نشست پژوهشی هنرهای تجسمی و انقلاب اسلامی با حضور مرتضی حیدری، محمد خزائی و عبدالحمید قدیریان از هنرمندان نقاش به مدیریت اردشیر صالح‌پور در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد.
نشست پژوهشی هنرهای تجسمی و انقلاب اسلامی با حضور مرتضی حیدری، محمد خزائی و عبدالحمید قدیریان از هنرمندان نقاش به مدیریت اردشیر صالح‌پور در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد.
حیدری در آغاز این نشست به ارائه خاطراتی از هنرمندان فعال حوزه هنری در دهه اول بعد از انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: ما دوره باشکوهی را از دست دادیم چرا که وزارت ارشاد و نهادهای فرهنگی دولتی توان و شناخت لازم را برای رشد و تعالی هنر و اندیشه انقلابی و اسلامی نداشتند.
او با اشاره به فعالیت‌های هنرمندانی چون کاظم چلیپا، حبیب الله صادقی و ...عدم حضور چنین هنرمندانی را در حوزه هنری تأسف بار خواند.
حیدری در بخش دیگری از سخنانش با بیان این که هنر انقلابی یک تنه انجام نمی‌گیرد و به گردهمایی و بسیج هنرمندان نیاز دارد، ابراز امیدواری کرد که با بسیج مؤمنانه و عاشقانه هنرمندان انقلابی، باز هم آفرینش‌های فاخر در حوزه هنر انقلاب اسلامی از سر گرفته شود و آثار ارزشمندی در این زمینه خلق شود.
محمد خزائی هنرمند نقاش و استاد دانشگاه درباره مکتب و الگوی هنرمندان در دهه اول انقلاب برای خلق آثارشان توضیح داد: آثار هنرهای تجسمی به سه طریق از سوی هنرمندان ارائه می‌شود یا به شیوه طبیعت‌گرایانه و بازنمایی طبیعت است یا آن که هنرمند در اثرش دخل و تصرف کرده و به بیانی تجریدی و خلاصه شده مفاهیم مورد نظرش را منتقل می‌کند و یا آن که به صورت نمادین آثارش را به مخاطب عرضه می‌کند و هنر ایران نیز خارج از این سه مورد نبوده است اما در زمینه طبیعت‌گرایی نمود کمتری داشته و در مقوله آثار نمادین بیشتر کار شده است.
وی افزود: هنر ایران در زمینه آثار تجریدی و نمادین توفیقاتی داشته است و در هنر دوران انقلاب اسلامی نیز وجه نمادین و تجریدی در این آثار جایگاه خاصی یافته است.
خزائی به نمونه‌هایی از آثار هنرمندان در این زمینه اشاره کرد و در ادامه گفت: در دهه اول بعد از انقلاب به مرور وجه نمادین در آثار هنر انقلابی کندتر می‌شود اگر چه با مرور برخی از آثار هنرمندان جوان در جشنواره چهارم و پنجم هنرهای تجسمی فجر شاهد آثاری با مضامین هنر انقلابی بودم که نشان می‌دهد این نگاه در حال زنده شدن است.
عبدالحمید قدیریان دیگر هنرمند نقاش که به گفته خود از همان دوران انقلاب اسلامی تاکنون در حوزه هنری حضور مستمر داشته است، در ادامه درباره ویژگی هنر انقلابی گفت: حقیقت‌جویی، شاه کلید هنر انقلاب اسلامی است و منظر و جهان بینی هر هنرمند از جمله مهمترین مسائل هنری است که با تغییر این منظر و نوع نگاه همه چیز تغییر می کند.
قدیریان به رهنمودهای امام خمینی (ره) در دوران انقلاب اسلامی و تأثیرش بر هنر انقلابی اشاره کرد و اضافه کرد: انقلاب و جنگ دو مقوله‌ای بود که بسیاری را همراه خود کرد و بسیاری تلاش کردند تا به این قافله بپیوندند و نامشان در لیست کسانی باشد که در این مسیر گام برمی‌دارند، بنابراین هنر انقلاب را نیز باید در این فضا مورد بررسی قرار داد چرا که هنرمندان انقلابی در فضایی که امام راحل ایجاد کرده بودند، حرکت می‌کردند.
وی افزود: هنرمندان دوران انقلاب اسلامی آموزش‌های دینی به صورت رسمی ندیده بودند بلکه در مسیر حرکتشان به سمت هنر انقلابی با معارف و مفاهیم دینی و اسلامی آشنا می‌شدند.
