مزارع شبعا؛ اشغالگری فراموش شده رژیم صهیونیستی

مطالبه اهالی منطقه برای طرح موضوع شبعا در محافل بین‌المللی

ارتش لبنان مدتی پیش یک دستگاه جاسوسی دیگر رژیم صهیونیستی را در داخل مناطق حفاظت شده از اراضی لبنان در مجاورت مزارع شبعا شناسایی کند. این اقدام رژیم صهیونیستی نقض جدید و مکرر قوانین بین‌الملل و حاکمیت و تمامیت ارضی لبنان به شمار می‌رود. پیش‌ازاین نیز تحرکات مشکوک و توزیع میدانی گسترده نیروهای رژیم صهیونیستی در طول نوار مرزی بخش شرقی مزارع شبعا مشاهده می‌شد ، به گونه‌ای که چهار بولدوزر نظامی رژیم صهیونیستی مسیر جدیدی را در محور برکة النقار ایجاد کردند تا بتوانند بخش گسترده‌ای از این اراضی را بلعیده و از خط آبی که سازمان ملل متحد در سال 2000 و بعد از عقب‌نشینی ارتش اشغالگر اسرائیل از بخش اعظم مناطق جنوبی لبنان ترسیم کرده بود ، تجاوز کنند.

بعد از تجاوزهای اخیر انجام شده ، مطالبات اهالی منطقه شبعا در گوش مسئولان لبنانی بالا گرفت، اما این مطالبات با پاسخ های مثبتی از سوی مسئولین مواجه نشد. آنها در همین چارچوب تماس‌هایی را با برخی مسئولان و سفرا از جمله جبران باسیل وزیر خارجه لبنان انجام دادند، باسیل به همین مناسبت نوشته‌ای را برای هیئت لبنانی در سازمان ملل متحد در نیویورک ارسال کرده و خواستار طرح شکایت آنها به شورای امنیت شد.

در سایه این تحولات اهالی منطقه در نتیجه تنش‌های اخیر و نتایج آن، وعده هایی را در مورد طرح مجدد این پرونده در ابعاد بین‌المللی بعد از عید قربان دریافت کرده بودند ، اما تاکنون هیچ تماسی با اهالی در این رابطه گرفته نشده است . این موضوع را محمد حمدان رئیس شورای منطقه العرقوب مطرح و تاکید دارد که خواستار تشکیل کمیته ‌ای به ریاست وزیر خارجه و مشارکت اهالی منطقه و دیپلمات‌های غربی و حقوق‌دانان برای تهیه و ارسال این پرونده به سازمان ملل و سازمان‌های بین‌المللی دیگر شده اند تا تنازع موجود در زمینه مالکیت این مزارع به حل و فصل نهایی خود برسد.

موضوع خطرناک تر اینکه اسرائیل بعد از باز کردن راه مورد نظر در خارج از نوار مرزی به سمت اراضی لبنان ، نواری دایره ای برای حمایت از این مسیر ایجاد کرده است. در این شرایط باید دید تحرکات آینده اسرائیل در سایه استمرار سکوت محافل لبنانی نسبت به این اقدامات چه خواهد بود؟

قاسم هاشم عضو فراکسیون توسعه و آزادی در پارلمان لبنان در گفت‌وگو با المیادین در رابطه با واکنش‌های تمامی لبنان نسبت به این تجاوزات می‌گوید: ما در حال حاضر چندین گزینه را بررسی می‌کنیم و احتمال دارد در آینده‌ای نزدیک خواستار تحرکات مردمی در این راستا شویم. وی سازمان ملل متحد را متهم کرد که در راستای منافع اسرائیل کار می‌کند و به همین علت اصرار دارد که لبنانی بودن مزارع شبعا ثابت نشود تا اشغالگری اسرائیل در این مناطق همچنان ادامه داشته باشد.

وی می افزاید: در همین راستا دولت لبنان نیز قبل از اشغال و بعد از آن همواره موضوع مزارع شبعا را نادیده گرفته است، چرا که منافع برخی گروه‌های سیاسی دولت مبتنی بر منافع جریان‌های غربی است.

اهمیت ویژه مزارع شبعا

تحقیقات همچنان با هماهنگی نیروهای موقت سازمان ملل متحد در لبنان ( یونیفل ) برای پیگیری این تحرکات خطرناک ادامه دارد. برای کسانی که از ماهیت و جزئیات مزارع اشغالی شبعا و اهمیت سیاسی و نظامی این منطقه اطلاع ندارند ، باید گفت که این مزارع گنجینه آبی و کشاورزی و امنیتی برای اسرائیل است، چرا که از سویی موقعیتی استراتژیک در دامنه جبل الشیخ دارد و از سوی دیگر مزارعی با هویت لبنانی است که تا قبل از اشغالگری اسرائیل در سال 1967 در اختیار لبنان بوده است. این منطقه به صورت تئوری در زمان عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی از جنوب لبنان در سال 2000 آزاد شده است. این مناطق همچنین بخشی از اراضی سوریه در امتداد جولان اشغالی را شامل می شود، البته برخی مقامات سوری نیز بر لبنانی بودن این مناطق تاکید کرده اند، اما تکلیف نهایی این منطقه از طریق ثبت آنها در اسناد رسمی سازمان ملل متحد مطرح می شود.

