به گزارش بسیج، نگاه دولت یازدهم به آمار و ارقام اقتصادی در 830 روز گذشته به دو قسمت کاملا متفاوت تقسیم می شود. از ابتدای روز آغاز به کار دولت تا پایان پاییز 93 و از آغاز زمستان 93 تا به امروز.
در دوره نخست، دولتمردان تدبیر و امید علاقه زیادی به انتشار آمار و ارقام اقتصادی داشتند. در این مدت نهادهای آماری مانند بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، مدام آمارهای اقتصادی را اعلام می کردند و دولتمردان تدبیر و امید در سخنرانی ها و برنامه های مختلف با ارائه عدد و رقم سعی داشتند که با زبان آمار با مردم سخن بگویند.
اما از اواخر سال گذشته همه چیز نسبت به قبل فرق کرد! به گونه ای که تقریبا از آغاز زمستان سال گذشته مراکز آماری سعی کردند که انتشار آمار اقتصادی را به تاخیر بیندازند. روند سریع انتشار آمار اقتصادی به یکباره کند شد و نوع سخنان دولتمردان هم در سخنرانی ها و محافل تغییر کرد! آنها دیگر برای اظهار نظر در مورد مسائل اقتصادی کشور مانند قبل ذوق و شوقی در ارائه آمارهای اقتصادی نداشتند و یا از آمارهای تاریخ گذشته استفاده می کردند. انگار که ارائه برخی از آمارهای اقتصادی به مردم و فعالان اقتصادی محرمانه شده بود.
چرا ادبیات یاران روحانی درباره اقتصاد، از زبان "آمار" به زبان "توصیف" گرایش پیدا کرد؟
این دو نوع رفتار و نگاه دولتمردان نسبت به آمار و ارقام اقتصادی کشور این سوال را در میان اذهان عمومی، اقتصاددانان و فعالان اقتصادی ایجاد می کند، که چرا یاران روحانی دیگر مانند قبل آمارهای اقتصادی را اعلام نمی کنند و دست به ادبیات توصیفی در بیان مشکلات و مسائل اقتصادی می زنند.
پاسخ این سوال ریشه در تغییر در آمار و ارقام اقتصادی کشور، از سه ماه پایانی سال گذشته تا به امروز دارد. تا قبل از آغاز زمستان 93 یعنی برهه اولی که دولت شوق زیادی به بیان آمار و ارقام اقتصادی داشت، آمارهای اقتصادی در وضعیت مطلوبی قرار داشت و دولتمردان هم ذوق و شوق زیادی در ارائه آمارهای اقتصادی داشتند. آنها بهبود شاخص های اقتصادی کشور را منتسب به عملکرد خودشان در دولت یازدهم می دانستند.
اما از آغاز دی ماه 93 اوضاع اقتصادی کشور تغییر کرد. آمار شاخص های اقتصادی در وضعیت نامطلوبی قرار گرفت و ارائه این آمار به جامعه، چندان به نفع دولت نبود. از همین رو یاران روحانی تصمیم گرفتند در اظهارنظرهایشان از بیان آمار و ارقام جدید، از وضعیت اقتصادی کشور اجتناب کنند و بیشتر روی آمارهای موفق ماههای اول فعالیت دولت تمرکز کنند.
یکی از نهادهایی که روند رشد آمارهای اقتصادی را کند کرد، مرکز آمار بود. عادل آذر و سازمان متبوعش تصمیم گرفتند که برخی از آمارهای اقتصادی کشور از جمله رشد اقتصادی را اعلام نکنند. آنها در قبال رشد اقتصادی سال 93 سکوت کردند، در که حالی بانک مرکزی رشد اقتصادی این سال را اعلام کرد. روند سکوت مرکز آمار ایران ادامه داشت تا این که چند هفته قبل مرکز آمار ایران تصمیم گرفت در قالب گزارش حسابهای ملی فصلی آمار رشد اقتصادی نیمه اول سال 94 را اعلام کند! این گزارش انتقادات زیادی را از سوی اقتصاددانان به دنبال داشت، اما نکته ای که شاید کمتر به توجه شده باشد، یکی از نواقص مهم این گزارش است که اتفاقی نادر در نوع خودش به حساب می آید.