قدیریان ده سال اول بعد از انقلاب را بهترین دوران هنر انقلابی دانست و گفت: رکود این هنر انقلابی را باید ریشه یابی کرد که چرا این تزریق معرفت و ایجاد فضای لازم برای رشد هنر انقلابی انجام نمی‌گیرد.
این هنرمند نقاش یکی از ویژگی‌های هنر انقلابی را حرکت جمعی هنرمندان در یک مسیر عنوان کرد و گفت: آن زمان همه هنرمندان در جهت اصلاح کار یکدیگر کار می کردند و حالا هم باید به سمت اصلاح امور حرکت کنیم.
قدیریان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به این که هر مکتبی برای خود مانیفستی دارد گفت: مانیفست هنر انقلاب اسلامی چیست و چرا تاکنون هیچ بیانیه‌ای برای این نوع هنر در گردهمایی هنرمندان فعال در این حوزه تدوین نشده است؟
او همچنین خواستار نقد آثار هنر انقلاب اسلامی شد و گفت: معیارهای نقد این آثار با معیارهای نقد آثار هنری در غرب متفاوت است و باید خودمان با معیارهای متفاوت خود این تحلیل و تفسیر را انجام دهیم.
مرتضی حیدری در ادامه این نشست پژوهشی درباره نقش دانشگاه در استمرار هنر انقلاب اسلامی توضیح داد: ذات هنر نوآوری است و در آثار برخی از هنرمندان فعال در دوران انقلاب اسلامی نیز بیشتر هنر اجتماعی دیده می‌شد که بعدها با پالایش و بهره گیری از مؤلفه‌های هنر نگارگری رفته رفته این آثار شکل مردمی به خود گرفت.
او با اشاره به اهمیت نقد هنر انقلاب اسلامی گفت: هنرمند کارش فردی است همراه با تجربه، بداهه و نوآوری اما اگر بخواهیم اثری برای جامعه داشته باشیم باید با گردهمایی هنرمندان و استفاده از نقد و نظرات هنری مسیر را هموار کرد و ما در زمینه نقد و بررسی هنر انقلاب اسلامی کوتاهی کرده‌ایم.
حیدری با بیان این که بخشی از وقت و هزینه دانشگاه‌ها صرف مقابله نظریات مختلف هنری شده است گفت: در دانشگاه‌ها برخی معتقد بودند که هنر انقلاب اسلامی تمام شده است و حالا باید به دنبال انقلاب در هنر بود این در حالی است که پیکاسو نقاش غربی گفته است نقاشی برای تزئین خانه‌ها نیست بلکه وسیله‌ای است برای جنگ و دفاع. بنابراین هنر انقلابی تمام شدنی نیست.
حیدری به حمایت مادی هنر انقلابی هم اشاره داشت و افزود: رشد هنر انقلابی بدون حمایت و ایجاد زمینه لازم برای فروش آثارش، توقعی بی جاست و تنها در حد حرف باقی می‌ماند.
وی افزود: ایران متنوع‌ترین آثار هنری را در اختیار دارد ولی آثارش در دوبی و قطر به فروش می‌رسد در حالی که می‌توان منطقه کیش را به بازار آثار هنری تبدیل کرد و مسئولان هنری ما حتی حاضر نیستند چنین پیشنهادهایی را بشنوند.
در ادامه این نشست محمد خزائی هنر انقلاب اسلامی را مردمی‌ترین هنری دانست که در طول 35 سال گذشته وجود داشته است و در ادامه گفت: برخی از آثار هنرمندان حوزه هنری را در جاهایی مثل زندان قزل حصار کرج و شهر مدینه دیده‌ام که بسیار برایم تعجب آور بوده است و نشان می‌دهد که این نوع هنر با مخاطب خود به خوبی ارتباط برقرار کرده و از این اماکن سردرآورده است اما امروز این ارتباط را از دست داده‌ایم.
عبدالحمید قدیریان در ادامه این نشست به ده سال اول انقلاب و رشد هنر انقلابی اشاره داشت و گفت: در آن دهه ما هنرمند فردی نداشتیم و همه هنرمندان هیچ کس بودند. هنرمندان صداقتی داشتند و در خدمت هنر انقلاب اسلامی بودند و چنین فضایی که در مجاورت رزمندگان و همراهی با علما ایجاد شده بود، حتی خط خطی کردن هم تبدیل به یک اثر هنری می‌شد اما اکنون این فضا از بین رفته است و هنرمند این حوزه به خوبی تغذیه فکری نمی‌شود.
