به گزارش خبرگزاری بسیج، خشکسالی یک معضل جهانی بوده و به عنوان یک بحران عمیق، زندگی مردم را به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و روانی تحت الشعاع خود قرار داده است که همه مدیران درصدد فکر چاره‌ای برای مدیریت و مقابله با آن هستند.
مردم به ویژه کشاورزان استان اصفهان نیز در چند سال گذشته با این معضل دست و پنجه نرم می‌کنند همان‌طور که چند سالی است شاهد خشکی زاینده رود و بسیاری از اراضی کشاورزی از جمله برنج و گندم بوده‌اند.
به دنبال این کم آبی و کاهش اراضی کسب روزی و امرار معاش کشاورزان با مشکل جدی مواجه شده و اثرات و پیامدهایی را به همراه داشته است.
ممنوع شدن محصولات پر مصرف، استفاده از آبیاری تیپی و تغییر الگوی کشت یکی از راهکارهای ارائه شده از سوی مسئولان در این زمینه محسوب می‌شود که به بررسی دقیق و تامل بیشتری نیاز دارد، زیرا کشاورزان، تجربه را در این موضوع موثر می‌دانند.
در حال حاضر به دلیل کم آبی، برنج از جمله محصولاتی بوده که کشت آن در استان اصفهان به ویژه منطقه لنجانات ممنوع شده و محصولاتی هم‌چون ذرت و ارزن جایگزین آن شده است.
اما آن‌چه تامل برانگیز به نظر می‌رسد نارضایتی بخشی از کشاورزان از این ممنوعیت و عدم استفاده از تجربیات چند ساله، صدور پروانه و حفر چاه آب بوده که ارائه این‌گونه طرح‌ها را به سبب عدم آگاهی و تخصص مسئولان سبب زیان و ضررهایی در بخش کشاورزی از جمله تبدیل اراضی به کاربری‌ها می‌دانند و معتقد هستند که باید حق‌آبه به کشاورزان پرداخت شود.
در همین ارتباط مسئول زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان به تسنیم گفت: روی‌آوردن به کشت محصولاتی که از مصرف آب کمتری نیاز دارد در راستای مصرف بهینه آب از اهمیت و اولویت خاصی برخوردار است.
ممنوع شدن کشت برنج در اصفهان
محمد زارع با بیان اینکه کشت جایگزین برنج در دستور کار جهاد کشاورزی قرار دارد، افزود: با توجه به اینکه برنج از میزان بالای مصرف آب برخوردار است در شرایط کنونی که با کم‌آبی مواجه هستیم، درصدد جایگزینی محصولاتی با مصرف کمتر آب موثر و به صرفه هستیم.
وی از ممنوعیت کشت برنج در بیش از 13 استان کشور خبر داد و خاطرنشان کرد: 13 استان کشور از جمله فارس، اصفهان، خوزستان و لرستان از لیست حمایت‌های وزارت جهاد کشاورزی در کشت برنج حذف شده است که از اواسط سال 93 با تشکیل کمیته کشت جایگزین برنج اقدامات خوبی در زمینه تحقیقی و ترویجی به عمل آمد که زمینه‌ساز برنامه تدوین شده‌ای شده است.
مسئول زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان جایگزینی محصولات را نیازمند اعتبارات لازم از سوی استانداری دانست و گفت: با اعتبارات از سوی استانداری و همه دستگاه‌های استانی و فرا استانی جایگزینی محصولات جایگزین محقق می‌شود و در صورت تامین اعتبارات با مطالعات بیشتر محصولات جایگزین بیشتری معرفی می‌شود.
کشت کنجد جایگزین برنج
وی بیان کرد: نتایج تحقیقات در استان اصفهان نشان داده که محصولاتی هم‌چون ارزن و ذرت شیرین با استفاده از آبیاری تیپی می‌تواند از مصرف آب بکاهد و جایگزین مناسبی برای برنج باشد. همچنین کشت کنجد به سبب اینکه یک دانه روغنی گیاهی بوده مورد نیاز است.
مسئول زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان بیان کرد: در برنامه تدوین شده مقرر شد وزارت جهاد کشاورزی در راستای محصولات معرفی شده یارانه تسهیلات را تامین کند.
ممنوعیت کشت برنج راهکاری غلط ناشی از عدم تخصص مسئولان
رئیس انجمن خبرگان کشاورزی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به اتخاذ راهکارهای غلط در زمینه کشاورزی گفت: کشاورزان با وجود تجربه چند 10 ساله در زمینه مسائل کشاورزی متخصص و کارشناس بوده و بهتر از کارشناسی می‌دانند که در چه زمانی چه محصولی باید کشت شود و برخی از مسئولان ناآگاه و بدون تخصص مسائلی را مطرح می‌کنند تا آب به فروش برسد.
