محمدصادق باقریان بسیجی حوزه یک شهید ابراهیمی ناحیه امام حسین(ع) قم به مناسبت هفته عفاف و حجاب به بازخوانی و نقل کامل نظریه استاد و متفکر شهید مرتضی مطهری درباره حجاب پرداخته است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از قم، در اقتباس باقریان از نظریه استاد مطهری آمده است: شهید مطهری معتقد است بحث اصلی درباره حجاب این نیست که زنان باید برای حضور در اجتماع، آزاد باشند یا محدود؛ بلکه بحث اصلی آن است که آیا بهره‌گیری جنسی و شهوانی از زنان باید برای هر مردی مطلقاً امکان‌پذیر باشد یا خیر؟ آیا هر مردی باید اجازه تمتع بصری و لمسی از یک زن را در عرصه اجتماع داشته باشد؟در واقع شهید مطهری در اینجا هم مانند مباحث حقوق زن، نشان می‌دهند که این نحوۀ طرح مسئله که در جامعه ما شایع شده، بازی کردن در میدان بازی غربی‌هاست و ابتدا سعی می‌کنند میدان بازی را اصلاح کنند و سپس بازی را شروع کنند. دقت در همین نحوۀ طرح مسئله می‌تواند پاسخ مناسبی به بسیاری از شبهات بحث حجاب باشد.
بعد از بیان این مقدمه، شهید مطهری به ۴ فلسفه برای حجاب اشاره می‌کنند: ۱- آرامش روانی ۲- حفظ ارزش و بالا بردن احترام زن ۳- استحکام پیوند خانوادگی ۴- استواری اجتماع
امروزه مسئلۀحجاب را بیشتر از زاویه حفظ عفت و حیا مورد توجه قرار می‌دهند درحالی‌که توجه کردن به مقولۀ حجاب، صرفاً از این زاویه، تصویر جامعی از این حکم الهی در اختیار ما قرار نمی‌دهد. ضرورت حجاب صرفاً حفظ عفت نیست بلکه کارکردهای اجتماعی و خانوادگی این دستور نیز در جای خود از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در مباحث گذشته اشاره شد که انسان دارای سه حیطۀفردی، خانوادگی و اجتماعی است. مواردی که شهید مطهری به عنوان فلسفۀحجاب ذکر می‌کند همۀاین حوزه‌ها را در بر می‌گیرد. دو مورد اول به جنبۀفردی مربوط است، مورد سوم به خانواده و مورد چهارم به اجتماع مرتبط است:
از جنبۀفردی، یک مسئله، مربوط به مردان است و یک مسئله مربوط به زنان، از زاویه تأثیر بر مردان باید گفت حفظ حجاب به لحاظ فردی موجب ایجاد آرامش روحی و کم شدن هیجانات و التهابات کاذب در مردان می‌شود؛ و ازمنظر زنان، حجاب موجب بالا رفتن ارزش ذاتی و مقام انسانی زنان می‌گردد.
ازجنبۀخانوادگی، حجاب موجب استحکام خانواده و پیوند زناشویی می‌شود چرا که مرد یا زنی که به لحاظ بصری و لمسی از فردی غیر از همسر خود بهره نگرفته است نسبت به همسر خود علاقۀ بیشتری احساس می‌کند و همین علاقه و لذت بیشتری که به تبعِ آن می‌برد، به پایبندی بیشتر او به خانواده منجر می‌شود و همین بر روحیۀزن و دلگرمی او به تلاش در محیط خانواده نیز اثر مستقیم می‌گذارد. اما کسی که با زنان و مردان گوناگونی ارتباط دارد زمینۀ این را پیدا می کند که بعد از مدتی نسبت به همسر خود سرد و بی‌تفاوت شود؛ و در نتیجه همسرش نیز در اثر چنین برخوردی به سردی خواهد گرایید.
حجاببه لحاظ اجتماعینیز بسیار حائز اهمیت است و موجب تمرکز بیشتر افراد در فعالیت‌های کاری می‌شود. هر بخشی از فعالیت‌های اجتماعی که دارای اهمیت و جدیت است باید از جلوه‌گری‌های جنسی دور باشد؛ این مسئله حتی در جوامع غربی نیز به خوبی قابل مشاهده است یعنی پوشش زنان در کارخانه‌ها با آنچه در سطح جامعه و مثلاً فروشگاه‌ها دیده می‌شود کاملاً متفاوت است. آن‌جا که بحث از تولید و سر و کار داشتن با ماشین آلات صنعتی و امثال آن است جلوه‌گری‌های جنسی هیچ جایگاهی ندارد اما آن‌جا که بحث فروشندگی و تبلیغ کالاست این مسئله (خودنمایی جنسی) خودنمایی می‌کند لذا در بسیاری از کشورهای غربی، چهرۀ جامعه به لحاظ پوشش، در ساعات کاری (صبح) با ساعات غیر کاری (بعد از ظهر و شب) کاملاً متفاوت است چرا که پوشش‌های نامتعارف و نیمه برهنه تناسبی با فعالیت جدی و کاری افراد ندارد لذا در ساعات کاری، این امور نمود بسیار کمتری در جامعه دارد. فعالیت کاباره‌ها، شب‌نشینی‌ها و مواردی از این دست نیز عمدتاً در ساعات تعطیلی مراکز کاری آغاز می‌شود.
علاوه بر این مواردی که شهید مطهری مطرح کرده، امروزه متوجه یک عامل دیگر در زمینۀ حجاب می‌شویم و آن حفظ و تأکید بر هویت مسلمانی افراد است. امروزه مخالفت بسیاری از کشورهای غربی با حجاب اسلامی و از سوی دیگر، زحماتی که مسلمانان در رعایت حجاب در این جوامع متحمل می‌شوند، پیش و بیش از هر چیز به خاطر این است که حجاب یک کارکرد فرهنگی و هویت‌ساز پیدا کرده که ارزش آن به هیچ وجه از چهار فلسفۀفوق کمتر نیست.
یکی از شبهاتی که امروزه در جامعه ما مطرح می‌شود این است که هدف اصلی حکم حجاب حفظ عفت و حیا است، اما برای حفظ عفت و حیا لزوماً نیازی به پوشاندن موها و گردن نیست؛ پوشش یک زن می‌تواند خالی از هر گونه جلوه‌گری جنسی و تبرّج باشد اما درعین‌حال منطبق با پوشش شرعی نباشد. جدای از مناقشاتی که در زمینۀ مقدمۀ این ادعا شده که بعداً به این مناقشات اشاره خواهد شد، پاسخ این اشکال، از مباحث گذشته نیز روشن می‌شود؛ یعنی حتی اگر ادعای مطرح شده در این شبهه مبنی بر امکان حفظ عفاف بدون پوشش شرعی را بپذیریم، حجاب صرفاً برای حفظ ملکه حیا و عفت در زن نیست بلکه عوامل متعدد دیگری مانند حفظ آرامش روانی، بالا بردن ارزش زن در مقابل مردان، جلوگیری از آشفتگی زنان و مردان جامعه، حفظ و تأکید بر هویت اسلامی و … را نیز در بر می‌گیرد. هر یک از این امور، اگرچه نسبتی با «حفظ عفت» دارند، اما دارای کارکردها و آثار متفاوتی نیز هستند و لذا حجاب علاوه بر مسئلۀعفت و حیا می‌تواند ثمرات فراوان دیگری نیز داشته باشد.
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
پر بیننده ها
آخرین اخبار