حیدری در ادامه سخنان قدیریان به حمایت مادی و اقتصادی از آثار هنری انقلابی تأکید کرد و لزوم رشد این هنر را در گروه حمایت‌های دولتی دانست.
قدیریان هم گفت: هنر انقلابی پیش از مباحث اجرایی و حمایت‌های مادی نیازمند طراحی فکری است که ما هنوز در این زمینه دچار ضعف هستیم.
وی افزود: هنرمند انقلابی کسی است که کسی نیست و معرفت الهی در او حلول یافته است ولی اگر مباحث معرفتی و اندیشه‌ای این هنرمند تقویت شده نباشد، اگر همه امکانات هم برایش فراهم باشد باز به جایی نمی‌رسد.
قدیریان تأکید کرد: هنر انقلاب باید مثل خود انقلاب باشد و همان حس انقلاب را داشته باشد که دورنمایی را نشان می‌دهد و مسیری را ترسیم می‌کند.
محمد خزائی هم یکی از دلایل رشد هنر انقلابی را مرکز بودن حوزه هنری دانست و گفت: وحدت در حوزه هنری باعث این جریان هنری شد که تک تک هنرمندان را با خود همراه کرد و هنوز هم این نهاد هنری می‌تواند بار دیگر هنرمندان را گرد هم جمع کند و احیاگر هنر انقلاب اسلامی باشد.
وی افزود: هنرمندانی که آموزش خود را در حوزه هنری گذراندند امروز دهها برابر آن زمان دانش و توانایی لازم را دارند که اگر گرد هم جمع شوند می‌توانند برای هنر انقلاب اسلامی بیانیه‌ای تدوین کنند که این کار بزرگی است.
عبدالمجید قدیریان در بخش دیگری از سخنان خود درباره بازگشت به دوران شکوفایی هنر انقلابی در حوزه هنری گفت: امیدوارم که با آسیب‌شناسی درست این موضوع، باز هم به آن دوران برگردیم و این حرکت ادامه یابد.
او همچنین به لزوم فرمان برداری هنرمند انقلابی اشاره کرد و گفت: هنرمند انقلاب سربازی است که گوش به فرمان فرمانده است ولی ما چند بار هنگام خلق اثر به خواسته‌های امام زمان (عج) توجه داشته‌ایم، در حیطه هنر انقلابی، فرمانده‌ای بالای سر ماست و خواسته‌های فردی هنرمند ضد هنر انقلابی است، هدف رسیدن به قله ای است که فرمانده ما می‌خواهد،بنابراین اگر ایمان داریم که خدایی هست و ولی او زنده است باید هماهنگ با فرمانده حرکت کرد.
قدیریان تصریح کرد: ما فضای رشد هنر انقلاب اسلامی را از بین برده‌ایم و از هنرمند می‌خواهیم که اثر انقلابی اسلامی خلق کند در حالی که باید ابتدا فضای معرفتی این انقلاب را مهیا کرد تا هنرمند درون این فضا به خلق اثر بپردازد.
او همچنین تأثیر یک اثر هنری را در تبلیغ دین و انقلاب اسلامی بسیار قوی‌تر از کلام دانست و گفت: یک اثر هنری بیش از دهها سخنرانی برای تبلیغ دین و انقلاب اسلامی تأثیرگذار است ولی باید بستر این هنر را که فضایی معرفتی و دینی است فراهم کرد تا به این تأثیرگذاری دست پیدا کنیم.
مرتضی حیدری استاد دانشگاه در خاتمه این نشست پژوهشی از مدیریت ناکارآمد مسئولان فرهنگی و هنری کشور انتقاد کرد و گفت: ما مستعدترین هنرمندان جوان را در کشورمان داریم اما مدیرانی شایسته که این آثار را به خوبی عرضه کنند و با حمایت از این آثار مسیر رشد آن را میسر کنند نداریم.
وی افزود: اگر بودجه فرهنگی را به درستی هزینه کنیم و آن را برای خرید کتاب‌های فروش نرفته یک فرد تلف نکنیم، می‌توان امکان رشد هنر انقلاب اسلامی را به خوبی فراهم کرد.
او همچنین با رد بخشی از سخنان عبدالحمید قدیریان گفت: این که هنرمند سرباز است و باید گوش به فرمان فرمانده‌اش باشد اصلا قبول ندارم و به نظر من این ضد هنر است چرا که هنرمند باید دلش او را پیش ببرد نه این که منتظر فرمان باشد و طبق فرمان عمل کند.
ارسال نظرات
غیرقابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۰
آخرین اخبار
