به بهانه هفته احیای امر به معروف و نهی از منکر
مفهوم شهروندی را می‌توان در مجموع جزء مفاهیم جدیدی دانست که با زندگی برخاسته از تجدد و فرهنگ انسان اجتماعی در هم آمیخته و یکی از مفاهیم اساسی در شهروندی اسلامی، مسئله امر به معروف و نهی از منکر است.
کد خبر: ۸۷۶۱۲۷۱
|
۱۸ مهر ۱۳۹۵ - ۰۸:۰۳

به گزارش خبرگزاری بسیج از کردستان، براساس یک نظرسنجی، بیش از 70 درصد مردم کردستان با ستاد امر به معروف و نهی از منکر آشنایی دارند.

این موضوع حاکی از جایگاه مطلوب امر به معروف و نهی از منکر در بین مردم استان کردستان است، اما با این اوصاف، باز نیاز است که همه در راستای عمل به این وظیفه الهی تلاش کنند، چرا که توجه به این دو فریضه جامعه‌ساز، موجب جلوگیری از انحراف جامعه خواهد شد.

هفته احیای امر به معروف و نهی از منکر همزمان با اولین روز از ماه محرم آغاز می‌شود، هفته‌ای که برگرفته از فلسفه قیام امام حسین(ع) است که احیای دین پیامبر گرامی اسلام(ص) و فریضتین امر به معروف و نهی از منکر بود.

شعار هفته امر به معروف و نهی از منکر امسال «همه مسؤولیم» است و این حاکی از مسؤولیت‌پذیری تمامی افراد جامعه نسبت به این فریضه الهی است و کوتاهی و کم‌توجهی به آن نباید صورت بگیرد.

امر به معروف و نهی از منکر، عمری به درازای تاریخ دارد و در اسلام و سایر ادیان از جایگاهی بس‌رفیع و بلند برخوردار است، زیرا اساس نبوت پیامبران الهی بر امر به معروف و نهی از منکر بنا نهاده شده است.

پیامبر اکرم(ص) و یاران و اصحاب ایشان و نیز پیشوایان معصوم(ع) از امر به معروف و نهی از منکر در راستای پاسداری از اصول مکتب به مثابه مؤثرترین ابزار و نیز یک تکلیف الهی بهره گرفته‌اند.

«اًلًّذینً اِن مَکَّناهُم فی الَارض اَقامُوا الصَّلوهَ و اتَوُا الزکوُ و امَروا بالمعَروُفِ و نهَوا عنِ المُنکَر و للهِ عاقِبهُ الاُمُورِ». یعنی:«کسانی خدا را یاری می‌کنند که اگر در روی زمین به آنان اقتدار و تمکین دهیم نماز راه به پای می‌دارند و زکات به مستحقان می‌دهند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند و عاقبت کارها در دست خداست.»

نقش هر مسلمان در تعیین سرنوشت جامعه و تعهدی که باید در پذیرش مسؤولیت‌های اجتماعی داشته باشد، ایجاب می‌کند که او ناظر و مراقب همه اموری باشد که پیرامون وی اتفاق می‌افتد.

رفتار شهروندان و کیفیت مشارکت آنها در امور جامعه بعنوان یکی از الزامات اساسی سرمایه اجتماعی و از شاخص‌های توسعه یافتگی جوامع محسوب می‌شود.

فرهنگ شهروندی و عناصر کلیدی آن همواره در طول تاریخ پرفراز و نشیب این مفهوم از طرف متفکران و صاحب‌نظران علاقه‌مند به مسائل اجتماعی که تمدن و پیشرفت جوامع بشری را در استقرار آن فرهنگ می‌دانند، از ادوار باستان تاکنون مورد بحث و چالش قرار گرفته است.

مفهوم شهروندی علاوه بر زمینه‌های سیاسی، بر روابط اخلاقی بین اعضای جامعه و نیز مسائل سنتی نظری جامعه شناسی، مثل شرایط یگانگی و همبستگی اجتماعی، ناظر است.

شهروندی اجتماعی با اتکاء به آن دسته اصول اخلاقی شکوفا می‌شود که مشوق احساس برادری، همنوعی، تعهد و مسوولیت‌پذیری است که از مهم‌ترین وظایف یک شهروند مسوول، امر به معروف و نهی از منکر و احساس مسوولیت نسبت به آن است.

قرآن کریم در بیان صفات ممتاز مؤمنان می‌فرماید: «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْأَوْلِیاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَیُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ یُطِیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ» مردان و زنان با ایمان ولی (و یار و یاور) یکدیگرند، امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند، نماز را برپا می‌دارند و زکات را می‌پردازند و خدا و رسولش را اطاعت می‌کنند.

به موجب این آیه، افراد مؤمن به سرنوشت یکدیگر علاقمند بوده و به منزله یک پیکر هستند. پیوند سرنوشت‌ها موجب می‌شود که تخلف و انحراف یک فرد، در کل جامعه تأثیر بگذارد، چنان که یک بیماری واگیر در صورتی که معالجه نشود، از فرد به جامعه سرایت نموده و سلامت آن را به خطر می‌اندازد.

امر به معروف و نهى از منکر راه و روش پیامبران و شیوه صالحان است و فریضه بزرگى است که دیگر فرایض به واسطه آن بر پا می‌شود، راه‌ها امن شده و درآمدها حلال می‌شود و حقوق پایمال شده به صاحبانش برمی‌گردد.

یکی از موضوعاتی که در این رابطه به غلط در بین جامعه جا افتاده، این است که معمولا مردم مسأله امر به معروف و نهی از منکر را فقط مربوط به مضامین و اعتقادات مذهبی و نه امورات زندگی روزمره می‌دانند.

مهم‏ترین کارکرد اجتماعى امر به معروف و نهى از منکر، تأمین حقوق همگان، اصلاح عامه، بازداشتن بدکاران، ممانعت از تجاوز به محرومان، حفظ نظام اجتماعى سالم، برقرارى عدالت و نگهداشت نظام ارزشى و اخلاقى جامعه است، اساسی‌ترین ابزار نظارت اجتماعى، امر به معروف و نهى از منکر است که در همه عرصه‌ها کاربرد دارد.

لیکن مردم غالبا به دلیل ترس یا طمع این فریضه را ترک می‌کنند، حال آنکه روزى و مرگ هر کس در دست خداست و اجراى این فریضه نه روزى کسى را می‌برد و نه رشته جانش را می‌گسلد.


ارسال نظرات