به گزارش خبرگزاری بسیج از ماهشهر مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نسبت به آلودگی آب و خاک شهرستان های اهواز و ماهشهر هشدار داد و گفت: نتایج مطالعات اخیر نشان می دهد که میزان جیوه در خورموسی در ماهشهر در جنوب خوزستان بالاتر از میانگین جهانی است و ماهی های آن به جیوه آلوده هستند.
احمدرضا لاهیجان زاده در نشست خبری که در حاشیه نمایشگاه دستاوردهای دولت در محل نمایشگاه بین المللی اهواز برگزار شد، با اشاره به آغاز مطالعات زمین پزشکی خوزستان از سه سال گذشته افزود: به دلیل وسعت خوزستان و نیاز به اعتبارات زیاد این طرح اولویت بندی شده و مطالعات زمین پزشکی شهرستان های اهواز، ماهشهر و آبادان به دلیل صنعتی بودن، و دزفول، اندیمشک و شوش به دلیل کشاورزی در اولویت قرار گرفته اند.
وی اضافه کرد: مطالعات زمین پزشکی ماهشهر تقریبا به اتمام رسیده و در اهواز نیز بخش های زیادی از نتایج مطالعات و تحقیقات درباره آب کارون و خاک پایان یافته است.
وی با بیان اینکه در برخی پارامترهای حوزه خاک استانداردهای تعریف شده ای نداریم گفت: این پارامترها با مقایسه وضعیت خاک به دست می آید و نتایج نشان می دهد که در این پارامترها که ریشه در آلودگی دارد بسیار بالاتر از میانگین جهانی است و ثابت می کند عرصه ها به سمت آلودگی پیش می رود.
وی از آلودگی خورموسی و ماهی های این خور به جیوه خبر داد و افزود: مطالعات خاک اهواز نیز نشان می دهد که به ترکیبات آلی و فلزات سنگین آلوده است.
وی اضافه کرد: مطالعات زمین پزشکی اهواز و ماهشهر به زودی به طور کامل و علمی در شورای حفاظت کارون ارائه می شود.
بر اساس این گزارش مطالعات ‘زمین پزشکی’ یا ‘زمین شناسی پزشکی’ علمی است که به بررسی ارتباط بین عوامل زمین شناسی با سلامت انسان ها و جانوران و تاثیر عوامل زیست محیطی بر پراکندگی جغرافیایی بیماری های مرتبط می پردازد. در این علم منابع طبیعی که می تواند عامل ورود فلزات سنگین و یا حتی ترکیبات آلی به زنجیره حیات باشند همچنین منابعی که باعث ورود عناصر آلاینده به خاک، آب، گیاهان و هوا می شود مشخص خواهد شد. این مطالعات برای نخستین بار است که در خوزستان انجام می شود.
‘خور موسی’ شاخه مثلث شکلی است در انتهای شمال غربی خلیج فارس، که در شمال آن بندر امام خمینی، بندر ماهشهر و منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی قرار دارد. بیشترین پراکنش ماهی حلوا سفید (زبیدی) در خلیج فارس، در منطقه خور موسی و جزیره قشم است و مردم بومی زیادی با صیادی از این محل ارتزاق می کنند.
* ده ها سال تا علاج بخشی
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین با اشاره به انجام مطالعات درباره سد گتوند علیا گفت: انحلال گنبدهای نمکی سد گتوند در رودخانه کارون ده ها سال دیگر ادامه می یابد.
وی با بیان اینکه این مطالعات با اعتبارات سازمان حفاظت محیط زیست انجام شده، هدف از آن را تعیین میزان نمک تجمعی در مخزن سد گتوند و میزان ورودی نمک از سازند نمکی به پایین دست رودخانه کارون عنوان کرد.
لاهیجان زاده با اشاره به اینکه این مطالعات تنها در تعداد معدودی از آزمایشگاه های دنیا صورت می گیرد افزود: این مطالعات بر اساس آخرین روش علمی (روش ایزوتوپ) در کشور آلمان انجام شده است.