اقدام نادر مرکز آمار در انتشار آمار رشد شش ماهه بخش صنعت!
در این گزارش همانطور که در تصویر زیر مشاهده میشود، عملکرد بخش صنعت کشور به عنوان یکی از بخشهای اقتصاد ایران در شش ماه نخست امسال بررسی شده است. مرکز آمار رشد گروه صنعت را در میان شاخصهای مختلف اقتصادی 1.1- اعلام کرده است. این در حالی است وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان دستگاهی که باید آمار بخش تولید و صنعت کشور را اعلام کند، از تیرماه تاکنون آمارهای این بخش را اعلام نکرده است.
بنابراین عادل آذر و سازمان متبوعش باید پاسخ دهند که چگونه آمار بخش صنعت کشور را اعلام کرده اند؟ مگر مرکز آمار طبق قانون نباید آمارهای بخشهای مختلف کشور مانند بخش صنعت را از دستگاههای مربوطه بگیرد؟ ظاهرا مرکز آمار بدون گرفتن آمار بخش صنعت از وزارتخانه مربوطه راجع رشد این بخش در شش ماهه اول امسال اظهار نظر کرده که این کار چندان علمی و منطقی نیست.
چرا وزارت صنعت تمایلی به انتشار آمارهای تولید و تجارت ندارد؟
در این میان نکته دیگری نیز وجود دارد، که پرداختن به آن ابعاد دیگری از ماجرای اعلام رشد اقتصادی شش ماهه اول امسال را روشن می کند. وزارت صنعت، معدن و تجارت در سالهای اخیر همواره آمار و اطلاعات تولید و تجارت کشور را به طور مرتب اعلام می کرد. اما این بار با گذشت 100 روز از ارائه آمار تولید و تجارت کشور در تیرماه 93، آمار و اطلاعات ماههای مرداد، شهریور، مهر و آبان را اعلام نکرده است. با این وجود این سوال در ذهن فعالان اقتصادی و اذهان عمومی ایجاد می شود که چرا وزارت صنعت از تیرماه به بعد، آمار و ارقام بخش تولید و تجارت کشور را اعلام نمی کند؟ برای پاسخ به این سوال بار دیگر به نوع نگرش متفاوت دولتمردان تدبیر و امید به آمار و ارقام می پردازیم. مسئولان وزارت صنعت مانند دیگر اعضای دولت یازدهم از زمانی که رکود در اوج خود قرار گرفت و آمارهای اقتصادی دیگر به نفع آنها نبود تصمیم گرفتند که از ارائه آمارهای اقتصادی خودداری کنند.
ارائه آمارهای اقتصادی همواره یکی از اصول مهم در اظهار نظرهای مختلف در این زمینه است و نمی توان بدون عدد و رقم درباره مسائل اقتصادی کشور اظهار نظر کرد. با این تفاسیر دو نهاد مهم اقتصادی کشور یعنی مرکز آمار و وزارت صنعت، معدن و تجارت باید در خصوص وضعیت آمارهای شائبه برانگیز موجود توضیحات خود را ارائه کنند. مسئولان وزارت صنعت باید توضیح دهند که چرا روند انتشار آمارهای تولید و تجارت کشور را از تیرماه متوقف کرده اند؟ مسئولان مرکز آمار هم باید در خصوص نحوه انتشار آمار رشد بخش صنعت کشور در شش ماه نسخت امسال علی رغم عدم ارائه آمار توسط وزارت صنعت توضیحات قانع کننده ای را به مردم، اقتصاددانان و فعالان اقتصادی ارائه کنند. امیدواریم که مسئولان این دو نهاد در این زمینه پاسخگو باشند.