ادله لبنانی بودن مزارع شبعا

از نظر لبنانی‌ها سه دلیل وجود دارد که لبنانی بودن این مزارع را اثبات می کند:

مهم‌ترین دلیل این است که مزارع مذکور در محافل املاک و مستغلات لبنان در شهر صیدا قبل از اشغالگری رژیم صهیونیستی در آنها ثبت شده است. این مناطق قبل و بعد از قیمومت فرانسه در لبنان ، بخشی از مالکیت لبنانی‌ها بود و اهالی این مناطق با هویت لبنانی مالکیت آنها را در اختیار داشته و مالیات مربوط به این اراضی را به دولت دادند. اما در جریان اشغالگری رژیم صهیونیستی در منطقه جولان ، اهالی این منطقه در مراحل مختلف از آن اخراج شده‌اند تا اینکه نهایتاً بیش از 60 خانوار تا آوریل سال 1972 به سمت مناطق خط آبی به عنوان اراضی سوری اخراج شدند. رژیم اسرائیل در ادامه مراکز اطلاعاتی و پروژه‌های کشاورزی در این مناطق مستقر کرد ، ولی در ادامه به علت خطرناک بودن حضور در آنجا از لحاظ امنیتی ، از این مناطق عقب‌نشینی کرد و این مناطق مانند مراکز نظامی متروکه باقی ماند.

دلیل دوم این است که بعد از پایان قیمومت فرانسه بر لبنان و سوریه ترسیم مرزها بین دو کشور در محافل رسمی صورت گرفت و سوریه اعتراف کرد که این مزارع لبنانی است، اما هیچ یک از نقشه‌های تثبیت ‌شده، با دقت به این موضوع اشاره نکرده است. همین موضوع است که تنازع در این رابطه را ایجاد کرده است. البته اهالی منطقه العرقوب پرونده‌های محتوی صدها سند ملکی و سندها و نقشه‌های دیگر را برای اثبات سخنان خود ارائه کرده اند.

دلیل سوم این که این مزارع در ابعاد قانونی به مراکز اسلامی و مسیحی تعلق دارد ، چراکه بعد از تنازعات انجام شده میان اهالی منطقه با دولت لبنان در مزرعه مشهد الطیر مقام حضرت ابراهیم بنا نهاده شده که مبتنی بر مصوبه اداره وقت اوقاف حاصبیا بوده است.
رژیم صهیونیستی درباره مزارع شبعا چه می‌گوید؟

از دیدگاه صهیونیست‌ها مزارع شبعا تا زمان تسلط اشغالگران بر آن در سال 1967 ، سوری بوده است. ولی مصوبه شورای امنیت سازمان ملل متحد با شماره 425 شامل عقب‌نشینی از این موارد می‌شود. در همین چارچوب اسرائیلی‌ها در سال 2006 دو شرط اساسی را برای عقب‌نشینی از این مزارع مطرح کردند: این دو شرط عبارتند از اینکه عقب‌نشینی منوط به رسمیت شناخته شدن لبنانی بودن این مزارع و اجرای قطعنامه 1959 شورای امنیت مبتنی بر خلع سلاح حزب‌الله لبنان است و در صورتی که این دو شرط اجرایی نشود ، اسرائیل مذاکره در رابطه با عقب‌نشینی از مزارع شبعا را نخواهد پذیرفت.

حطیط: سوریه به لبنانی بودن مزارع شبعا اذعان دارد

ترسیم مرزها با فلسطین در پی اعلام کمیساریای عالی فرانسه در دولت لبنان به شکل دقیق صورت گرفت. بر این اساس مزارع شبعا وابسته دو منطقه مرجعیون (بخش جنوبی ) و حاصبیا (بخش شمالی ) بود. بر اساس قطعنامه 318 سال 1920 در زمینه ایجاد لبنان بزرگ این دو بخش جزوی از اراضی لبنان به شمار می‌روند. در متن این بیانیه شبعا بخشی از لبنان به شمار می‌رود. توافق مذکور شهر صیدا را نیز جزو اراضی لبنان به شمار آورده است. البته در توافق مذکور مالکیت مزارع شبعا [بین لبنان و سوریه ] در هاله ای از ابهام قرار داشت. این موضوع را امین حطیط کارشناس مسائل استراتژیک لبنان مطرح می‌کند.

وی در عین حال در گفت‌وگو با پایگاه خبری المیادین تصریح می‌کند که توافق‌نامه‌ای که در سال 1946 در زمینه ترسیم مرزها بین لبنان و سوریه به امضا رسید ، خطی را ترسیم کرد که از منطقه وادی العسل عبور می‌کرد. سوریه در آن زمان اذعان کرد که مزارع شبعا بخشی از اراضی لبنان است.

اسرائیل باید از مزارع شبعا عقب نشینی کند

بر اساس آنچه که گفته شد و بر مبنای اثبات مالکیت لبنان به این اراضی براساس قطعنامه 1959 (سال 2004 ) مبتنی بر عقب‌نشینی تمامی نیروهای خارجی از اراضی لبنان و قطعنامه 1701 که خواستار عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان و احترام به خط آبی شده و قطعنامه های 1559 و 1680 که در یکی از بندهای خود به عدم وجود نیروهای خارجی در لبنان جز با موافقت دولت اشاره کرده است و قطعنامه 425 (19 مارس 1976 ) مبنی بر عقب‌نشینی فوری اسرائیل از مزارع شبعا، رژیم صهیونیستی به صورت کامل باید از اراضی لبنان خارج شود.

به اختصار می‌توان گفت که رژیم صهیونیستی اراضی لبنان را بلعیده و حق لبنان را در این رابطه نادیده گرفته است و این موضوع نیز از سوی دولت لبنان به فراموشی سپرده شده و سازمان ملل متحد نیز منافع خود را در فراموشی این موضوع می‌بیند. اما در سایه تجاوزهای اخیر ایجاد شده،‌ باید دید چه کسی اسرائیل را نسبت به این تجاوزها در شبعا و مناطق دیگر مجازات خواهد کرد.