وی اظهار کرد: صاحبنظران زمین شناسی کشور در این گزارش اعلام کرده اند که تنها ۲۰ سانتیمتر از ذخیره گنبدهای نمکی پشت سد گتوند در آب مخزن سد حل شده و ده ها متر از این گنبد نمکی هنوز باقی مانده است که حل شدن آن ممکن است ده ها سال طول بکشد.
لاهیجان زاده اعتبارات صرف شده در مرحله نخست مطالعات را ۱٫۸ میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: برای مرحله دوم مطالعات و مشخص شدن میزان نمک ورودی به رودخانه کارون ۱٫۸ میلیارد ریال اعتبار نیاز است که در صورت تامین این مطالعات انجام می شود.
وی درباره طرح علاج بخشی سد گتوند نیز اضافه کرد: شورای عالی محیط زیست دو راهکار پیشنهادی مطالعات انجام شده توسط دانشگاه تهران را برای علاج بخشی این سد مصوب کرده که شامل مدیریت مخزن و انتقال آب شور به حوضچه های تبخیری است.
وی افزود: بر اساس اعلام نظر دانشگاه تهران، بهترین راه حذف سد گتوند است اما راهی برای تخریب آن وجود ندارد زیرا این کار نیاز به چند هزار میلیارد تومان اعتبار دارد و چندین سال طول می کشد.
سد گتوند علیا، بلندترین سدخاکی کشور و آخرین سد روی رودخانه کارون است که در۲۵ کیلومتری گتوند در خوزستان قرار دارد. این سد در سال ۹۱ آبگیری شده است.
آنطور که کارشناسان می گویند جا نمایی اشتباه این سد باعث شده که سازند نمکی گچساران در مخزن سد قرار گیرد و انحلال نمک این سازند باعث شور شدن آب مخزن و رودخانه کارون شود.
مطالعات علاج بخشی سد گتوند پارسال توسط موسسه آب دانشگاه تهران انجام شده است.
* ورود سازمان بازرسی به طرح انتقال کارون
مدیرکل محیط زیست خوزستان درباره اجرای طرح انتقال آب بهشت آباد با وجود مخالفت سازمان محیط زیست گفت: سازمان های نظارتی مانند سازمان بازرسی باید به این مساله ورود کرده و طرح را متوقف کنند.
وی افزود: با ارائه ۲۲ دلیل علمی و مستند ثابت کردیم که طرح انتقال آب از سرشاخه های کارون تا چه اندازه به اقتصاد مملکت و آینده خوزستان لطمه وارد می کند.
لاهیجان زاده ادامه داد: یکی از توجیهات وزارت نیرو در سدسازی تولید برق است بنابراین می توان نتیجه گرفت که با وجود احداث پنج سد بزرگ روی کارون برداشت یک میلیارد مترمکعب از آب این رودخانه می تواند ضررهای اقتصادی داشته باشد که این مساله صرفنظر از دیگر زیان های اقتصادی، کشاورزی و زیست محیطی است.
وی با اشاره به اثرات زیست محیطی طرح انتقال آب بهشت آباد اظهار کرد: حداقل دبی رودخانه کارون برای اینکه توان خودپالایی خود را حفظ کند ۲۷۰ مترمکعب برثانیه است که در صورت انتقال آب از سرشاخه های این توان از دست می رود.
لاهیجان زاده با بیان اینکه محیط زیست خوزستان نمی تواند به مساله انتقال آب کارون از سرشاخه ها ورود کند گفت: با توجه به اینکه سرشاخه های کارون در استان چهار محال و بختیاری قرار دارد این مساله باید در آن استان پیگیری شود، چانچه اکنون اداره کل محیط زیست چهارمحال یک تنه جلوی بسیاری از طرح ها را گرفته است.