اسفندیار امینی درباره ممنوعیت کشت برنج اظهار داشت: این مطالب انحرافی بوده زیرا وقتی که صحبت از کشت و کار می‌شود باید مطالبی در این راستا در نظر گرفته شود از جمله این موضوع که در طول تاریخ پس از آزمون و خطاهای بسیاری از سوی کشاورزان دنیا، بالاخره یک طیفی از محصولات که با وضعیت آب و هوا و خاک آن منطقه سازگاری داشت و به لحاظ اقتصادی و نیاز آبی با کمترین آب بیشترین محصول را برداشت می‌کنند انتخاب شد.
متفاوت بودن کشت برنج در هر منطقه
وی با بیان اینکه کشت برنج در هر منطقه کشاورزی متفاوت است افزود: کشت برنج دارای ویژگی‌ها و شاخصه‌های مختص به خود است و در هر منطقه‌ای به گونه‌ای خاص و متفاوت کاشت می‌شود بنابراین نباید یک نسخه واحد در همه نقاط کشور اجرا شود و این عمل نشان دهنده عدم آگاهی و برداشت نادرست برخی از مسئولان از مسائل مربوط به حوزه کشاورزی است که منجر به اخذ تصمیمات بسیار نادرست و ضررهای جبران ناپذیری برای قشر شریف و مجرب کشاورزان شده است.
رئیس انجمن خبرگان کشاورزی استان اصفهان با اشاره به نیاز آبی کشت برنج در نقاط مختلف کشور تصریح کرد: کشت برنج در منطقه لنجانات با حدود 8 هزار متر مکعب در هکتار، در یک هکتار خوزستان 30 هزار متر مکعب در هکتار، استان مازندران و گیلان 5 هزار متر مکعب در هکتار و در فیروز آباد فارس حدود 32 هزار متر مکعب در هکتار را در بر دارد.
وی افزود: بر اسناد موجود در لنجان از حدود هزار و 800 سال گذشته تا کنون کشت برنج رایج بوده که نشان دهنده شرلیط اقلیمی مناسب در این منطقه است.
عدم تخصص و ناآگاهی برخی از مسئولان
امینی زراعت را زنده دانست و بیان کرد: زراعت زنده است و باید همیشه و در همه جا به تناوب زراعی توجه شود یعنی اینکه در الگوی کشت ما باید کشت یک ساله و چند ساله، باریک برگ و پهن برگ، کشت گرما دوست و سرما دوست و سایر موارد مد نظر باشد، زیرا اگر فقط به یک کشت خاص اصرار ورزیده شود راندمان کار پایین می‌آید.
وی عدم تخصص و ناآگاهی برخی از مسئولان را سبب برخی از راهکارهای غلط در عرصه کشاورزی دانست و گفت: کشاورزان با وجود تجربه چند 10 ساله در زمینه مسائل کشاورزی متخصص و کارشناس بوده و بهتر از کارشناسی می‌دانند که در چه زمانی چه محصولی باید کشت شود اما برخی از مسئولان ناآگاه و بدون تخصص مسائلی را مطرح می‌کنند تا آب به فروش برسد.
وزارت نیرو حق‌آبه مردم را بدهد
رئیس انجمن خبرگان کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه کشت ذرت در لنجانات به عنوان محصول جایگزین نادرست است، خاطرنشان کرد: جایگزینی ذرت به عنوان محصول جایگزین برنج در لنجانات غلط بوده زیرا این محصول نیاز به آب بیشتری نسبت به برنج دارد در صورتی که هدف از جایگزینی کاهش مصرف آب است و چون در لنجانات زمین کوبیده شده آب نفوذ نمی‌کند و مازاد آب داخل رودخانه می‌رود.
وی مردم را دارای حق‌آبه دانست و اظهار داشت: مردم حق‌آبه‌ای دارند که دست وزارت نیرو بوده و باید به آن‌ها داده شود زیرا کشاورزان بر اساس تجربه از مضرات کم آبی و حتی آب زیاد برای محصولات مطلع هستند.
امینی گفت: از 21 هزار هکتار کشت برنج در لنجانات حدود 4 هزار هکتار باقی مانده است که سبب فروش اراضی، تبدیل اراضی به به کاربری‌ها شده و راهکار این معضلات در این است که وزارت‌خانه‌های جهاد کشاورزی و وزارت نیرو به رویکرد 35 سال گذشته روی آورند و از صدور پروانه، حفر چاه آب و تخصیص آب از رودخانه‌ها خودداری کنند.
به گزارش بسیج با توجه به اینکه وزارت جهاد کشاورزی کشت برنج را در استان اصفهان به ویژه منطقه لنجانات ممنوع دانسته اما کشاورزان با اکتفا به تجربیات چند ساله خود از عملی شدن این طرح راضی نبوده و کشت برخی محصولات جایگزین را سبب زیان دانسته و ارائه راهکارهای غلط را نتیجه عدم تخصص و آگاهی برخی مسئولان در بخش کشاورزی می‌دانند که این موضوع به تامل جدی‌تر و بررسی نیاز دارد.
