همیشه نیست و احکام اسلام قابل تغییر است.
آیت الله مصباح یزدی خاطرنشان کرد: واقعیت های جامعه را باید بشناسیم، مسائل فرهنگی جامعه را از بُعد جامعه شناختی مورد تحقیق قرار دهیم اینکه جامعه ما چه فرهنگی دارد، در دانشگاه های ما چه خبر است. روشن هست که مسائل فرهنگی ما تحت تأثیر فرهنگ غربی قرار دارد. این یک واقعیت است و این فرهنگ الان حاکم است و در بخش عظیمی از قشرهای مختلف، بخصوص قشر تحصیل کرده، جریان دارد.
وی کار اصلی و وظیفه قشر فرهیخته را در مقابله با این نفوذ فرهنگی، تحقیق علمی و نشر آن، برگزاری جلسات، سمینارها، سخنرانی و نوشتن مقالات و ارائه کار علمی دانست و افزود : سؤال اینجاست که آیا این کارها کافی است یا نه؟
این استاد حوزه پاسخ داد: اگر سیاست گذاران کار فرهنگی، علمی و دانشگاهیان از گروهی باشند که می گویند اسلام در این زمانه پاسخ گوی مسائل جامعه نیست یا شبیه این گروه باشند، تحقیقات من و شما به کجا می رسد؟ اگر صد تا کتاب بنویسید آن کتابی که استاد به دانشجو معرفی می کند و آن نگاهی که شاگرد به استاد دارد چه می شود؟
رئیس مؤسسه امام خمینی نقش دولت و سیاست گذاری وزارت خانه هایی مانند وزارت علوم و فرهنگ و ارشاد اسلامی را در این زمینه بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: این ها مسائل بسیار پیچیده ای و در هم تنیده ای هست ولی اگر ما خودمان ندانیم نظر واقعی اسلام در این زمینه چیست در واقع کار علمی لازم را انجام نداده باشیم، همه ی چیزهای دیگر لنگ است و فرضاً اگر مسئول کشور بخواهد حکم اسلام را اجرا کند، به اینجا می رسیم که حکم اسلام چییست؟
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه خاطرنشان کرد: هر کس به عنوان یک وظیفه کلی و واجب کفایی باید بتواند به نحوی که نیازها برطرف شود در زمینه مسائل اسلامی در یک نهضت تحقیقاتی و علمی، وارد شده و کارهایی را انجام دهد . برای نمونه در مسئله زنان و خانواده ، نظر اسلام را کاملا تبیین و قطعیاتش را روشن کنیم و حال اگر در این زمنیه ها اختلاف فتوا یا احتیاطی هست قابل اغماض می باشد.
آیت الله مصباح یزدی در ادامه راه اندازی سایت هایی که بتوان در آن ها مسائل اسلامی را بیان کرد را ضروری دانست و گفت: البته این کارها نیاز به بودجه کافی و نیروی انسانی متخصص دارد که متأسفانه ما در تمام این ها لنگ هستیم .
وی با بیان اینکه چه کنیم که در خصوص رابطه با دولت، انجام شدن آنچه از اسلام است توسط دولت و کسب حمایتش برای انجام کارها، گفت: اینها مسائل جدی هست و بر طرف شدن آن با چند جلسه و ارتباط با چند روحانی امکان پذیر نیست، ما باید مشکلات را در سطح کلان دیده و بعد سهم خودمان را در آن طرح ببینیم، اینکه بخواهیم همه کارهایش را خودمان بکنیم امکان پذیر نخواهد بود.
این استاد حوزه افزود: هر کس بر اساس استعداد، معلومات و توانش، اگر بودجه می خواهد به قدر توان مالی، اگر تحقیقات می خواهد ب هقدر توان تحقیقاتی و آنقدر که شرایط زندگی اش اجازه می هد باید در این کار مشارکت کند، چرا که یک واجب کفایی است و همه ما مسئول هستیم منتها هر واجبی مشروط به قدرت است.
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) در ادامه به نحوه برخورد افراد با مسائل موجود در کشور اشاره کرد و گفت: برخی از افراد در برخورد با مسائل اجتماعی بسیار حساس اند مثل افراد زودرنج که در برخوردهای عادی زود قهر کرده و در می روند و حاضر نیستند تحمل کنند، نامید می شوند و می گویند: همه چیز از دست رفت و نمی شود کاری کرد! برخی دیگر تصور می کنند با تلاشی که انجام می دهند می توانند همه مسائل را حل کنند! واقعیت این است که اینگونه نیست که ما در اصلاح یک کار بتوانیم همه مسائل را حل کنیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: نه آن حد تفریط و نه این حد افراط درست است، باید با دید واقع بینانه، با یک نظر باز و امیدوارانه به مسائل نگاه کرد و دید چه کارهایی می شود کرد، کدام مهم تر است و در یک کار گروهی با تمرکز بر مهم ترین کار وارد عمل شد و کارهای دیگر را در صورت وجود امکانات در اولویت های بعدی قرار داد.
