آسیاب آبی دستگاهی است که برای خرد کردن گندم و سایر غلات و برای درست کردن آرد و با استفاده از تکنیک سرعت آب و یا فشار آبکار میکند؛ آسیابهای آبی در ایران تقریباً در هر شهری وجود داشته است که امروز تقریباً چند مورد انگشتشمار هنوز کار میکنند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از اشکذر، سید محمدجعفر میر جلیلی مسئول میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری شهرستان اشکذر با اشاره به اینکه آسیاب آبی هامانه ازجمله آسیابهای سنتی است که هنوز کار میکند، افزود: ازآنجاکه نام دیگر آسیاب «طاحونه» است، به نظر میرسد نام روستای مجاور این روستا (طاحونه) از این کلمه گرفتهشده و چرخ این آسیاب سالیان متمادی است که با آب چشمه هامانه به حرکت درمیآید.
به گفته شیخ جواد حیدری متولی این آسیاب، در هر شبانهروز ۷ کیلوگرم گندم اهالی روستا را تبدیل به آرد میکند و بیش از دویست سال است که چرخهای آن میچرخد.
یادآور می شود، روستای هامانه دارای چشمهای با بیشترین حجم آب در منطقه خضرآباد است که آب این چشمه کمترین املاح را دارد.