وی افزود: در استان چهار محال و بختیاری برخلاف خوزستان، همه مسئولان در جلوگیری از طرح های انتقال آب همراه نیستند و سازمان های مردم نهاد، مردم و اداره محیط زیست تنها مخالفان این طرح ها به شمار می آیند.
* مهلت یک ماهه به جهاد نصر
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین با اشاره به انجام نشدن مطالعات ارزیابی زیست محیطی طرح کشاورزی ۵۵۰ هزار هکتاری کشاورزی گفت: به موسسه جهاد نصر به عنوان مجری این طرح تا شهریور مهلت دادیم تا برنامه های مدیریتی و بحث های زیست محیطی این طرح را حل کند تا در کارگروه آمایش استان به تصویب برسد، در غیر اینصورت از این موسسه به دادگاه شکایت می کنیم.
وی افزود: در مرحله نخست این طرح ۲۳۰ هزار هکتار شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی اجرا شده و بزرگترین نگرانی از اجرای شبکه های زهکشی جدید است که زهاب های کشاورزی را به رودخانه های جراحی و کرخه هدایت می کند.
لاهیجان زاده با اشاره به تاثیر منفی این زهاب های شور در زمین های کشاورزی حوضه رودخانه های جراحی و کرخه اظهارکرد: نخسین صدمه از این طرح متوجه زمین های کشاورزی است و از این بابت جهاد کشاورزی خوزستان باید نخستین مدعی مطالعات زیست محیطی این طرح باشد.
وی توجیه موسسه جهاد نصر درباره نداشتن تعهد در انجام مطالعات زیست محیطی طرح ۵۵۰ هکتاری را رد کرد و گفت: این طرح با توافق وزارت نیرو و جهاد کشاورزی به اجرا درآمده و به سازمان محیط زیست ارتباطی ندارد که کدام یک از وزارتخانه ها مطالعات را انجام می دهند؛ آنچه مسلم است اینکه هم اکنون خروجی بخشی از زهکش های جدید (به طور مثال در رامشیر) به سمت رودخانه است و در صورت ارائه نشدن برنامه ها، موسسه جهاد نصر را به مراجع قضایی معرفی می کنیم.
به گفته وی، مشاور و نمایندگان موسسه جهاد نصر به تازگی با محیط زیست مذاکراتی داشته و پذیرفته اند که مطالعات زیست محیطی را انجام دهند.
* دمای ۵۷ درجه در بستان
لاهیجان زاده با اشاره به اجرای طرح آبرسانی و ایجاد مخازن آب در منطقه حفاظت شده میشداغ در غرب خوزستان از پارسال گفت: بر اساس گزارش های رسمی در تابستان امسال دما در بستان تا ۵۳ درجه سانتیگراد و بر اساس گزارش های غیررسمی تا ۵۷ درجه سانتیگراد افزایش یافته، با این حال امسال گزارشی از اتلاف آهو در این منطقه نداشتیم که این مساله به دلیل تامین آب مورد نیاز و همکاری مردم و تشکل های مردمی در این منطقه است.
وی همچنین به وجود دو سایت تکثیر گوزن زرد در پارک های ملی کرخه و دز اشاره کرد و افزود: در سیل اخیر تلفاتی در این دو سایت نداشتیم اما دیواره سایت تخریب شده است.
لاهیجان زاده اظهار کرد: استان ایلام برای انتقال ۳۰ راس گوزن زرد به استان اعلام آمادگی کرده که با توجه به هزینه کرد ۲۰ میلیون تا ۳۰ میلیون ریال برای انتقال هر راس گوزن، در صورت تامین اعتبار آمادگی پذیرش این گوزن ها را داریم.
وی اضافه کرد: بیماری ‘میاز’ اکنون بومی جنگل های کرخه شده به همین دلیل فعلا تکثیر گوزن زرد در پارک ملی کرخه را متوقف کردیم و در صورت انتقال گوزن های زرد، آنها را به پارک ملی دز و یا بیشه زارهای گتوند منتقل می کنیم.