آیت الله مصباح یزدی در ادامه گفت: طبعا برای قشر فرهیخته جامعه، کارهای علمی و پژوهشی در اولویت کارها قرار دارد. ما باید اول مسائل علمی یک مسئله را حل کنیم و به شبهاتش پاسخ دهیم و بعد راه ترویج آن را در کشور خودمان و سپس در دنیا پیدا کنیم.
وی گفت: وقتی ما می توانیم با یک سخنرانی برای فرهیختگان کشوری که هزاران کیلومتر با ما فاصله دارد، تحولی ایجاد کنیم و نظرشان را تغییر دهیم، چه اقداماتی انجام داده ایم!؟ اصلا برای کشور خودمان چقدر نیرو تربیت کرده ایم؟!. واقعیت این است در آمریکا که بیشترین دشمنی ها را با ما انجام می دهد همه مردم یک طرز فکر ندارند اگر دچار لغزش ها و اشتباهاتی هستند به خاطر این است که مربی و معلمی ندارند آنها در این زمینه مستضعف و معذورند و ما وظیفه داریم برای شان نیرو تهیه و آنها را ارشاد کنیم.
این استاد حوزه با بیان اینکه هیچ کشوری ناامن تر و بده کار تر از آمریکا وجود ندارد، گفت: در بین مردمان این کشور هستند کسانی که دلشان می سوزد و نمی خواهند کشورشان اینطور باشد و خجالت می کشند که رئیس جمهور کشورشان یکی از آن دو نفری باشد که اکنون با هم رقابت می کنند گفت: بسیاری از آنها افراد سالمی هستند و دلشان می خواهد زندگی انسانی داشته باشند، پس زمینه وجود دارد که ما برایشان کتاب بنویسم، سخنرانی کنیم .
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) در ادامه به گروهی از کشیشان آمریکایی اشاره کرد که به ایران سفر کرده و با اسلام آشنا شدند، اگر چه مسلمان نشدند اما با بازگشت به کشورشان از مدافعان ایران و سیاست های ایران شدند و برای مردم تبیین کردند آنچه دستگاه های تبلیغاتی می گوید دروغ است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، خاطرنشان کرد: در آمریکا هستند کسانی که بشود بر روی آنها تأثیر گذاشت و راهش هم باز است اما ما نیروی کارآمدی نداریم که بتواند با زبان و فرهنگ آنها حقایق را بیان و اغناءشان کند و این کمبود منحصر به دانشگاه یا حوزه نیست بلکه ما کم کاری کردیم، دانشگاه و دستگاه های تصمیم گیری اجرایی هم کم کاری کردند.
آیت الله مصباح یزدی گفت: توقع اینکه با یک حرکت سیاسی، علمی یا اجتماعی بتوانیم همه مشکلات را حل کنیم، توقعی اشتباه است. کدام پیامبر و امام همچین کاری کرده؟ زندگی انسان برای آدمیزاد را از پیش ملائکه می دانستند « مسلم بود این ها کسانی خون ریز و مفسد خواهند بود» حالا هم همین است ما باید ببینیم چه کار می توانیم بکنیم تا کمی از این فسادها کم شود، یک قدمی محکم تر برداریم، یک کاری بنیادی تر و ریشه ای تر انجام دهیم که قابل دوام باشد.
این استاد حوزه با تأکید براینکه اگر فکر کنیم همه چیز را بتوانیم درست کنیم، اشتباه اس، گفت: باید عاقلانه و واقع بینانه بفهمیم در حل مسائل چه نقشی می توانیم، داشته باشیم و یک مقدار هم خوشبینانه و امیدوارانه با برنامه ریزی حساب شده شروع کنیم و امید داشته باشیم بعد از 20 سال به نتیجه برسیم و این در مقیاس های اجتماعی بعید نیست.
رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) با اشاره به اینکه داشتن برنامه 50 ساله در برخی از کشورها نقطه ضعف انتخاباتی است، اظهار داشت: این درحالی است که ما برای 20 سال هم برنامه ای نداریم و وقتی تازه احساس مسئولیت می کنیم به فکر برنامه های روزمره و فوری هستیم و اینها نهایت آرزوها و آرمان های ماست!.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه قشر فرهیخته جامعه باید خیلی دوراندیش تر از این باشد و مسائل ریشه ای را درک و برای آن برنامه ریزی کنند، افزود: باید بدانیم که مسائل اجتماعی و فرهنگی یکی - دو روزه حل نمی شود و نیازمند برنامه ریزی قابل سنجش و اندازه گیری باشد تا ارزیابی کنیم بعد از 6 ماه پیشرفت کرده ایم یا نه.
آیت الله مصباح یزدی، پیشرفت در کارها را منوط به برنامه ای سنجیده و حساب شده و مجریانی صادق و جدی دانست و با اشاره به وضعیت دانشگاه های کشور خاطرنشان کرد: هنوز هستند افراد مخلصی که حاضرند شبانه روز برای انجام برنامه های صحیح و قابل ارزیابی کار کند ما باید تعهد مشترک داسته باشیم و کارکردن جمعی را یاد بگیریم و آن را تقویت کنیم همچنین نسبت به مسائل جزئی حساسیت زیاد نداشته باشم تا بتوانیم کار جمعی را ادامه دهیم تا کارهای بزرگ انجام بگیرد و کارهای کوچک منابع کارهای بزرک نشود.
