دولت دست دلالان را در واردات بنزین باز گذاشت

به گزارش خبرگزاری بسیج، شکست سنگین دولت یازدهم در تحقق خودکفایی بنزین درکشور، وارد سومین سال خود شده و اینک واردات با حجم بالای بنزین، به یک رسم مالوف در چارچوب سیاست های همیشگی وزارت نفت جاخوش کرده است. رخدادی که تا اینجای کار، مغایرت خود را با سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی به خوبی به نمایش گذارده است.

"عباس کاظمی" مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفته که در ۹ پالایشگاه کشور در سال94 حدود ۶۲ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر در روز بنزین تولید شده و به طور متوسط ۷۰ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر بنزین هم  در کشور مصرف شده و افزوده که این یعنی، روزانه هفت میلیون لیتر بنزین وارد کشور شده است.

از قرار معلوم، میزان واردات بنزین از سال 91 بدین سو، سیری صعودی داشته و از واردات روزانه 3.5 میلیون لیتر درسال 91 به 8.5 میلیون لیتر در سال 94 رسیده است. نتیجه چنین پدیده ای، خروج دستکم سه میلیارد دلار ارز از کشور در سه سال اخیر بوده که به باور دست اندرکاران امر، با این ارقام به راحتی می توان سنگ بنای احداث 4 پالایشگاه نفت با ظرفیت متوسط  60 هزار بشکه ای را در کشور گذارد.

به نظر می رسد این فرصت ناب، تا اکنون در صنعت نفت به خوبی به چشم نیامده که دلیل آن هم ناشی از برخورد توام با تساهل مسئولان ارشد وزارت نفت در قبال چنین امری بوده است.

جدای از عقب ماندگی وزارت نفت درتولید بنزین و خودکفایی بنزین، اکنون ، اما توقف در اجرای تولید"ریفرمیت"در پتروشیمی، تاخیر در زمان اجرای فاز نهایی هدفمندی یارانه‌ها و سپس شیوه نامطلوب در اجرای این فاز و فاز سوم هدفمندی درکنار دیدگاه منفی مسئولین وزارت نفت دولت یازدهم درباره تولید بنزین پتروشیمی  هم سبب شده تا سیر واردات بنزین در سه سال اخیر به روند افزایشی خود ادامه دهد. هر چند که در کنار موارد از پیش گفته،یک فرضیه ثابت نشده نیز وجود داردکه طبق آن، دلالی در واردات بنزین هم در شرایط کنونی بیداد می کند.

برنامه پنجم توسعه تصریح دارد که باید میزان تولید روزانه بنزین کشور تا پایان این برنامه به  99.7 میلیون لیتر در روز و میزان تولید گازوئیل هم به  108 میلیون لیتر در روز برسد اما تا اکنون که وزارت نفت نتوانسته این برنامه مهم توسعه ای را جامه عمل بپوشاند.

مدیر عامل اسبق شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، افزایش 110 درصدی واردات بنزین در سال 94 را ناشی از بالا گرفتن تب دلالی در واردات بنزین به کشور برشمرده و گفته که دلالان ایرانی وارد کننده بنزین، بر روی هر تن واردات این محصول 25 دلار سود می‌کنند.

تا اکنون، هیچیک از مدیران ارشد حاضر در وزارت نفت در قبال این اظهار نظر"جلیل سالاری" موضعی تدافعی اتخاذ نکرده اند که در صورت استمرار این وضعیت، می‌توان بر صحت این اظهارات هم پای فشرد.

توقف واردات بنزین همچنان در هاله ای ازابهام

قائم مقام شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی این اواخر گفته که در مصوبه هیئت دولت میزان واردات روزانه بنزین عنوان نشده، بلکه براساس نیاز کشور، سقف بودجه‌ای تعیین شده، که وزارت نفت هم طبق آن عمل می کند. این یعنی شلیک تیر خلاص دولت به پیکر نیمه جان صنعت پالایشگاهی کشور که کوشیده بارسنگین خودکفایی در تولید بنزین را به ایستگاه پایانی برساند.

واردات بنزین درکشور همواره با فاکتورهایی چون میزان تولید و مصرف بنزین و ذخایراستراتژیک این کالا  در رابطه ای مستقیم بوده ،پس باید باور داشت که نگذاردن سقف برای واردات بنزین، نه تنها یک سهل انگاری جدی از سوی دولت به شمار رفته که سبب شده تا جدای از تعلل در راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس، آتش اشتیاق واردات بنزین در وزارت نفت را هم برافروخته تر سازد.

هرچند که سکاندار وزارتخانه نفت، از طرح پالایشی ستاره خلیج فارس به عنوان مهمترین طرح راهبردی صنعت نفت پس از پارس جنوبی یاد و از اینکه این طرح در سالهای گذشته باکندی پیش رفته به شدت ابراز ناراحتی کرده است. ستاره خلیج فارس همان طرحی بوده که با بهره برداری از آن روزانه 35 میلیون لیتربنزین یوروی 4 به ظرفیت تولید فرآورده های نفتی کشور اضافه می شد.

گمان می رود، قرارگرفتن پیشرفت فیزیکی پالایشگاه ستاره خلیج فارس در موقعیت عدد86 درصدی کنونی هم مرهون صرف 3 میلیارد یورویی در احداث آن بوده که اینک ، بیژن نامدار زنگنه با اشاره به اینکه 700 میلیون دلار از سوی صندوق توسعه ملی به منظور راه‌اندازی این پالایشگاه تخصیص داده شده، گفته:در صورتی که این هزینه هرچه زودتر در اختیار ما قرار بگیرد می‌توان فاز اول این پالایشگاه را به بهره‌برداری رساند. او اشاره ای نداشته که دلیل عدم تخصیص این میزان اعتبار ریشه در چه مواردی  دارد.

واقعیت این است که از دهه 70 بدین سو حتی یک پالایشگاه در کشور ساخته نشده که بخش مهمی ازاین دوره زمانی هم با مسئولیت بیژن نامدار زنگنه در وزارت نفت گره خورده است.

منتقدان، نوع نگاه وزیر نامدار دولت یازدهم به صنعت پالایشگاهی کشوررا نگرشی توام با شک و دودلی به این صنعت برشمرده که در واقع اعتقاد چندانی نیز به احداث پالایشگاه ندارد. این فرضیه درآنجا بیشتر معنامی یابد که در دوره وزارت نفت زنگنه،واردات بنزین همواره از فرایندی صعودی برخوردار بوده است.

به هر روی، فارغ ازکنکاش در جزییات این امر اما به درستی  می توان باور داشت که کم کاری در احداث پالایشگاه  و آزاد گذاردن دست وزارت نفت در واردات بنزین از سوی دولت ، نتیجه ای جز مهیا شدن زمینه سونامی واردات بنزین در سالجاری را نخواهد داشت.

مگر اینکه مجموعه دولت، به این جمع بندی رسیده باشد که بجای تمدید مهلت زمان اتمام پروژه ستاره خلیج فارس همچون سه سال اخیر، یکبار و برای همیشه، با تامین اعتبار لازم ، راه اندازی این پروژه عظیم پالایشگاهی را کلید زده و دست دلالان واردات را  از سفره دلارهای  نفتی ملت قطع کند.